O„zbekiston respublikasi sog„liqni saqlash vazirligi toshkent farmatsevtika instituti dori turlari texnologiyasi kafedrasi

Peroral  mukoadgeziv  tizimlar  (PMAT)  (gastro-intestinal  mucoadgesive 
systems).  DM  so‗rilishini  oshirishning  yana  bir  yo‗li-  mukoadgeziv  texnologiyalarni 
qo‗llash. Bunday tizimlar DT OIT uzoq vaqt davomida qolib ketishini ta‘minlab, DM 
ning  so‗rilgan  miqdorini  va  biosamaradorligini  oshirishga  imkoniyat  beradi.  Undan 
tashqari mukoadgeziya DMni OITda yo‗naltirish masalalarini echishda xam qo‗llanilish 
mumkin. Mukoadgeziv  tizimlarni ta‘sir etish  prinsipi 7 rasmda keltirilgan. 
 
 Rasm 7. Peroral mukoadgeziv tizimlarni (PMAT) ta‟sir etish prinsipi 
  
PMATda adgeziya bevosita  OITning shilliq qavatlariga bio-adgeziv materiallar 
yordamida  hosil  bo‗ladi.  Mukoadgeziya      mexanizmi  mukoadgeziv  materiallarni 
bevosita  OITni  shilliq  qavatlariga  nospetsifik  fizik-kimyoviy  bog‗lanishlar  (vodorod 
ionlari yordamida bog‗lanish) paydo bo‗lishi bilan bog‗liq. Peroral mukoadgeziv  DTni  
peptid tabiatli DM va makromolekulalar (gormonы, vaksinы) uchun  yaratish maqsadga 
muvofiq  
 PMATda peroral mukoadgeziv materiallar sifatida qo‗llaniladi:  
 -tabiiy moddalar (jelatin, xitozan, lektin, gliadin); 
 -sintetik polimerlar (karbopol, polikarbofil, metilsellyuloza, akril va metakril kislotalar 
xosilalari). 
 
Peroral mukoadgeziv DT quyidagi  shakllarda yaratiladi: 
•  tabletka; 
•  kapsula; 
•   plenka; 
•  oshqozon-ichak plastirlar 
Oshqozon-ichak plastirlarning ko‗rinishi 9 rasmda keltirilgan.