O’zbekiston respublikasi o’rta maxsux va oliy ta’lim vazirligi o’zbekiston respublikasi sog’liqni saqlash vazirligi toshkent tibbiyot akademiyasi «tasdiqlayman»
Download 368 Kb.
|
|
O’ZBEKISTON RESPUBLIKASI SOG’LIQNI SAQLASH VAZIRLIGI TOShKENT TIBBIYOT AKADEMIYASI «TASDIQLAYMAN» O’quv ishlari bo’yicha prorektor, professor Teshayev O.R.______ «____»___________2012 yil
4-kurs Tibbiy profilaktika fakulteti uchun YAGONA USLUBIY TIZIM POLITRAVMA TMI - Qul-oyok periferik nervlari shikastlari va neyrogen deformasiyalar. Poliomielit. № 7 MAVZUSI bo’yicha amaliy mashg’ulot T A ‘ L I M T E X N O L O G I YA S I Toshkent - 2012 Tuzuvchilar: Travmatologiya-ortopediya, XDJ va neyroxirurgiya kafedrasi mudiri: t.f.d. Karimov M.Yu. O`quv ishlari bo`yicha mas’ul ass., t.f.n. Saloxiddinov F.B. Ko`rib chiqildi va kelishildi. Аzizova F.H.- TTA o`quv bo`limi boshlig`i,professor Muhokama qilindi va tasdiqga tavsiya etildi TTA “Tibbiy –profilaktika fanlari Siklopredmet seksiyasi” raisi, professor_______________B.M. Mamatqulov
Politravma mavzusiga oid o’quv mashg’ulotining texnologik xaritasi
Mazkur mashg’ulot o’tkazish aralash, ko’p va kombinatsiyalashgan travmalarda va shok holatlarda birinchi tibbiy yordamni ko’rsatish imkoniyatini beradi. Talabalarga shokka va uzoq bosilish sindromi qarshi chora tadbirlar, dastlabki tashhis qo’yish va bemorni keyingi bosqichlarga olib borishni o’rgatadi. Talabalarga chap boldir suyagi ochiq sinishida,o’ng son suyagini yopiq sinishi, bosh miya chayqalishi va bo`yin umurtqasi singanligiga shubha bo’lganda birinchi tibbiy yordam ko’rsatishni o`rgatish imkonini beradi . Politravma mavzusi bo`yicha to`la tasavvur va malumotga ega bo`lish UASHning ish faoliyatining to`gri tashkillashtirishga yordam beradi.
Ushbu mavzu bo’yicha talabalarni o’qitish odam anatomiyasi, topografik anatomiya va operativ jarrohlik, radiologiya, anesteziologiya-reanimasiya va umumiy jarrohlik bilimlariga asoslangan.
KO’PLAB SHIKASTLANISH TAYANCH-HARAKAT TIZIMINING KO’PLAB VA KO’SHILIB KELGAN SHIKASTLANISHLARI Ko’plab shikastlanishning umumiy masalalari Organizm to’qima va a’zolarning mexanik shikastlanishi yakka tartibdagi (monotravma) va ko’plab (politravma) turlariga bo’linadi. Yakka tartibdagi yoki monotravma deganda bitta a’zo yoki tayanch-xarakat tizimidagi anatomik-funksional segment (suyak bo’g’imlar) shikastlanishi tushuniladi. Ichki a’zolar misolida bu bir bo’shliq doirasidagi shikastlanishni, qon tomiri va nerv tolalari shikastlanishi esa bitta anatomik regiondagi shikastlanishni o’z ichiga oladi. Bu shikastlanishlar o’z navbatida mono- va polifokal ko’rinishda bo’ladi. Masalan, ingichka ichakning polifokal shikastlanishi — bir necha joyida jaroxat borligi, tayanch-xarakat apparatida — bir nomdagi suyakning bir necha joyidan sinishi (ikki, uch joyidan). Tayanch-xarakat tizimining kon tomiri va nerv tolalari bilan birgalikdagi shikastlanishlarini asoratlangan shikastlanish deb qaramok kerak Bunday xolatlarda tashhisni quyidagicha ifodalamoq kerak: «O’ng son suyagi diafizining yopiq sinib, son arteriyasi jaroxatlanishi bilan asoratlanishi». Ko’plab shikastlanish (politravma) atamasi yig`ma tushuncha bo’lib, o’z ichida quyidagi shikastlanish turlarini birlashtiradi: