18
Yong‘oqlarning sifatini baxolashdagi yana bir muxim ko‘rsatkich yong‘oq
mag‘zining xissasi xisoblanadi. Bu ko‘rsatkich oliy navli yong‘oqlarda 50 % dan,
birinchi navli 45% dan, ikkinchi navli yong‘oqlarda esa 35% dan kam bo‘lmasligi
kerak.
Oliy tovar navli yong‘oqlarda begona aralashmalar va yong‘oq po‘stlog‘i
bo‘lmasligi, birinchi navida esa 0,1% dan, ikkinchi navida esa 0,3 % dan ko‘p
bo‘lmasligi ko‘rsatib qo‘yilgan. SHuningdek, birinchi navli yong‘oqlarda qurigan
qobiqqa ega bo‘lgan yong‘oqlar miqdori 1,0% dan, ikkinchi navli yong‘oqlarda esa
3,0% dan oshmasligi kerak.
Yunon yong‘oqlarining sifat ekspertizasini o‘tkazishda aniqlanadigan asosiy
ko‘rsatkichlardan yana biri zararkunandalar bilan zararlangan, buzilgan, yaxshi
etishmagan yong‘oq mevalarining xissasi xisoblanadi. Bu ko‘rsatkich oliy navli
yong‘oqlarda 1,0% dan, birinchi navli yong‘oqlarda 5,0% dan, ikkinchi navli
yong‘oqlarda esa 10,0% dan ortiq bo‘lmasligi kerak.
Bodom. Bodom ta’m ko‘rsatkichi bo‘yicha shirin va achchiq ta’mli
bodomlarga bo‘linadi. Achchiq bodomlarning mag‘zida zaxarli glikozidlar amigdalin
(3-7%) bo‘ladi. SHu sababli xam achchiq magizli bodomlar oziq-ovqat maxsuloti
sifatida qo‘llanilmaydi.
SHirin mag‘izli bodomlarning sifati GOST 16830-71 standarti talabiga javob
berishi kerak. Bu standart talabi bo‘yicha bodomlar oliy va birinchi navlarga
bo‘linadi. Xar ikkala navida xam bodomlar yaxshi etilgan, po‘stlog‘ining rangi birxil,
sarg‘ich-kulrangdan to qoramtir-qo‘ng‘irranggacha bo‘lishi kerak. Ularning
mag‘zining qobigi esa och-qo‘ngirdan to qo‘ngir ranggacha bo‘ladi. Bodomlarning
ta’mi va xidi o‘ziga xos yoqimli, begona ta’mlarsiz va xidlarsiz bo‘lishi kerak.
Bodomlar mag‘zining namligi 10 % dan ortiq bo‘lmasligi kerak. Oliy navli
bodomlarning po‘chogi qogoz po‘choqli, yumshoq po‘choqli, birinchi navlarida esa
po‘chog‘i qattiq bo‘ladi. Oliy navli bodomlarda mag‘zining chiqishi 30% dan,
birinchi navlarida esa 25% dan kam bo‘lmasligi yuqorida qayd etilgan standartda
ko‘rsatib o‘tilgan.
Standart talabi bo‘yicha bodomlarda massasiga nisbatan quyidagi nuqsonlar
bo‘lishiga ruxsat etiladi (%, ko‘p emas): oliy navli bodomlarda zararkunandalar bilan
zararlangan bodomlar – 0,5, birinchi navli bodomlarda esa – 1,0; yaxshi etishmagan
bodomlar mos ravishda 1,0 va 3,0; qurib qolgan po‘choqli bodomlar miqdori mos
ravishda 2,0 va 5,0; achchiq mag‘izli bodomlar miqdori mos ravishda 1,0 va 3,0.
Buzilgan bodomlar oliy navli bodomlarda bo‘lmasligi kerak, birinchi navli
bodomlarda esa ularning xissasi 3,0 % dan ortiq bo‘lmasligi standartlarda ko‘rsatib
qo‘yilgan.
Do'stlaringiz bilan baham: