|
1-Slayd
2-Slayd
Sof monopoliyada firmaning mahsulotiga talab,
uning chekli va umumiy daromadi
3-Slayd
Соф монополия
Монопол рақобат
бозори
Олигополия
Монопсония
Бозор турлари
Даромад R
Талаб чизиғи
Q маҳсулот миқдори
Q*
0
max
TR
Q*
Фирма
даромади R
B
A
C
Q
165
MR
MC
bo‗lganda foydani maksimallashtirish grafigi.
4-Slayd
Monopol hokimiyatidan olinadigan zararni
ifodalovchi grafik.
F
P
P
1
P*
K
MC
P
e
M
D=AR
L
MR
Q
Q
e
Q*
Q
1
0
E
Q
Q
е
D
P
MC
A
E
P
m
C
AR
P
e
MR
B
0
Q
m
166
5-Slayd
Monopol tovar narxiga soliqning ta‘siri.
6-Slayd
Kurno muvozanati.
MC
t
=MC+t
P
P
1
t
P
0
t
Q
Q
0
Q
1
0
B
1
B
0
MC
t
MC
D=AR
MR
Q
2
(Q
1
)
Q
1
(Q
2
)
A
Q
1
Курно мувозанати
Q
2
120
100
90
80
60
40
E
E
Q
Q
E
2
1
,
120
100
80
60
40
20
B
20
167
7-Slayd
Bozordagi duopoliyani ifodalovchi grafik.
8-Slayd
Oligopolik bozordagi siniq talab chizig‗i
9-Slayd
Lider firmaning narx belgilashi grafigi.
E(12,1
2)
36
Q
1
Q
2
(Q
1
)
Q
1
(Q
2
)
Q
2
30
36
30
Курно мувозанати
Рақобатлашган
мувозанат
20
18
12
9
А
B
20
18
12
9
B
MC
2
P*
MC
1
А
MR
D
Q*
Q
P
Е
S
Э
P
E
D
L
MC
L
E
0
P
L
*
F
P
2
MR
L
D
Q
Q
Q
L
*
Q
Э
168
14.2 Seminarni o‗qitish texnologiyasi
Fakultet: «Bank va moliya
xizmatlari». «Servis va
turizm», «Iqtisodiyot va
menejument» SamISI.
Kafedra: ―Kasb-xunar
ta`limi‖ SamISI.
O‗quv predmeti:
Mikroiqtisodiyot
Mavzu raqami:
14-Mavzu
Soatlar xajmi:
2-oat
Talabalar soni: 25 tagacha
O‗T muallifi:
B.A.Salimov,
A.B. Shakarov,
Sh.Mustofaqulov
O‗qituvchi: dots.
Shakarov A.B.,
O‗quv mashg‗uloti shakli:
Muammoli seminar.
Seminar mashg‗uloti
tuzilishining rejasi:
Raqobat tushunchasi va raqobatlashmagan
bozorlar.
Monopoliya,
sof
monopoliya,
monopol
mahsulot xajmini va monopol
narxni aniqlash va monopol xokimiyat.
Raqotlashgan monopoliya, ishlab chiqarish
xajmini va tovar narxini
raqobatlashgan monopoliya sharoitida aniqlash .
Monopolistik bozor samarodorligi.
Oligopolik bozor va uning xususiyatlari.
Oligopolik bozor sharoitida narx belgilash.
Kurno modeli va Kurno muvozanati.
O‗quv mashg‗ulotining
maqsadi:
Monopol xokimiyat sharaoitda narx belgilash
hamda oligopolik bozor xususiyatlari borasida
bilimlarni chuqurlashtirish va mustaxkamlashdan
iborat.
Pedagogik vazifalar:
Nazariy olingan bilimlarni
amaliyotga
tadbiq
etish
yo‗llarini o‗rgatish;
Monopol
xokimiyat
va
monopolist
mahsulotiga
talabning
shakllanishini
amaliy
misollar
bilan
mustaxkamlash;
Monopol sharoitda narx
belgilash
va
monopol
xokimiyat ko‗rsatkichlarining
aniq yechimlarini berish ;
Monopol
hokimiyat
va
jamiyat farovonligi o‗rtasida
O‗quv faoliyatining natijalari:
Amaliy misollarni nazariy olingan bilimlar
bilan mustaxkamlashni o‗rganadilar;
Monopol hokimiyat to‗g‗risida tushunchalar
hosil bo‗ladi;
Eng muhim bo‗lmish ko‗rsatkichlar to‗g‗risida
tasavvurlar oydinlashadi ;
Monopol hokimiyat xukm surayotgan bir
paytda jamiyat farovonligi o‗rtasida vujudga
169
bog‗liqlikni ko‗rsatish;
Monopol narxga soliqning
ta‘siri
to‗g‗risida
keng
bilimlarni shakllantirish;
Narxlar jangining vujudga
kelish sabablarini tushuntirish;
Kurno
va
Nesh
muvozanatini asoslash;
Qamalgan shaxs muammosi
yordamida
narx
belgilash
xususiyatlarini ochib berish;
har xil vaziyatlarni tahlil
qilish, solishtirish, xulosalar
qilish
malakalarini
shakllantirish;
muammoli
masalalarni
yechimini topishda nazariy
bilimlaridan
foydalanish
imkoniyatini oshirish;
muammoni, uni yechimini
topish
jarayonini
ketma-
ketlini aniqlashga o‗rgatish;
mustaqil
ravishda
muammoni yechimini topish
va yakuniy xulosalar qilishga
undash.
keladigan
muammolarni
asoslab
berishni
o‗rganadilar;
Monopol narxning shakllanishiga soliqlarning
ta‘siri xaqida fikrlar xilma-xilligiga erishadilar;
Narxlar jangi oqibatida vujudga kelishi
mumkin bo‗lgan holatlarni tushunib yetadilar;
Qamalgan shaxs muammosi yordamida narx
belgilash borasida bilimlari mustaxkamlanadi.
berilgan aniq vaziyatdan chiqib keta oladi,
vaziyatlarni tahlil qiladi, solishtiradi va xulosa
qiladi;
muammoli vazifalarni hal etishda nazariy
bilimlaridan foydalanadi;
muammoli
vazifalardan
kelib
chiqib,
muammoni ajratib oladi va muammoni yechimini
topish jarayonini aniqlaydi;
taklif qilingan turli yechimlar variantlarini
tahlil qiladi, muammo bo‗yicha yakuniy xulosalar
qiladi.
