Ozbekiston respublikasi oliy va

294

---

Vektorlami ayirish. 
Vektorlaming ayirish, qo‘shishning teskari amali 
sifatida qo‘llaniladi, ya’ni ayirishda ikki vektorning yig‘indisi va ulardan 
biri m a’lum b o ‘lganida ikkinchi qo‘shiluvchi vektorni topish talab 
qilinadi. Shunga ko‘ra ayirish amaliga quyidagi ta ’rif beriladi.
Ta’rif. 
Bir vektordan ikkinchi vektorni ayirish deb shunday uchinchi 
vektorni topishga aytiladiki, buning ikkinchi vektor bilan qo‘shganda
birinchi vektor hosil b o ‘lsin, ya’ni 
a - b = x
chiqishi uchu n ushbu
shart 
x + b = a
mavjud bo'lishi kerak.
Bu ta ’rifga ko‘ra ikki 
a
va 
b
vektorlaming 
a - b
ayirmasini topish 
uchun quyidagi qoida qo'llanadi:
Qoida (uchburchak qoidasi). Berilgan 
a
vektordan 
b
vektorni
ayirish u c h u n ixtiyoriy 
О
n u q t a d a n boshlab 
OA
= 
a
va 
OB = b
vektorlar yasaladi, so‘ngra kamaytiruvchi 
OB
vektorning 
В
uchidan 
kamayuvchi 
OA
 
vektorning 
A
 
uchiga yo‘nalgan 
vektor yasaladi. 
Keyingi vektor — izlangan ayirma bo‘ladi.
H aqiqatan, 
O A - OB = BA,
chunki 
OB
+ 
BA
= 
OA
dir.
Agar keyingi tenglikning ikkala tom oniga 
( —OB)
ni qo'shsak, bu
tenglik quyidagi k o ‘rinishga kiriladi: 
BA - OA - OB = OA + {-OB).
Bundan quyidagi qoida m a’lum bo‘ladi.
Qoida. 
Bir vektordan ikkinchi vektorni ayirish uchun o ‘sha birinchi 
vektorga ikkinchi vektorning qaram a-qarshisini qo‘shish kerak.