O’zbekiston respublikasi sog’liqni saqlash vazirligi tibbiy ta’limni rivojlantirish markazi toshkent tibbiyot akademiyasi

 

---

133 
Arterial bosimni 
 
aniqlash
 
 
Kerakli jihozlar. 
Bajarish algoritmi 
Izoh
1.
Tanometr. 
2.
Fonendoskop 
3.
Harorat varag`i 
4.
Qalam. 
Arterial bosim 
Korotkov usuli bilan 
o`lchanadi. Arterial 
bosimni o`lchash 
vaqtida tekshirilayotgan 
odam tinch o`tirishi 
yoki yotishi, 
gaplashmasligi,
o`lchashni kuzatib
turmasligi lozim
1.
Bemorning yalang`ochlangan qo`li tirsak bo`g`imidan ochilib gorizontal 
holatda kaftini yuqoriga qaratib o`tiradi. 
2.
Bemorning qo`lini bo`sh qo`yamiz. 
3.
Tirsak bog`imidan 2-3 sm yuqoriga manjetkani siqmasdan u bilan teri 
orasida faqat bitta barmoq sig`adigan qilib o`ralib mahkamlanadi
4.
Tirsak bo`g`imida elka arteriyasi topiladi va aniqlanadi. 
5.
Puls aniqlangan joyga taqab , ammo qattiq bosmasdan fonendoskop 
qo`yiladi 
6.
Balloncha yordamida asta –sekin havo beriladi , u ayni vaqtda manjetkaga 
ham, manometrga ham tushadi 
7.
Havo bosimi ostida manometrdagi ko`rsatkich ko`tariladi, puls 
yo`qolguncha davom etadi 
8.
Ballon oldidagi vintil biroz ochilib, manjetkadagi bosim asta –sekin 
tushirailadi 
9.
Mahjetkadagi bosimga qarshi sistolik bosim miqdoriga etganda bir muncha 
qattiq qisqa tovush –ton eshitiladi. Manometrdagi raqamlar sistolik bosimni 
ko`taradi. 
Eshitilayotgan tonlar pasaya borib , asta-sekin yo`qoladi. Ton yo`qolgan vaqt 
diastolik bosimga mos keladi va manometrdagi raqamlar minimal bosimni 
ifodalaydi
Sistolik bosim- 
Arterial sistemada chap 
qorincha paydo bo`ladigan 
puls to`lqini maksimal 
ko`tariladigan vaqtdagi 
bosimdir .
Diastolik bosim
– yurak 
diastolasi oxirida yuzaga 
keladi. Sistolik va diostolik 
o`rtasidagi farq , puls 
bosimi deyiladi. Normada 
arterial bosim 120/80mm 
simob ustinida. 

---

134