O„zbekiston respublikasi sog„liqni saqlash vazirligi toshkent farmatsevtika instituti dori turlari texnologiyasi kafedrasi

V) Kamfora saqlovchi rinologik surtma. 
Kamfora saqlovchi rinologik surtma tarkibi: 
Tarkib:  
Kamfora 0,1 
Vazelin moyi 0,1 
Vazelin 10,0 
Texnologiya:  0,1  g  kamfora  tarozida  tortib  olinadi  v  bir  necha  tomchi  (0,1  g) 
vazelin  moyi  bilan  eziladi.  So‗ng  oz-ozdan  tortib  olingan  vazelin  bilan 
aralashtiriladi. Og‗zi keng idishga qadoqlanadi va jihozlanadi. 
 
  Uslubiy 
ta‟minot 
va 
mashg„ulot 
jihozlanishi: 
mavzuga 
tegishli 
ma‘lumotnomalar,  adabiyotlar,  tarqatma  materiallar.  Dorivor  moddalar, 
erituvchilar (suv, glitserin, vazelin moyi), asoslar, xovonchalar, chinni kosachalar, 
tosh-tarozilar, silindr, qadoqlash uchun idishlar. 

---

196 
 
  
Tarqatma material 
     Burun  tomchilari  (Guttae  rhinologicae,  Rhinoguttae).Burun  tomchilari 
(intranazal)  retsepturasida  ham  suvli,  ham  moyli  eritmalar  uchraydi.  Ushbu  dori 
turini  so‗rilishida  burunning  anatomo-fiziologik  tuzilishi  katta  ahamiyatga  ega. 
SHilliq 
qavatda 
joylashgan 
kiprikchalar 
(resnichki) 
xarakatlantiruvchi 
funksiyasiga  ko‗p  omillar  ta‘sir  etadi.  Masalan:  quruq  va  issiq  havo,  rentgen  va 
ultratovush  nurlar,  uglerod  dioksidi  va  b.  Ushbu  funksiyani  boshqa  dorivor 
moddalar  ham  sekinlashtiradi:  burun  tomchilari  sifatida  kumush  nitrat,  kokain 
gidroxlorid,  1%  dan  ko‗p  bo‗lgan  borat  kislotasi,  3%  dan  ko‗p  bo‗lgan  natriy 
gidrokarbonat  va 1-2% dan ko‗p bo‗lgan efedrin gidroxlorid eritmalarini ishlatish 
tavsiya etilmaydi.  
SHilliq qavatning transport funksiyasiga suvli eritmalarnng osmotik bosimi va rN-
kursatkichi  ta‘sir  etadi.  SHuning  uchun  izotonik  eritmalar  va  rN  6,4-9,0  ga  teng 
bo‗lgan eritmalarni ishlatish maqsadga muvofiq. Eritmalarni osmotik bosimi 0,3-
4% natriy xlorid eritmasining osmotik bosimiga teng bo‗lishi kerak.  
Rinologik  tomchilarning  texnologiyasi  suvli  va  moyli  eritmalarni  tayyorlashdagi 
bosqichlardan iborat.