O’zbekiston respublikasi sog’liqni saqlash vazirligi farmakognoziya fanidan amaliy mashg’ulotlar bo’yicha o’quv qo’llanma

19. Marvaridgul maxsulotining anatomik tuzulishi 
A 2 uchli t xarfiga o’hshash tuklar, ustidan 8 rakamini eslatuvchi ko’p katorli efir 
moyli bezlar
B ko’p xujayrali kalin devorli sugalli oddiy tuklar boshchasi bir xujayrali oyogi 2 
xujayrali boshli tuklar
C qalin devorli o’tkir uchli ko’p xujayrali oddiy xamda 8 ta xujayrali radius bo’yicha 
joylashgan efir moyli bezlar 

---

145 
D epidermis xujayralarning devori tugri bo’lib cho’zik xolda. Koziqsimon to’qima 
gorizontal joylashgan, uning xujayralari epidermis ostida yotgan xolda ko’rinadi. 
Kristallari mayda ignasimon rafidlar va prizmatik kristallardan iborat. 
20. Marvaridgul maxsulotining kimyoviy tarkibi
A tarkibida ko’p miqdorda karotin, vitamin С, flavonoidlar efir moyi va boshqalar 
B tarkibida flavonoidlar oshlovchi moddalar, alkoloidlar bor 
C tarkibida yurak glikozidlari va flavonoidlar, saponinlar va boshkalar 
D tarkibida achchik moddalar saponinlar flavanoidlar bor 
 
6.2 TARKIBIDA GLIKOZIDLAR BO’LGAN
DORIVOR O’SIMLIKLAR VA 
ULARNING MAXSULOTLARI
Maqsad: 
1.O’simliklarni o’rganish:
Angishvonagul bargi, Baxorgi adonis er ustki qismi, 
Marvaridgul er ustki qismi. 
2.
Mikroskopik tekshirish: 
Angishvonagul bargi 
3.Makroskopik va mikroskopik tekshirish
: Baxorgi adonis er ustki qismi, 
4.Vaziyatli masalani yechish. 
Darsning mazmuni:
Angishvonagul bargi 
(o‘simlik nixoyatda zaxarli!)
 
O‘simlikning nomi.
qizil angishvonagul 
- Digitalis purpurea
Yirik angishvonagul - 
Digitalis grandiflora 
Kiprikli angishvonagul - 
Digitalis ciliate 
Sertuk angishvonagul - 
Digitalis lanata
Malla angishvonagul - 
Digitalis ferruginea 
Oilasi.
sigirquyruqdoshlar - Serophuloriacea. 
Qizil angishvonagul bo‘yi 120 sm ga etadigan ko‘p yillik o‘t o‘simlik. birinchi yili 
faqat ildizoldi to‘p barglari o‘sib chiqadi, ikkinchi yili poyasi o‘sib chikadi. ildizoldi 
to‘p barglari cho‘ziq tuxumsimon, o‘tkir uchli, to‘shtoq tishsimon qirrali, uzun bandli, 
uzunligi 12-35 sm. poyani pastki barglari uzun bandli yirik, yuqoridagilari kichrayib 
boradi. barg bandi qanotli bo‘ladi, barg plastinkasining yuqori tomoni burishgan, pastki 

---

146 
tomoni to‘rsimon tomirlangan. bargning pastki tomoni to‘rsimon tomirlanishi va shu 
tomonidagi tomirlarini tukli bo‘lishi shu turga xos belgi hisoblanadi. 
Gullari egilgan, bir tomonlama shingilga to‘plangan. gul kosachasi, toj bargi besh 
bo‘lakli, angishvonasimon (Digitalibum naperstok - angishvona), qo‘ng‘iroqsimon, usti 
qizil, ichi oq.Mevasi - ikki xonali ko‘p urug‘li, ko‘sakcha. iyun-iyulda gullaydi, urug‘i 
iyul avgustda etiladi, o‘simlikning hamma qismi zaxarli.