O’zbekisтon respublikasi qishloq va suv хo’jaligi vazirligi

“XO’JALIKLAR BO’YICHA YERLARNI BAHOLASH, UNING

ALMASHLAB EKISHDAGI AHAMIYATI” MAVZUSINI O’TISH

METODIKASINING UMUMIY MASALALARI

Didaktik prinsiplarni o’quv jarayonida qo’llash

Ta’lim jarayonining umumiy qonuniyatlarini o’rganuvchi qism “Didaktika”

deb nomlanadi.

Didaktika  ta’lim  jarayonining  mohiyati,  ta’limni  muvaffaqiyatli  olib  borish

shartlari, ta’limning vazifasi  va  mazmuni,  ta’limni  tashkil  etish shakll va usullari,

o’quvchilarning bilimini tekshirish va baholash bilan shug’ullanadi

Didaktika  barcha  o’quv  predmetlarini  o’qitishning  umumiy  qonun  va

qoidalarini belgilab beradi.

“Didaktika” ning so’zma-so’z tarjimasi ta’lim nazariyasini anglatadi. Ta’lim

nazariyasi  ta’lim  jarayonining  tushunchasi  va  mohiyatini,  ta’lim  qoidalarini,

uslublari hamda  tashkiliy  formalarini  o’z  ichiga  oladi.  Didaktika  o’z oldiga

o’qitishning o’quvchilarni har tomonlama tarbiyalash maqsadlariga javob beruvchi

umumiy qonuniyatlarini bilim olish vazifasini qo’yadi. Ta’limning asosiy vazifasi

yosh avlodni ilmiy  bilimlar,  ko’nikma  va  malakalar  tizimi  bilan  qurollantirishdan

iborat.

Bilim -

atrof  borliq  qonuniyatlari,  qonunlari, hodisalari,  predmetlari,

dalillari,  shuningdek  faoliyat  usullari haqidagi  tushuncha  va    tasavvurlarning

o’zlashtirilishi, tizimga solinishi va xotirada mustahkamlanishi.

Ko’nikma –

ongli  ravishda bajariladigan  ishning  bir  xil  mehnat  usullarida

ko’p marta takrorlanadigan, avtomatlashib ketgan (odat bo’lib qolgan) komponenti

– tarkibiy elementidir.

Malaka –

uquv – insonning  o’zidagi  bilimlarga  asoslanib,  ma’lum

talablarga  rioya  qilgan holda  mehnat jarayonlarini  bajara  olishidir.  Uquvlar  biror

ishni  bajarish uchun  zarur  bo’lgan  va  yetarli  darajadagi  epchil harakatlarni  o’z

ichiga oladi.

Ko’nikma va malaka bir butun hamda bo’lak nisbati kabidir.

---

17

Mahorat

–

o’zlashtirilgan  bilimlarni  amaliyotda  qo’llashga  ijodiy

yondoshgan holda  amalga  oshirishni  bildiradi.  Ko’nikma  va  malaka,  bilimni

amaliyotda  qo’llash

jarayonida  shakllanadi,  amaliy  faoliyatda  mahoratga

aylantiriladi.

Bilimlarni  egallash jarayoni  bilimlarni  namuna  bo’yicha  yoki  avvalgi

holatda qo’llash bilan harakterlanuvchi 2 darajada ro’y beradi.

Didaktikaning  asosiy  prinsiplaridan  biri  ta’limning  ilmiy  bo’lishlik

prinsipidir.  Ilmiylik  prinsipini  o’quvchilarga  o’rgatish uchun  ilmiy  jihatdan

asoslangan  amalda  sinab  ko’rilgan  ma’lumotlar  berilishini talab  etadi.  Ularni

tanlab  olishda  fan  va  texnikaning  eng  yangi  yutuqlari  va  kashfiyotlardan

foydalanish kerak.