O’zbekiston respublikasi qurilish vazirligi toshkent arxitektura qurilish instituti qurilishni boshqarish fakulteti

Texnogen ta’sirlar.
Toshkent shahrining Yashnobod tumanida juda ko’plab ishlab chiqarish korxonalari, zavod fabrikalar joylashgan bo’lib, bu shaharning ijtimoiy-iqtisodiy rivojlanishi uchun muhim omil hisoblanadi. Bunday zavodlardan Temirbeton ishlab chiqaruvchi zavodlar, uy-joy qurish kombinatlarini alohida ta’kidlab o’tishimiz joizdir. Loyihalanayotgan obyektimiz “Ohangaron shossesi” deb ataluvchi Toshkent xalqa yo’liga juda yaqin joylashganligi uchun transport shovqini, undan chiqadigan zarali gazlardan hudud mustasno emas.
Mazkur xalqa yo’li bo’ylab Toshkent shahrining yangi yer usti metropoliteni qurilish ishlari boshlab yuborilgan. Bu albatta shaharni shaha oldi tumanlar bilan bog’lash, hududda transport infrastrukturasini rivojlantirishda muxim rol uynaydi va o’z navbatida shahar passjir transporti masalalarini yechishda ham hal qiluvi omillardan biri deb bemalol aytishimiz mumkin. Biroq mazkur transport turidan chiqadigan shovqinni pasaytirish bo’yicha shaharsozlikda qullaniladigan turli injenerlik yechimlardan foydalanish mumkin.
Obyekt Toshkent xalqa yo’lidan shaharga nisbatan tashqarida joylashganligi uchun hudud ancha texnogen ta’sirlar holi hisoblanadi.

2. ARXITEKTURA – QURILISh QISMI

2.1. Jamoat binolari.

Jamoat binolari turli vazifalar uchun mo’ljallangan bo’lib, insonlarning faoliyati uchun zarur bo’lgan barcha talablarga javob berishi talab etiladi.
Har qanday binolar quyidagi asosiy talablarga javob berishi kerak:

• 
  bino qaysi jarayonga, maqsadga mo’ljallangan bo’lsa, u shu jarayon talabiga to’liq javob berish kerak, ya’ni yashash uchun qulay, dam olishga moslashtirilgan, mehnat qilishga qulay qilingan bo’lishi kerak;
  
• 
  texnik tomonidan xamma zamoviy talablarga javob berishi, ya’ni bino kishilarni tashqi ta’sirlardan, past va yuqori haroratdan, yog’ingarchilik, shamol va boshqalardan to’liq asrashi, mustahkam va ustuvor bo’lishi, eksplutasiya sifatlarini uzoq yil davomida saqlashi lozim;
  
• 
  bino ko’rinishi memorchilik va badiiylik talablariga mos holda tanlanishi, uning tashqi, ekstryer va ichki, interer ko’rinishi chiroyli, atrof-muhit bilan uyg’unlashgan bo’lishi kerak;
  
• 
  iqtisodiy jihatdan qulayligi, bino va inshootlar qurilishida mehnat sarfini kamaytirish, qurilish materiallar va vaqtni tejash ko’zda tutiladi.
  

Qurilish meyerlari va qoidalariga ko’ra binolar uzoq vaqt o’z vazifasini bajarish 4 darajaga bo’linidi:

1. 
   Xizmat davri 100 yildan ortiq;
   
2. 
   Xizmat davri 50 yildan 100 yilgacha;
   
3. 
   Xizmat davri 20 yildan 50 yilgacha;
   
4. 
   Xizmat davri 5 yildan 20 yilgacha mo’ljallangan binolar.