O„zbekiston Respublikasi Sog„liqni Saqlash Vazirligi Toshkent farmatsevtika instituti Psixologiya

irodaviy  zo`r  berish
 sifatida tavsiflanadigan 
holatning kelib chiqishiga sabab bo`ladi. Irodaviy zo`r berish bu hissiy xayajon shakli 
bo`lib,  kishining  harakatga  qo`shimcha  motivlarni  vujudga  keltiruvchi,  gohida  yo`q 
bo`luvchi yoki yetarli bo`lmagan ichki resurslarini (xotirasi, tafakkuri, hayoli) safarbar 
etuvchi  sabablardir.  Irodaviy  zo`r  berish  natijasida  bir  xil  motivlarning  harakati 
to`xtatlib, boshqalarining harakatini haddan ziyod kuchaytirish mumkin bo`ladi. Burch 
hissi bilan tug`ilgan irodaviy kuch-g`ayrat tashqi to`siqlarni bartaraf etishga va harakat 
qilishga  safarbar  etadi.  Irodaviy  kuch-g`ayrat  ishlatish  natijasida  dangasalik,  qo`rquv, 
charchash  kabilar  ustidan  qozonilgan  g`alaba  anchagina  hissiy  zavq  beradi,  o`z 
ustingdan  erishilgan  g`alaba  kabi  boshdan  kechiriladi.  Tashqi  to`siq  yengib  o`tish 
lozim  bo`lgan  ichki  qiyinchilik,  ichki  qarshilik  kabi  boshdan  kechiriladigan  bo`lsa  u 
irodaviy zo`r berishni talab qiladi. Irodaviy kuch-g`ayrat sarflash odati matonatli fe‟l-
atvorni shakllantirishning majburiy sharti bo`lib xizmat qiladi.