O„zbekiston respublikasi oliy va o„rta

POTENSIOMETRIK TITRLASH

PT eritmadagi aniklanuvchi modda mikdorini standart eritma yordamida titrlab topishga asoslangan. Titrlash jarayonidagi kimyoviy reaksiyada aniklanuvchi modda konsentratsiyasining uzgarishi indikator elektrod potensialining uzgarishi orkali kuzatiladi.

1. 
   SHisha elektrod - kislota-asosli titrlash
   
2. 
   Kumush xloridli elektrod – chuktirish bilan xloridni aniklanadi
   

PT raksiyalari uchun talablar

1. 
   tez borishi kerak
   
2. 
   stexiometrik bulishi kerak
   
3. 
   yunalishi anik
   
4. 
   oxirigacha borishi kerak
   
5. 
   kushimcha reaksiya bulmasligi kerak
   

Oddiy titrlashda rangli indikatorlar talab kilinsa PTda indikator shart emas. Potensialning sakrashi eritma-elektrod sirt chegarasida boshka elekrtokimyoviy reaksiyaning vujudga kelishi tufayli sodir buladi

PTning afzalligi

1. 
   Modda konsentratsiyasi juda anik topiladi.
   
2. 
   Takrorlanganda bir xil natija olinadi
   
3. 
   Turli indikator elektrod ishlatish mumkin
   
4. 
   Tanlab ta‘sir etuvchi titrant xisobiga moddalar aralashmasini titrlash mumkin
   
5. 
   Elektrodfaol moddalar xisobiga ionselektivsiz moddalarni aniklash
   

Potensiometr elektrodlari

Kulonometriya
Kulonometrik analiz metodi aniqlanadigan moddaning elektrokimyoviy o‗zgarishi uchun zarur bo‗lgan elektr miqdorini o‗lchashga asoslangan.

1. 
   Analiz qilinadigan eritmaga maxsus tanlangan yordamchi reagent qo‗shiladi.
   
2. 
   Undan elektroliz qilinganda analiz qilinadigan eritmaning aniqlanadigan komponenti bilan tez va miqdordan stexiometrik reaksiyaga kirisha oladigan titrlovchi reagent hosil bo‗ladi.
   
3. 
   Elektroliz o‗zgarmas tok kuchida olib boriladi.
   
4. 
   Ekvivalent nuqtani vizual yoki indikator yordamida yoki biror fizik-kimyoviy metod yordamida aniqlanadi (fotometrik, amperometrik).
   
5. 
   Elektroliz boshlanishidan to ekvivalent nuqtagacha bo‗lgan vaqtni sekundomer yordamida o‗lchanadi.
   

q=I*t
q- elektr miqdori (kulonlarda), I- tok kuchi (amperlarda),
t-vaqt (sekundlarda)
Kulonometrik analiz tekshirilayotgan eritmani elektrolizlashga asoslangan. Bunda aniqlanayotgan moddaning ionlarga ajralishi yoki ulrning oksidlanishi va qaytarilishi uchun sarflanadigan elektr miqdori o‗lchanadi.


Analiz natijasi Faradey qonuni bo‗yicha quyidagicha hisoblanadi: 1 A 1 A

M = *
F n F n
Jt = Q

Bu erda M - aniqlanayotgan ion yoki element miqdori, F - Faradey soni (96500 Kl), A - elementning atom massasi,

n - ion yoki elementning elektroximiyaviy oksidlanish-qaytarilishda qatnashayotgan elektronlar soni,
J - tok kuchi,
t - elektrolizlash vaqti (sek), Q - elektr miqdori.
Bu usul oddiy bo‗lgani uchun eritmadagi ionlarni va eritmada boradigan ximiyaviy jarayonlarni aniqlashda keng qo‗llaniladi.