ko’p sonli, qo’shilib kelgan va omuxta shikastlanishlar. Ko’p sonli shikastlanishlarga bir bo’shliqda joylashgan ikki yoki undan ko’p a’zo, tayanch-xarakat tizimida bo’lsa, ikki yoki undan ko’p anatomik funkstional a’zolarning shikastlanishi nazarda tutiladi, masalan, jigar va ichak shikastlanishi, son va bilak suyaklari sinishi. Q o’ sh i l i b kelgan shikastlanishlarga ikki yoki undan ortik bo’shliqda joylashgan ichki a’zo va tayanch-xarakat tizimining birgalikdagi shikastlanishi kiradi, masalan, taloqda, siydik pufagi shikastlanishi, ko’krak kafasi a’zolari va tayanch-xarakat tizimining shikastlanishi, bosh miya va chanok shikastlanishi va xokazo. O m u x t a shikastlanishlarga bir vaqtning o’zida turli omillar: mexaniq, issiklik radiatsiya ta’sirida shikastlanishlar kiradi, masalan, son suyagi sinishi va kuyish. Bir vaktning o’zida birgalikda turli shikastlovchi omillar ta’sir qilish variantlari mavjud. Ko’p sonli, ko’shilib kelgan va omuxta shikastlanishlar organizmning muhim hayotiy funksiyalarining buzilishi munosabati bilan klinikasining og`irligi, tashxis qo’yishning qiyinligi, davolashning murakkabligi, ko’p xollarda og’ir nogironlik va o’limga olib kelish bilan farqlanadi. Bunday shikastlanishlar ko’p xollarda karaxtlik ko’p qon yo’qotish, qon aylanishi, nafas olishning buzilishi va o’lim oldi xolatlariga sabab bo’ladi. Bu toifadagi xastalar shikastbandlik bo’limidagi bemorlarning 15-20% miqdorini tashkil qiladi. Ko’p sonli va qo’shilib kelgan shikastlanishlarning og’irligini o’lim ko’rsatkichlari ham izoxlab turadi. Yakka tartibdagi sinishlarda o’lim 2% bo’lsa, ko`p sonli shikastlanishlarda 16%, qo`shilib kelgan shikastlanishlarda esa 50% va undan ortiq bo’ladi (tayanch-xarakat tizimi bilan qorin va ko’krakdagi qo’shilib kelgan shikastlanishlarda). Ko’plab shikastlanishlarga quyidagi xususiyatlar xos bo’ladi.
Ko’plab shikastlangan bemorni qabulxona vrachi ko’rmaguncha aravachaga olish va yakka o’zini qoldirish mumkin emas, chunki tana a’zolari shikastlanishi turli og`irlik darajasida bo’ladi. Shuning uchun kasalxonada xozirgi paytda kasallikning og`irligiga sabab bo’lgan va davolanishi kerak bo’lgan a’zo aniqlanishi kerak Bu narsaning davolash uslubi va jarroxlik muolajalari tartibini aniqlashda ahamiyati ko`p. O`kir qo’shma shikastlanishlarda davolanishni shartli ravishda 3 davrga bo’lish mumkin: 1) xayotga qaytarish; 2) davolash; 3) reabilitastiya. Davolash jarayonida yetakchi shikastlanishga bo’lgan munosabat o’zgarishi mumkin. Masalan: kranioabdominal shikastlanishda qorin shikastlanishi yetakchi shikastlanish hisoblanadi, shuning uchun asosiy davolash muolajalari ichki qon ketishini to’xtatishga qaratiladi. Ichki qon ketishi to’xtatilib, qonning mikdori tiklangandan so’ng davolash akienti bosh miya shikastlanishiga ko’chadi. Bemorning hushsizlik holati qo’shma shikastlanishlarda asosan bosh miya shikastlanishi xisobiga bo’ladi. Qon aylanish tizimining faoliyati buzilishi o’tkir qon yo’qtish natijasidir va bu tayanch-xarakat tizimining ko’p sonli shikastlanishi yoki ko’krak va qorinning qo’shma shikastlanishga bog’liq bo’ladi. Nafas faoliyatining keskin buzilishi odatda ko’krak qafasi shikastlanishi bilan bog’liq bo’ladi (ko’p sonli, darchasimon yoki ikki tomonlama qovurg`alar sinishi, gemotoraks, pnevmotoraks). Dastlabki tekshirish va ko’rish paytida siydik ajratib chiqarish funkstiyasi aniqlanadi. Dastlabki ko’rishni tugatib, etakchi shikasglanish aniqlangandan so’ng ko’p hollarda zudlik bilan xayotga qaytarish ishlarini amalga oshirish va karaxtlikka qarshi kurashish uchun tekshirishni qiska vaktga to’xtatishga to’g’ri keladi. Bundagi qilinadigan ishlar majmuasiga hayotiy ko’rsatma bilan qilinadigan jarroxlik muolajalari ham kiradi. Chuqurlashtirilgan tekshirish ishlariga hayotga qaytarish ishlari bilan birgalikda bemorning ahvoli yaxshilangandan so’ng kirishiladi. Tashxis qo’yish qiyinchiliklari, ko’plab shikastlanishlarda, yordam ko’rsatish va davolashda bir qancha qiyinchiliklar tug`diradi.
Shifoxonagacha bo’lgan bosqichda boshlangan davolash ishlari shifoxona sharoitida davom ettiriladi. Ko’plab shikastlanish bilan bemor qabulxonaga kelganda quyidagilar qilinishi kerak: 1) izchillik va tezkorlik bilan bemorni tekshirish va malakali yordam ko’rsatish; 2) bog’lamlarni, shinalarni, jgutni to’g`ri qo’yilganligini tekshirish va aniqlangan kamchiliklarni to’g’rilash. Birinchi (jonlantirish) davri. Bu davrda zudlik bilan karaxtlikka qarshi kurashish boshlanadi. Hayotga qaytarish bo’limida quyidaga davolash muolajalar majmuasi amalga oshirilishi kerak: qon aylanishini barqarorlashtirish, to’la-to’kis og`riqsizlantirish, mustaxkam taxtakachlash, kislorod terapiyasi o’tkazish, shoshilinch jarroxlik muolajalari, organizmning xamma hayotiy ko’rsatkichlarini tartibga solish. Shikastlangan bemorni ko’rishdan avval to’la yechintirmok kerak Diqqat-e’tibor bemorning umumiy axvolini baholashga, teri va shilliq pardalar rangiga, qon tomiri urishiga, jaroxatning, shilingan joy yoki qon talash joylarninng qayerdaligiga, bemorni xolatiga (majburiy xolat, suet, faol) ahamiyat beriladi va bular shikastlanishning tashxisiga yordam beradi. Ko’krak qafasi va qorin soxasini paypaslash va eshitib kurish yo’li bilan tekshiriladi. Shikastlanish tashxisiga jonlantirish bo’limida bemorni joyidan jildirmagan xolatda rentgen tasviriga tushirish yo’li bilan aniqlikkiritiladi. Agar nafas olish qiyinlashgan bo’lsa, og`iz bo’shligini tekshirib, shilimshiq Qon, qayt qilingan narsalar, tish protezlari olib tashlanib, orqaga tortilib ketayotgan til fiksastiya qilinadi. Ko’krak qafasi ko’rilganda uning nafas olish faoliyatidagi xarakatlanishi, ezilgan yoki bo’rtib qolgan joylar, jarohatning havoni tortib olishi, bo’yin vena kon tomirlarining kengayishi aniqlanadi. Auskultastiya paytida yurak tonlari bo’gilishining kuchayishi shifokorning yurak tamponadasi tashxisi to’g’risida o’ylashiga sabab bo’ladi, ayniksabu ko’krak qafasi soxasidagi jaroxat yurak proekstiyasiga to’rri kelsa, yana ham ravshan bo’ladi. Agar gemopnevmotoraks tashxisi ko’yilsa, plevra bo’shligidagi krn va x.avo shprist bilan so’rib tashlanib, rezina drenaj o’rnatish kerak Bu nafas etishmovchshshgiga barxam berib, tekshirishni tugatishga imkon beradi. Agar ko’shma shikastlangan bemorda yurak jaroxati yoki katta krn tomiri shikastlanishi, o’pkaning jaroxati, kuchayuvchi pnevmotoraks, ochiq pnevmotoraks bo’lib, bemorlarning umumiy ax,volini okirlashtirsa, boshqa joylarda shikastlanish bo’lishidan kat’i nazar, shoshilinch jarroxlik muolajasini boshlash zarur. Korin sohasining yopiq shikastlanishlarida laparostentez va laparoskopiya qilish kerak Ikkinchi (davolash) davri. Ko’plab shikastlanishlarda bosh muammo bo’lib, jarroxlik muolajasining kerakli vaktini va hajmini aniqlashdan iborat bo’ladi. Jarroxlik muolajasining xajmi va amalga oshirish vaktini shoshilinchligiga karab bemorlar to’rt guruxga bo’linadi. Birinchi guruhga shoshilinch yordam zudlik bilan amalga oshirilmasa, shikastlanish tezda o’limga sabab bo’lishi mumkin bo’lgan bemorlar kiradi. Bunga parenximatoz a’zolar (jigar, talok) yorilgan, kuzatiladigan ko’p kon ketishi, yurak tamponadasi, o’pkaning kata jarodatlari, qovurg’alarning ikki joyidan «darchasimon» yoki «qopqoqli» sinishi va xokazolar kiradi. Odatda bunday shikastlanganlar og’ir xolatda, terminal kon bosimi xayot-mamot chegarasidan past ko’rsatkichda kasalxonaga keladilar. Tashki krn okimi davom etayotgan bo’lsa, kiskich va jgut yordamida to’xtatiladi. Qo’l-oyoq suyak-larida siniq. aniqlansa taxtakachlar ko’yiladi. Ikinchi g u r u h g a to’xtovsiz qon ketishi yo’q., nafasi chukur buzilmagan, qorin bo’shligi a’zolari shikastlangan, qopqoqli pnevmotoraks, kalla kutisi ichi gematomalari bor, qo’l-oyoq suyaklari yopiq og’ir shikastlangan bemorlar kiradi. Jarrohlik odatda dastlabki soatlarda amalga oshiriladi. Suyak sinishlarida, qovurg’alar singanda mahalliy novokainli og’riqsizlantirishni amalga oshirib, gips bog’lami qo’yish va skelet tortma o’rnatish amalga oshiriladi. Uchinchi g u r u h ga asosan tayanch-xarakati tizimi shikastlangan bemorlar kirib, bunda ko’p mikdordagi qon yo’qotish yo’qdir. Jarroxlik muolajalari faqat shikastlanganlarni karaxtlikdan chiqarilgandan so’ng amalga oshiriladi. Jarroxlik muolajalari ochiq sinishlarda ishlov berishdan, to’qimalar ezilib, hayotiyligini yo’qotgan holatlarda amputastiyani amalga oshirishdan iborat bo’ladi. To’rtinchi guruh.ga tananing bir necha joyida suyak sinishi kuzatilgan, karaxtlik bilan asoratlangan bemorlar kiradi. Bularda shikastlanishlarda jaroxatga jarroxlik ishlovi amalga oshiriladi, davolash shinalash qilinadi. Qon tomir va nerv tolalari ezilish xavfi mavjud bo’lsa, suyak parchalarining terini teshib kirishi kutilsa, osteosintez amalga oshiriladi. Ko’rsatma bo’lsa, iloji boricha xavfsiz osteosintez usullari, kompressiya-distrakstiya moslamalari yordamida amalga oshiriladi. Ko’p sonli shikastlanishlar davolash taktikasini aniqlashda nafaqat anatomiya va funkstiyaning tiklanishini, yana bemorlarni parvarish kilishni osonlashtirish hamda iloji boricha erta faollashtirish yo’lini tanlash kerak Ko’p sonli sinishlar bilan shikastlangan bemorlarning 40% - konservativ davolash turlari: skelet tortma, gipsli bog`lam bilan davolanadilar. Kompressiya va distrakstiya qo`yuvchi moslamalar bilan osteosintez qilish, bemorlarni erta xarakatlantirish va faollashtirish imkonini beradi. Ikkita qo’shni segmentda shikastlanish sodir bo’lganda turg`un osteosintezning omuxta usuli qo’llanladi. Masalan, son va katta boldir suyaklari sinishi kuzatilganda son suyagi intramedullyar osteosintez qilinib, boldir sohasiga Ilizarov moslamasi qo’yiladi.
Ish ketma-ketligi: 1 .O’yin og`zaki ko’rinishda o’tkaziladi. 2.Talabalar navbat bilan savolli kartalarni oladilar. 3. O’yinda hamma talabalar qatnashishi shart 4. Savollarga javob berish davomiyligi 3 daqiqa. 5. O’qituvchi tori berilgan javoblarni belgilab boradi 6. O’yinning davomiyligi 45 daqiqa. 7. To’ri javob berilmagan savollar muhokama qilinadi. 8.Talabalar quidagicha baholanadi: Har bir savol uchun to’ri javob 20 balldan 1. 5ta to’gri javob uchun – 100 ball 2. 4ta tori javob uchun – 80 ball 3. 3 ta to’ri javob uchun - 60 ball 4. 2 ta to’ri javob uchun - 40 ball 5. 1 ta to’ri javob uchun – 20 ball 6. Olingan natijalar joriy bahoga qo’yiladi. 7. O’qituvchi o’quv jurnaliga o’yin o’tkazilganligi haqida belgilab qo’yadi
Monotravma, politravma.
1ta anatmo-funksional sigmentni jaroxatlanishi. 3. Ko’p sonli politravma bu…? Ikki va undan ortiq anatomic-funksional a’zolarning shikastlanishi. 4. Politravma asoratlari… Sinishlar natijasida magistral qon tomirlar va nervlarning shikastlanishi va h.k. 5. Ko’p sonli shikastlanish bu Bir vaqtda 2 va undan ortiq azolarning shikastlanishi. 6. Omuxta shikastlanish bu…………? Bir vaqtning o’zda turli omillar tasirida shikastlanish.
9.Politravma uchun xarakterli……. O’zaro boliqlik sindromi:qon ketish shokka olib keladi.bu bemor ahvolini og`irlashtiradi. 10. Politravma uchun xarakterli…… Davo nomutanosiblik holati: travmada narkotiklar ko’rsatma BMJ da qarshi ko’rsatma. 11.Politravma uchun xarakterli 0ir kasallik bo’lib umumiy qon ketishi, shok, toksemiya, trmbo- va yoli emboliya, UBS va h.k. 12.Politravma uchun xarakterli Diagnostic xatolar: kranioabdominal travmada,umurtqa poonasi va qorin jarohatlarida va boshqa aralash travmalarda klinik namoyon bo’lishga moyillik kuzatiladi 13. Politravmaning asosiy sabablarini ko’rsating... avtotravma, balandlikdan yiqilish va h.k. 14. Oir politravmadan jarohatlanganlarni davolash qanday bosqichlarda olib boriladi? reanimatsion, davolovchi, reabilitatsion 15. Politravmada nafas buzulishi nima bilan boliq… Ko’krak qafasi travmasida(gemo-pnevmotoraks qovurlar sinishi) 16.Gemodinamik buzilishlar nima bilan boliq?
17. Politravma bilan kelgan bemorga statsionarda bajarilishi kerak. Diqqat va tez tekshirish, immobilizatsiya va gips boylamlarini tekshirish va kamchiliklarni to’rilash. 18.Nafas olish qiyinlashganda o’tkaziladigan choralar? Og`iz bo’shlig`ini ko’rish: shilliqdan tozalash, qon, qusuq massasi, protez tishlardan tozalash kerak 19.Reanimatsiyada qanaqa chora-tadbirlar o’tkaziladi? Shokga qarshi kurash 20.Ko’krak qafasini ko’rganda nimalarga etibor berish lozim. Nafas ekskursiyasiga, jaroxat bor yoqligiga, jaroxatga havoso’rilishiga, bo’yin venasi bo’rtganligiga. 21.Gemotoraksda bajaris hlozim. Plevra bo’shlini qondantozalash. 22.Pnevmatoraksda bajarish lozim? Plevra bo’shlini xavodan tozalash. 23.Qaysi turdagi jaroxatlanishlar 1-gurux shoshilinch operatsiya talab qiladi? Bemorlarni tez o’limiga olib keluvchi jaroxatlar. 24.Qaysi turdagi jaroxatlanishlar 2-gurux shoshilinch operatsiya talab qiladi? Profus qon ketishsizva hafas olishi chuqur buzilgan bemor 25.Qaysi turdagi jaroxatlanishlar 3-gurux shoshilinch operatsiya talab qiladi? Massiv qon ketishsiz tayanch harakat sistemasi og`ir jarohatlangan bemor
Qo’l va oyoqlarni travmatik shoksiz bir necha segmentidan singan bemor 27.Travmatik shokning 1-bosqich ko’satkichlari? A/B 100 mm.sim.ust.puls 100/min. 28.Travmatik shokning 2-bosqich ko’satkichlari? A/B 80-90 mm.sim.ust.puls 120/min. 29.Travmatik shokning 1-bosqich ko’satkichlari? A/B 70-75 mm.sim.ust.puls 130/min. 30.Travmatik shokning 4-bosqichi uchun xarakterli xolat. Terminal xolatdan klinik o’limga o’tish. Baholash mezoni:
2.3 Mustaqil tayyorlanish uchun o`z-o`zini nazorat savollari.
Baholash mezoni:
3. Tahliliy qism 3.1 Grafikli organayzer: 3.1. Qo’shma shikastlar bo’yicha “T – jadval” diagrammasi chizmasi T – jadval bitta konstepstiya (ma’lumot)ning jihati o’zaro solishtirish yoki ularni (ha/yo’q, ha/qarshi) uchun. Tanqidiy mushohada rivojlantiradi. T – jadval qoidalari tanishiladi. Yakka tartibda rasmiylashtiriladi. Ajratilgan vaqt oralig’ida tartibda (juftlikda) to’ldiradi, uning chap tomoniga sabablari yoziladi, o’ng tomoniga esa chap tomonda ifoda qarama – qarshi g’oyalar, omillar va shu kabilar. Jadvallar juftlikda (guruhda) taqqoslanishi to’ldirilishi. Barcha o’quv guruhi yagona T – tuzadi.
Baholash mezoni:
3.2.Nazorat uchun testlar va vaziyatli masalalar kompleksi . 1. Har xil faktorlardan olingan jarohatga nima deb aytiladi: mexanik, termik va radiastion. A.Kombinirlashgan B.Aralash V.Ko’plab G.To’g’ri javob yo’q D.Hamma javob to’g’ri
A.Kombinirlashgan B.Aralasha
G.To’g’ri javob yo’q D.Hamma javob to’g’ri
A.Kombinirlashgan B.Aralash V.Ko’plab G.To’g’ri javob yo’q D.Hamma javob to’g’ri 4. Travmatik shokda farqlanadi: A.Erektil faza B.Torpid faza
G.To’g’ri javob yo’q D.Koma 5. Shokning torpid faza darajalari: A.6 B.3
V.2 G.1
D.4 6. Shokning 2 darajasida sistolik AKB: A. 100 mm Hg ust. B.80 -90 mm Hg ust. V.70 -75 mm Hg ust. G.40mm Hg ust. D.90mm Hg ust. 7. Kombinastiyalashgan jarohat deb ataladi: A.2ta qo’l yoki oyoqning jarohati; B.2 ta segmentning jarohati;
G.xar xil a’zolar sistemasining jarohati; D.2 ta anatomo-funkstional soxaning jarohati;
B.og’ir predmet urilganda V.uzoq vaqt jgut kuyilganda (40 minutdan ortiq) G.B. va V. to’g’ri D.hamma javob to’g’ri.
B. Ichkki a’zolarining ikki va undan ko`p bo`shliqda jaroxati C. Xar xil jaroxatlovchi omillardan olingan shikastlanishi D. 2 va undan ko`p anatomik strukturalarining bir segmentida jaroxati 10. Qaysi og`ir shikastlar bilan kelgan bemorlarni birinchi navbatda operatsiya qilish kerak. A. Parenximatoz organlarining ko`p mikdorda qon ketishida B. Qo`shma jaroxatlarda , profuziyasiz kon ketishida C. Tayanch-xarakat apparati kup jaroxat sinishi bilan, kup kon ketmaganda D. Kam segmentlar shikastlanganida, travmatik shoksiz 11. Qo`shma jaroxatlarni davolash nechta davrdan iborat? A. Reanimastion, davolash, tiklanish, B. Gospitalgacha bulgan davr C. Gospital davr D. Asoratlar davri 12 Politravmada, jarroxlik amaliyoti tezkorligi va hajmi bo`yicha jaroxatlanganlar nechta gruppaga bo`linadi?
B. 3
C. 2 D. 5
1- vaziyatli masala. Qabul bo’limiga bemor og`ir ahvolda olib kelingan. Anamnezda: bemor 5 metr balandlikdan yiqilib tushganligi aniqlandi. Obyektiv tekshiruvda es-hushi karaxt, savollarga aniq javob bermaydi, yorulikka qorachiq refleksi sust.A/V 80/60, puls 120 ta kuchsiz. O’ng son suyagida va chap boldir suyagida defarmatsiya aniqlandi. Qorin paypaslaganda qattiq.
2- vaziyatli masala. Qabul bo’limiga sexda ishlaydigan ishchi olib kelindi. Anamnezda: 20 daqiqa oldin sexda gaz portlagani va uni tasirida 2- etajga tushib ketib jaroxatlanganli aniqlandi. Shikoyatlari:O’ng son suyagida,chap tovonda jaroxat va ko’krak qafasining oldingi yuqorigi qismida oriq borligi anqlandi. Obyektiv tekshirganda ko’krak qafasi va qorin devori oldini devorlari kuygan.o’ng tizza va chap oyoq tovon deformatsiyasi aniqlandi.
Baholash mezoni:
4. Amaliy qism 4.1.Mavzuga oid manual ko’nikma: Chap boldir suyagining ochiq sinishi, o’ng son suyagini yopiq sinishi, miya chayqalishi, bo’yin umurtqasi sinishiga shubha bo’lgan bemorga birinchi tibbiy yordam ko’rsatish Amaliy ishning bajarilishi. Maqsad: chap boldir suyagining ochiq sinishi, o’ng son suyagini yopiq sinishi,miya chayqalishi,bo’yin umurtqasi sinishiga shubha bo’lgan bemorga birinchi tibbiy yordam ko’rsatish usulini o’rganish Kerakli jihozlar: Valanter, kushetka, Kramer va Ditirexs shinasi, bint bog’lami. Bajariladigan bosqichlar qadamlar:
Baholash mezoni:
5. Bilim, ko’nikma va mahoratlarning nazorat shakllari - Og’zaki javob - Bahsda aktiv ishtirok etish- yozma javob natijalari -Organayzer -Test va vaziyatli masalalarini yechish - Amaliy ko’nikmalarni bajarish - OSKI savollari. - Ko’rgazmali materiallar. - Tarqatma materiallar. 5.1. Talabalar bilimi, ko`nikma va mahoratini baholashda qo`llaniladigan nazorat mezonlari
5.2 Politravma mavzusi bo`yicha talabalar bilmini joriy baholash mezonlari
TMI- Qo`l-oyok periferik nervlari shikastlari va neyrogen deformasiyalar. Poliomielit. Nazorat uchun savollar: 1. Qo`l-oyok periferik nervlari shikastlari turini aytib bering ? 2 Poliomielit turlarini aytib bering? 3. Qo`l-oyok periferik nervlari shikastlari sabablari? 4. Qo`l-oyok periferik nervlari shikastlari va neyrogen deformasiyalar. Poliomielit kuzatiladigan asoratlar? 6.Tavsiya etilayotgan adabiyotlar
4. WWW.ejbjs.org WWW.jbjs org.uk WWW.traumatic.ru WWW.trauma.bd.ru O’zRSSV sayti WWW.minzdrav.uz. TTA sayti - WWW.tma.uz. va kafedra sayti-E_mail: travmo_tma@mail.ru da keltirilgan mavzular bo’yicha ma’ruzalardan foydalanilgan Download 368 Kb. Do'stlaringiz bilan baham:
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha
yuklab olish