O’zbekiston respublikasi sog’liqni saqlash vazirligi farmakognoziya fanidan amaliy mashg’ulotlar bo’yicha o’quv qo’llanma

2. Yurak glikozidlariga sifat reaksiyalari.
Ish uchun kerakli asbob-uskuna va reaktivlar: 
probirkalar, pipetkalar, 
glikozidlarning sirka angidrididagi, xloroformdagi eritmalari,kons. H
2
SO
4
, 90% li 
trixlorsirka kislota. 
Ishning borish tartibi:
yurak glikozidlari bir qancha sifat reaksiyalari orqali 
aniqlanishi mumkin. ular III gruppaga bo‘linadi: 
I.Yurak glikozidlarining skleti – steroid xaldqaga bo‘lgan Liberman reaksiyasi.
Glikozidlarning sirka angidrididagi eritmasiga bir necha tomchi kons. H
2
SO
4
qo‘shib 
qizdirilsa, yashil rang xosil bo‘lib, u tezda qizil ranga aylanadi.
II.Liberman-buraxrd reaksiyasi
. 
 
Glikozidlarning FeC1
3
dagi eritmasiga 10 tomchi sirka angidridi va bir necha tomchi 
kons. H
2
SO
4
qo‘shib bir oz qizdirilsa oldin pushti-qizil, keyin u tezda ko‘k-yashil ranga 
o‘tadi. 
III. Yurak glikozidlarning to‘yinmagan lakton xalqasiga reaksiya
.
Legal, Raymond, Kedde, Rozengeym, Vindaus reaksiyalari orqali reaktivlardan natriy 
nitroprussid, m-dinitrobenzol, 3,5-dinitrobenzoat kislota, trixlorsirka kislotasi yoki 
benzoldiazoniy-xloridlardan birontasini qo‘shish bilan olib borilganda xosil bo‘lgan 
ranglarga qarab maxsulotdan olingan ajratma tarkibidagi birikmalarda lakton xalqalari 
bor yoki yo‘qligi bilinadi. 
IV. Rozengeym reaksiyasi.
Faqat 6 a'zoli to‘yinmagan lakton xalqaga xos. Glikozidlarning xloroformdagi 

---

139 
eritmasiga 90% li trixlorsirka kilotadan bir necha tomchi ko‘shib qizdirilsa, ko‘k yoki 
qizg‘ish-binafsha (ba'zan sariq) rang xosil bo‘ladi (bufadienolidlar).
 
 V.
Y