O`zbekiston respublikasi sog`liqni saqlash vazirligi toshkent farmasevtika instituti

Internet saytlari: 
1. http://www.Ziyonet.uz 
2. Fizikon [e-mail] 
3. http: //www. Pharmi.uz 

---

 
57 
 
 
ELЕKTR O’LChAShLAR VA ELЕKTR O’LChASh PRIBORLARI 
ELЕKTR O’LChAShLARNING AHAMIYATI 
 
Hozirgi  zamon  fani  va  texnikasini  elektr  o’lchov  asboblarisiz  tasavvur  etib  bo’lmaydi.  Bu 
asboblar  bilan  elektr  miqdorlarnigina  emas,  balki  elektrmas  (elektrga  tegishli  bo’lmagan) 
miqdorlarni  ham  oson,  tez  va  juda  aniq  o’lchash  mumkin.  Elektr  o’lchov  asboblari  har  xil  fizik 
hodisalarini o’rganishda, mashinalarni sinashda, shuningdek ishlab chiqarish protsesslarini nazorat 
qilish va boshqarishda ishlatiladi
7
. 
O’lchanayotgan miqdorlarning son qiymatlarini bevostita ko’rsatuvchi asboblar tehnikada eng 
ko’p ishlatiladi. Bunday o’lchov asboblari ko’rsatuvchi asboblar deb ataladi. Masalan, ampermetr, 
voltmetr,  hisoblagichlar,  galvanometrlar  shular  jumlasidandir.  Bu  asboblarda  o’lchash  natijasini 
ko’rsatadigan moslamalar: strleka va shkala yoki sanash mexanizmi bo’ladi. 
 
 
 
4.1-rasm. Strelkali elektr o’lchov asboblarining umumiy ko’rinishi. 
 
Ko’rsatkich  strelkali  asboblarning  shakllari  o’lchanadigan  miqdorning  son  qiymatlariga 
moslab,  oldindan  darajalanadi  (4.1-rasm).  Kundalik  o’lchashlarda  ishlatiladigan  elektr  o’lchov 
asboblari  ishchi  o’lchov  asboblari  deb,  faqat  ishchi  o’lchov  asboblarini  tekshirish,  darajalash  va 
xatoliklarini  aniqlashda  ishaltiladigan  o’lchov  asboblari  na’munaviy  o’lchov  asboblar  deb  ataladi. 
Aniqlik  darajasi  yuqori  bo’lgan  o’lchov  asboblari  na’munaviy  o’lchov  asboblari  sifatida 
qo’llaniladi. 
Elеktr  o’lchov  asboblari  o’zining  tuzilishi  va  ishlash  printsipi  jihatidan  quyidagi  guruhlarga 
bo’linadi: