O’zbekiston respublikasi oliy

2 Jadval kataklari ustida amallar bajarish

Qator yoki ustunlarning kengligini o’zgartirish

Exselda qatorlarni 1,2,3 …lar bilan belgilab qatorlar sarlavhasi hosil qilingan. Shu qatorlar sarlavhasidan kerakli qator ostidagi chiziqqa sichqoncha ko’rsatkichi keltiriladi va uning ko’rinishi o’lchov o’zgartirish holatiga kelganda uning chap tugmasini bosib turib, kerakli tomonga qarab to kerakli joygacha olib boriladi.

Ustunlarning kengligini o’zgartirish ham xuddi shu tartibda bo’lib, faqat ustunlar sarlavhasidan o’zgartiriladi. Quyida A ustun kengaytirilgan:

Kataklarni belgilash.

Kataklarni belgilash uchun sichqonchani belgilash boshlanadigan joyga keltirib uning chap tugmasini bosib turib kerakli joygacha olib borishimiz kerak. Yoki kursorni belgilanish boshlanadigan joyga keltirib, tugmasini bosib turib «strelka»li tugmalar orqali kerakli joygacha belgilanadi. Masalan: B3 katagidan E5 katagigacha belgilash kerak bo’lsa, kursorni B3 katagiga keltirib

tugmasini bosib turib, «strelka»li tugmalar orqali E5 katagiga boramiz va kerak bo’lgan belgilashni hosil qilamiz.

Agar shu belgilashga G1 dan G3 gacha bo’lgan kataklarni ham qo’shish kerak bo’lsa Ctrl tugmasini bosib turib, sichqoncha orqali G1, G2, G3 kataklarni unga qo’shamiz va biz belgilagan kataklar B3 - E5, G1-G3 kataklar to’plamidan hosil bo’ladi.

Agar B, C, D va G ustunlarni belgilamoqchi bo’lsak, u holda ustunlar sarlavhasidan B ustun ustiga borib sichqonchaning chap tugmasini bosib turib D ustunigacha olib boramiz va Ctrl tugmasini bosib turib ustunlar sarlavhasidan G ustunini belgilaymiz va quyidagi ko’rinishni hosil qilamiz.

.

Agar 2,3,4 va 6 qatorlarni belgilamokchi bulsak, u holda qatorlar sarlavhasidan 2 qator ustiga borib, sichqonchaning chap tugmasini bosib turib 4 qatorigacha olib boramiz va Ctrl tugmasini bosib turib qatorlar sarlavhasidan 6 qatorini belgilaymiz va quyidagi ko’rinishni hosil qilamiz.

Joriy yoki belgilangan katakning o’lchamini o’zgartirish

Excelda katta-kichik, qalin, kursiv, osti chizilgan va hakozo formatlardagi matnni yozish mumkin. Buning uchun yozadigan matnimiz yoki belgilangan matn uchun formatni «Formatirovanie» panelidagi

tugmalar orkali tanlashimiz kerak.

3 MICROSOFT EXCEL ELEKTRON JADVALINING IMKONIYATLARI.

Excel nafaqat berilganlarni kiritish, saqlash, tanlash balki, tahlil qilish, ularni diagrammalar, grafiklar ko’rinishida tasvirlash, xatto so’nggi versiyalarida Web- sahifalarga joylashtirish, murakkab ma’lumotlar bazasi bilan ishlash imkoniyatlariga ham ega. Quyida Exceldan foydalanish uchun eng zarur imkoniyatlar bilan tanishamiz:

• 
  Varaqlardan foydalanish. Bu elektron jadvaldan foydalanishdagi boshlang’ich tushunchalardan biri bo’lib, unda qatorlar va ustunlar joylashadi.
  

Varaqlarga sarlavha qo’yiladi. Uni o’zgartirish, yo’qotish va yangi varaqni qo’shish mumkin.

• 
  Ma’lumotlarni kiritish. Odatda ikkinchi qadam bo’lib, kataklarga turli ma’lumotlarni kiritish tushuniladi.
  
• 
  Ma’lumotlarning ko’rinishini o’zgartirish. Matn va sonlarga o’ziga xos ko’rinish berishni anglatadi.
  
• 
  Formulalardan foydalanish. Sonlar bilan ishlashda albatta ma’lum xisoblarni bajarishga to’g’ri keladi. Excelda murakkab formulalarni yozish yoki tayyor standart funktsiyalardan foydalanish imkoniyati mavjud.
  
• 
  Grafik va diagrammalarni hosil qilish. Jadvalga kiritilgan sonli ma’lumotlarning diagrammalari va grafiklari hosil qilinadi.
  
• 
  Rasmlarni qo’shish. Jadvallarni tushunarli va ko’rgazmali ravishda tasvirlash uchun diagrammalar va rasmlar kiritiladi. Shuningdek, berilganlarni tasvirlash uchun kartalardan ham foydalanish mumkin.
  
• 
  Web-sahifalardan foydalanish. Web-sahifalardagi berilganlarni olib ulardan foydalanish va ularga qayta ishlangan ma’lumotlarni jo’natish.
  
• 
  Import qilish. Boshqa elektron jadvallarda tayyorlangan ma’lumotlarni qabul qilish va turli formatlarda yozish.
  
• 
  Berilganlarni tahlil qilish. Berilganlarni tekshirish, ulardan umumlashgan jadvallar tayyorlash.
  

Bundan tashqkari, Excelda ishlash jarayonining o’zini qulaylashtirish uchun qator imkoniyatlar yaratilgan.

• 
  Ro’yxatni avtomatik ravishda to’ldirish;
  
• 
  Diagrammalarni qurishda ko’p qadamli tanlovdan foydalanish;
  
• 
  Matnning rangi va o’lchamlarini oldindan ko’rish;
  
• 
  Umumlashgan jadvallarni dinamik tasvirlash;
  
• 
  Tayyor jadvalni to’g’ridan-to’g’ri Web-sahifaga kiritish, Web-sahifadan olish va xokazo.
  

Umuman elektron jadvallarning imkoniyatlarini ularda amaliy ishlash davomida kengroq o’urganish mumkin bo’ladi.
Xar bir Excel hujjatida bir nechta varaqlar bo’lishi mumkin. Quyidagi rasmdagi Excel hujjatida uchta «List1», «List2» va «List3» lar bor.


Xozirgi rasmdagi hujjatda joriy varaq «List1» xisoblanadi. List2 ham birinchisiga o’xshash bo’sh varaqdir, unda ham birinchi varaqqa o’xshab kerakli jadvallarni hosil qilishimiz mumkin. Ikkinchi varaqqa o’tish uchun sichqoncha bilan ko’rsatilgan joyga keltirib uning chap tugmasini bosish etarli.

Varaqning nomini o’zgartirish uchun sichqonchani «strelka» bilan ko’rsatilgan joyga keltirib o’ng tugmachasi bosiladi va quyidagi menyu hosil bo’ladi:

menyu bandlarining vazifalari:

• 
  «Dobavit’…» - hujjatga yangi varaq qo’shadi.
  
• 
  «Udalit’» – joriy varaqni o’chiradi.
  
• 
  «Pereimenovat’» – varaq nomini o’zgartiradi.
  
• 
  «Pereimenovat’ / skopiravat’» – joriy varaq nusxasini hosil qiladi.
  
• 
  «Videlit’ vse listi» – hujjatdagi xamma varaqlarni belgilaydi.