O‘zbekiston respublikasi oliy va

Raqamli axborot - bu faqat ikki qiymatni qabul qiladigan signal (masalan, kuchlanish ikki qiymatni qabul qiladi: 0 - 0,5 V (nol darajA) yoki 2,5 - 5 V (bir darajA). Faqat raqamli axborot bilan ishlaydigan qurilmalar raqamli qurilmalar deb yuritiladi.
Analog va raqamli signallarning xususiyatlaridan kelib chiqqan holda ularda yutuq va kamchiliklar ham mavjud.
Uzluksizlik va diskretlilik. Analog signallar har qanday kichik vaqt intervalida qiymat qabul qila oladi. Raqamli signal qiymat qabul qilishi




uchun ma’lum muddat kerak bo‘ladi, chunki diskretlab qiymatni olish uchun ma’lum vaqt kerak.

A) B)
1.2-rasm. Signallar: a - analog signal; b - analog signalning
raqamli ko‘rinishi.
Parazit signallarga chidamlilik. Parazit signallar: shovqin, navodka, to‘siq. Shovqin qurilmaning (mikrofon, tranzistor, rezistor va b.) ichki xoatik kuchsiz signalidir. Navodka va to‘siqlar esa kerakli signalni buzadigan tashqi signallar (masalan, radiouzatgich, transformatorlarning elektromagnit tarqatishi). Analog signal parazit signallarga ta’sirchan (1.3-rasmning chap qismi - A), ya’ni uning sifati buziladi. Raqamli signal parazit signallarga chidamli, chunki shovqin, navodka va to‘siqlar ta’sir etganda ham axborot 0 yoki 1 qiymat uchun belgilangan intervalga tushaveradi (1.3-rasmning o‘ng qismi - B).
Analog signalni raqamli axborotga aylantirib uzatish, qayta ishlash va saqlash mumkin. Masalan, qo‘shiqni kompyuterning qattiq diskida saqlash. Saqlangan qo‘shiq raqamli axborotga aylanada. Endi saqlangan qo‘shiqni inson eshitishi uchun yana raqamli axborotni analog signalga aylantirish lozim. Chunki inson faqat analog axborotni (signalni) qabul qila oladi. Birinchi o‘tkazish, ya’ni analog ko‘rinishda raqamli ko‘rinishga o‘tkazish jarayoni Analog-Raqamli O‘tkazish (ARO‘) deb yuritiladi. Bu jarayonni yana raqamlashtirish ham deb ataladi. Ikkinchisi esa raqamli axborotdan analog signalga o‘tkazish Raqamli- Analog O‘tkazish (RAO‘) deb aytiladi. Keyingi boblar shu jarayonlarga bag‘ishlangan.