O‗qitish vositasi:
Ma‘ruza matni, format qog‗ozlari, markerlar,
skotch, o‗quv tarqatma materiallar,
O‗qitish metodi va shakli:
Muammoli metod, tezkor- so‗rov;
Jamoaviy, juftliklarda va guruhlarda ishlash.
O‗qitish shartlari:
Guruxiy ishlash uchun texnik jixozlangan
auditoriya.
Monitoring va baxolash:
Nazorat savollari, savol-javob, reyting tizimi
asosida baholash
170
―Raqobat va yakka hokimlik‖ mavzuida tayyorlangan seminar mashg‗ulotining
texnologik kartasi.
Bosqichlar
O‗qituvchi faoliyatining mazmuni
Talaba faoliyatining
mazmuni
I. Kirish
bosqichi
(15daqiqa)
1.1.Mavzuning
nomi,
maqsadi,
kutilajak natijalarini e‘lon qiladi,
ularning
ahamiyatliligi
va
dolzarbligini asoslaydi.
1.2.Quyidagi
savollar
yordamida
talabalarni bilimlarini faollashtiradi:
- Monopol hokimiyat deganda nimani
tushunasiz?
- Monopol narxga soliq qanday ta‘sir
ko‗rsatadi?
- Oligopolik bozor qanday xususiyatga
ega?
- Qamalgan shaxs muammosi nimani
bildiradi?
- Kurno muvozanatini izoxlab bering.
-
Narx
belgilashda
liderlikning
vazifasi .
-
Duopoliya
deganda
nimani
tushunasiz?
Bilimlarni faollashtirish jarayonida,
o‗quv
muammosini
yechish
faoliyatida faol ishtirok etish uchun
talabalar
egallagan
bilimlarning
yetarliligini aniqlaydi.
Tinglaydilar. Savollarni
muhokama qilib, ularga
javob beradi.
II. Asosiy
bosqich
(55 daqiqa)
2.1. Muammoli vazifalar va savollarni
o‗qiydi (1-ilova).
2.2.
Talabalar
bilan
birgalikda
muammolarni ishlab chiqishga harakat
qiladi.
Muammoni ishlab chiqishda talabalar
bilan
birgalikda
taklif
qilingan
variantlarni
tahlil
qiladi.
Taklif
qilingan variantlarni aniqlashtiradi,
o‗zgartirishlar kiritada va ulardan
bittasida to‗xtaydi.
2.3. Talabalarni uchta kichik guruhga
bo‗ladi va hamkorlikda muammoli
vazifani hal etishni taklif qiladi.
2.4. Taqdimot boshlanishini e‘lon
qiladi. Yo‗naltiruvchi, maslahatchi
O‗z fikrlarini bildiradilar.
Uchta
guruhga
bo‗linadilar.
Taklif
qilingan
muammoli
vazifani
hal
etishga
kirishadilar.
Natijalarni taqdim etadilar.
Boshqa guruh a‘zolarining
bergan savollariga javob
171
sifatida ishtirok etadi. Javoblarni
aniqlashtiradi, to‗ldiradi, izoh beradi
va tuzatishlar kiritadi.
2.5. Muammoli vazifani hal etishda
yuzaga kelgan barcha qiyinchilik va
tafovutlarni qayd etib, xulosalar qiladi.
2.6.Talabalar
bilan
birgalikda
javoblarning to‗laligini baholaydi,
to‗liq bo‗lmagan javoblarni o‗zi
to‗ldiradi.
2.7.Har
bir
talabaga
muammoni
yechishda qilgan xulosalarini jadvalda
qayd etishlarini so‗raydi (2-ilova).
2.8. Seminar mavzusi bo‗yicha
yakuniy xulosalar qiladi.
beradi.
Eshitadilar,
konspekt
daftarlariga qisqacha qayd
qilishadi.
Muammoni
hal
etish
variantlari yuzasidan o‗z
fikrlarini bildiradilar.
III. Yakuniy
bosqich
(10 minut)
3.1. Mavzuni umumlashtiradi, umumiy
xulosalar qiladi, yakun yasaydi. Talabalar
diqqatini mavzuning asosiy tomonlariga
qaratadi.
3.2. Amalga oshirilgan faoliyatning
kelajakda kasbiy faoliyatlari uchun
zarurligini qayd qiladi.
3.3.Faol ishtirok etgan talabalarni
qayd etib, baholarini e‘lon qiladi.
3.4.Test
o‗tkazish
uchun
test
varaqlarini tarqatadi (3-ilova.)
3.3. Mustaqil ishlashlari uchun vazifa
beradi: (1) nazorat savollariga og‗zaki
javob berish (4-ilova); (2) qo‗shimcha
adabiyotlardan
mavzuga
tegishli
bo‗lgan
yangi
ma‘lumotlarni
to‗plashni uqtiradi.
Eshitadilar.
Vazifani yozib oladilar.
Do'stlaringiz bilan baham: | 
