O’zbekiston respublikasi qishloq va suv xo’jaligi vazirligi samarqand qishloq xo’jalik instituti oliy matematika va axborot texnologiyalari kafedrasi

PhotoShop

 – bu rastrli grafika dasturi bo’lib, tasvirning ixtiyoriy elementi nuqtalar 

bilan hosil qilinadi. Yangi tasvirni hosil qilishda o’lchov birliklari tanlanadi (nuqta, piksel 

Растрли  

график 

дастурлар 

билан 

ишлаш 

техноло-

гиялари 

 

---

yoki sm). So’ngra tasvirlash qobiliyati tanlanadi, ya’ni u qancha yuqori bo’lsa tasvirning 

sifati shuncha yaxshi bo’ladi. 

Adobe  Photoshop    Windows  muhitida  ishlovchi  elektron  ko’rinishdagi 

fototasvirlarni  tahrir  qiluvchi  dasturdir.  Adobe  Photoshop  dasturi  Adobe  system,  Inc  

kompaniyasi tomonidan ishlab chiqarilgan bo’lib, ishlatishdagi alohida qulayliklari bilan 

mashhur. 

Adobe  Photoshop  dasturi  komp’yuter  grafikasida  rastrli  grafika  redaktorlari 

turkumiga kirib va asosan nuqta(piksel)lar  bilan ish ko’radi. 

Adobe  Photoshop  tasvir  tahrir  qiluvchisi  yordamida  fotosuratlarga  qo’shimcha 

kiritish,  fotosuratdagi  dog’larni  o’chirish  va  eski  rasmlarni  qayta  ishlash  va  tiklash, 

rasmlarga  matn  kiritish,  qo’shimcha  maxsus  effektlar  bilan  boyitish,  bir  fotosuratdagi 

elementlarni o’zgartirish, almashtirish mumkin. 

Birgina  ZD  –  obyektni  hosil  qilish  uchun  kerak  bo’lgan  yuzlab  yoki  minglab 

ko’pburchaklar,  hosil  qilinishi  va  boshqarilishi  talab  qilinuvchi  ma’lumotlarning  katta 

miqdorini tashkil qiladi. 

Vektorli  grafikaning  quyidagi  dasturiy  ta’minotlari  mavjud: 

Corel  Draw,  Adobe  Illustrator,    Fractal  Design  Expression, 

Macromedia Freehand, Auto

CAD

.  

Shuningdek 

Microsoft  Word,  Microsoft  Excel,  Microsoft 

PowerPoint   

ilovalaridagi 

Risovaniye

  nomli    grafik    vositalarni 

keltirish mumkin. Oddiy obyektlarni hosil qilishda oddiy tasvirlashdan 

foydalaniladi.  

To’g’ri  chiziq,  yoy,  aylana,  ellips  va  bir  hil  rangli  yoki 

o’zgaruvchan  rangli  sohalar  –  bular  ikki  o’lchamli  rasmlar  bo’lib, 

ulardan detallashtirilgan tasvirlarni yaratishda foydalaniladi. 

Microsoft  Word

  muharirini  Vstavka  menyusidan  Risunok  buyrug’i  bilan 

ochiladigan  vositalar  yoki  Vid  menyusidan  Paneli  instrumentov/Risovaniye  buyrug’i 

bilan ochiladigan vositalar 

Vektorli  grafikadan  yangi  tasvirlarni  tuzish    va  foydalansh  vositalari:  to’g’ri 

chiziq; kesmalar; ellipslar; to’g’ri to’rtburchaklar; avtofiguralardan iborat bo’ladi. 

 

Векторли  

график 

дастурлар 

билан 

ишлаш 

техноло-

гиялари 

 

---

 

 

 

Paneli  instrumentov/Risovaniye  buyrug’i  bilan  ochiladigan  vositalarning 

ko’rinishlari 

Corel  Draw 

dasturining  yangi  uskunalari  ob’yektlarga  nisbatan  tuzatishlar 

(korreksiya)  va  effektlarni  to’g’ridan-to’g’ri  qo’llash  imkonini  beradi.  Dasturning  yangi 

versiyasida  ob’yektni  hosil  qilish  va  uning  xususiyatlarini  tahrirlash  jarayoni 

soddalashtirilgan.  

Adobe  Illustrator 

–  vektorli  grafika  bilan  ishlovchi  dastur.  U  Pdf  fayllarini 

tahrirlash  va  eksport  qilish  imkonini  berib,  ranglarni  boshqarishda  takomillashgan 

vositalarga  ega.  Dasturda  50  ga  yaqin  filtrlar  mavjud.  Filtrlar  turli  maxsus  effektlarni 

yaratish imkonini beradi. 

«Bekor  qilish  -  qaytarish»  amalining  200  ga  yaqin  darajasi  mavjud  bo’lib,  uning 

miqdori xotiraning xajmi bilan chegaralanadi. 

Fraktalli  grafika

.  U  vektorli  grafika  kabi  hisoblanuvchi  bo’ladi,  lekin    kompyuter 

xotirasida  xech  qanday  ob’yekti  saqlanmaydi.  Tasvirlar  formula  yoki  formulalar  tizimi 

ko’rinishda  saqlanadi.    Tenglama  koeffisiyentlarini  o’zgartirish  orqali,  mutloqo  yangi 

mazmundagi tasvirlarni hosil qilish mumkin. 

---

Ko’plab  uch  o’lchamli  grafikadan  foydalanuvchi  ilovalarda  CD  –ob’yektlar, 

reallashgan  tasvirni  hosil  qiluvchi  va  keraklicha  joylashgan  ko’plab  ko’pburchaklardan 

iborat bo’ladi. 

 Birgina  CD  –  ob’yektni  hosil  qilish  uchun  kerak  bo’lgan  yuzlab  yoki  minglab 

ko’pburchaklar,  hosil  qilinishi  va  boshqarilishi  talab  qilinuvchi  ma’lumotlarning  katta 

miqdorini tashkil qiladi. 

 Fraktalli  kompyuter  grafikasi-  hisoblanuvchi  grafikadir.  Bunda  yaratilayotgan 

tasvirlar  tenglamalar  va  ularning  sistemalari  vositasida  hosil  qilinadi.  Shuning  uchun 

bunday  muharrirlarda  hosil  qilingan  dasturlar  katta  hajm  egallamaydi.  Chunki  xotirada 

tasvir emas uni hosil qiladigan tenglamalar saqlanadi.