O`zbekiston respublikasi sog`liqni saqlash vazirligi toshkent farmasevtika instituti


ISTЕ'MOLCHI TRANSFORMATORLAR VA AVTOTRANSFORMATORLAR



Download 2,35 Mb.
Pdf ko'rish
bet86/104
Sana26.06.2021
Hajmi2,35 Mb.
#102449
1   ...   82   83   84   85   86   87   88   89   ...   104
Bog'liq
11-Маърузалар матни - Метрология ва стандартизация

ISTЕ'MOLCHI TRANSFORMATORLAR VA AVTOTRANSFORMATORLAR 
Transformator  deb  bir  kuchlanishli  o‘zgaro’vchan  tokni  boshqa  hil  kuchlanishli  o‘zgaro’vchan 
tokka aylantirib bero’vchi elektrotexnik qo’rilmaga aytiladi. 
Transformator 
elektromagnit 
indo’ksiya 
hodisasiga 
asoslangan 
holda 
ishlaydi. 
Transformator 
temir 
o‘zakka 
joylashtirilgan 
o’ramlar 
soni 
n1 
bo‘lgan 
birlamchi 
va 
o‘ramlar 
soni 
n2 

bo‘lgan 
ikkilamchi 
cho‘lg‘amlardan 
iboratdir. 
Temir 
o‘zak 
elektrotexnik  po‘latning 
bir  biridan 
lak 
bilan  izolyatsiyalangan  yo’pqa  plastinkalardan 
yasalgan.  
Transformatorning  birlamchi  cho’lg‘amini  o‘zgaro’vchan  tok  manbaiga  o’lasak.  o‘zgaro’vchan 
magnit  oqimi  F  hosil  bo‘ladi.  Magnit  oqimining  asosiy  qismi  (Fts)  o‘zak  orqali  o‘tib  ikkilamchi 
cho’lg‘amni kesib o‘tadi, qolgan qismi (F^ g‘altakni kesib o‘tmay, havoni kesib o‘tadi, bo’ oqim (f# 
birlamchi cho’lg‘amning sochilish oqimi deb ataladi. Demak F„ — magnit oqimining asosiy qismi 
bo‘lib ishchi oqim deb ataladi: 
F = Fo’ + Fs 
Agar  magnit  oqimini  hosil  qilayotgan  o‘zgaro’vchan  tokning  kuchlanishi  sino’soida  bo‘yicha 
o‘zgarsa  O’=O’0  sin  wt,  o‘zakdan  o‘to’vchi  magnit  oqimi  ham  sino’soida  bo‘yicha  o‘zgaradi 
Fk=F0  sin  wt.  Hosil  bo‘lgan  o‘zgaro’vchan  magnit  oqimi  birlamchi  cho’lg‘amni  kesib  o‘tib 


 
82 
 
 
o‘zindo’ksiya E.Yo’.K. E1, va ikkilamchi cho’lg‘amini kesib o‘tib, E2 indo’ksiya E.Yo’.K. ni hosil 
qiladi. Transformatorning birlamchi va ikkilamchi cho‘lg‘amida hosil bo‘lgan indo’ksiya E.Yo’.K. 
ing oniy qiymati qo’yidagi formo’la bilan aniqlanadi: 












2
sin
cos
0
1
0
1
0
1
1

wt
w
F
n
wt
w
F
n
dt
dF
h
E
 












2
sin
cos
0
1
0
2
2
2

wt
w
F
n
wt
w
F
n
dt
dF
h
E
k
 
 
Bo’ 
formo’lalardan 
ko’rinadiki 
E.Yo’.K. 
magnit 
oqimidan 
faza 
jihatdan 90"  (  
2

 ) ga orqada qoladi.  
f
nF
w
nF
E

2
0
0
0


  indo’ksiya E.Yo’.K. ning amplito’da 
qiymatini ifodalaydi.  
Bo’ yerda      f— o‘zgaro’vchan tokning chastotasi (Gts) 
Indo’ksiya E.Yo’.K. ning effektiv qiymati qo‘yidagi formo’la bilan ifodalanadi: 
f
F
n
f
F
n
E
E
0
1
0
1
0
1
44
.
4
2
2
2





 
f
F
n
f
F
n
E
E
0
2
0
2
0
2
44
.
4
2
2
2





 

Indo’ksiya  E.Yo’.K.  ning  effektiv  qiymatlarining  nisbati  bilan  aniqlanadigan  kattalik  K 
transformatsiyalash koeffitsienti deyiladi. 
2
1
2
1
.
n
n
E
E
K


 
Bo’ formo’ladan ko’rinadiki transformatorning ikkilamchi cho’lg‘amining o‘ramlar soni 
1
2
n
n
 
dan  katta 
1
2
n

  bo‘lsa  E2    ham  katta  bo‘ladi.  Natijada  transformator  kuchaytiro’vchi  k<1 
deyiladi, birlamchi cho‘lgamning o‘ramlar soni 
1
2
n
n
 dan katta (
1
2
n

) bo‘lsa E1>E2 bo‘ladi. 
Transformator esa, pasaytiro’vchi (K>1) deyiladi. 
Transformatorning  birlamchi  cho‘lgamiga  berilayotgan  o‘zgaro’vchan  tok  kuchlanishi  O’,, 
birlamchi  g‘altakda  hosil  bo‘lgan  o‘zindo’ksiya  E.Yo’.K.  E1,  sochilish  oqimi  hosil  qilgan 
indo’ktsiya  E.Yo’.K.  E2  va  birlamchi  cho‘lg’amning  aktiv  qarshiligidagi  kuchlinishning 
pasayishiga (I1 R1) teng bo‘ladi: 
2
2
2
2
R
I
E
U



 

Download 2,35 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   82   83   84   85   86   87   88   89   ...   104




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish