O„zbekiston Respublikasi Sog„liqni Saqlash Vazirligi Toshkent farmatsevtika instituti Psixologiya

 
Sifat
  -  sezgining  asosiy  xususiyati  bo‟lib,  uni  boshqa  sezgi  turlaridan  farqlaydi 
va ayni shu sezgi turi chegarasini o‟zgartiradi. Masalan, eshitish sezgilari tovushning 
balandligi  tembri,  qattiqligi  bilan  tafovutlanadi,  ko‟rish  sezgilari  esa  ranglarning 
quyuqligi,  jilosi,  tovlanishi,  toni  va  boshqa  shu  kabilar  bilan  farqlanadi.  Sezgilarning 
sifat  jihatidan  ko‟p  turliligi  materiya  harakati  shakllarining  turli-tumanliligini  aks 
ettirishidir. 
Sezgilarning
  jadalligi
  ularning  miqdoriy  tavsifidan  iborat  bo‟lib,  ta‟sir 
qilayotgan  qo‟zg‟atuvchining  kuchi  va  retseptorning  funktsional  xolati  bilan 
belgilanadi. 
Sezgilarning
  davomiyligi
  ularning  vaqtinchalik  tavsiflanishidan  iborat  bo‟lib,  u 
ham  sezgi  a‟zolarining  funktsional  xolati  bilan,  shuningdek,  qo‟zg‟atuvchining  ta‟sir 
qilish vaqti hamda jadalligi bilan o‟lchanadi. Qo‟zg‟atuvchi sezgi a‟zosiga ta‟sir qilishi 
bilan darhol sezgi hosil bo‟lmaydi, balki u bir qancha daqiqadan keyin vujudga keladi.  
Yuqorida  ko‟rsatib  o‟tganimizdek,  psixologiya  fanida  uchta  katta  guruhga 
ajratilgan sezgilar mavjud: 

 
eksterioretseptiv; 

 
proprioretseptiv; 

 
interioretseptiv. Ular o‟z navbatida quyidagi 
sezgi turlariga
 bo‟linadi. 

---

73