O„zbekiston respublikasi oliy va o„rta

Foydalanilgan adabiyotlar.

1. James W. Robinson, Eileen M. Skelly Frame, George M. Frame II Undergraduate Instrumental Analysis // Crystallography, Rigaku Americas
Corporation, The Woodlands, TX. www.rigaku.com/smc. © Rigaku Corporation. 2.Loginova N.V., Polozov G.I. Vvedenie v farmatsevtichekuyu ximiyu Minsk,
Elektronnaya kniga BGU, 2004.

3. 
   Farmatsevtichna ximiya pod redaktsii P.O. Bezuglogo, Xarkov - 2002 g.
   
4. 
   Farmatsevtichniy analiz pod redaktsii P.O. Bezuglogo, Xarkov -2001 g.
   
5. 
   Maksyutina N.P. i dr. Metodы analiza lekarstv, Kiev, 1984.
   
6. 
   Arzamastsev i dr. Analiz lekarstvennыx smesey. Moskva 2000 g.
   
7. 
   "Dori vositalarining sifatini nazorat qilish va standartlash" fani uchun o‘quv qo‘llanmasi (Elektron darslik) Mualliflar jamoasi.
   
8. 
   Mavzular bo‘yicha uslubiy qo‘llanmalar.
   
9. 
   Rukovodsvo k laboratornыm zanyatiyam po farmatsevticheskoy ximii, pod redaktsii A.P.Arzamastseva, Moskva, 2001 g.
   

8-9 mavzu: Xromatografik analitik usullarning konsepsiyasi. Fazani agregat xolatiga ko„ra tasniflanishi (GX va SX), fraksiyalash prinsipi (adsorbsion, affin, ionalmashish, taxsimlanish)

1. 
   Xromatografik analitik usullarning konsepsiyasi xaqida tushuncha.
   
2. 
   GX va SX usullarini dori vositalari taxlilidagi o‗rni.
   
3. 
   Adsorbsion, affin, ionalmashish, taxsimlanish xromatografiya usullarining ishlash prinsiplari.
   

Xromatografik usullar tahlil qilinayotgan moddaning qo‘zg‘almas va qo‘zg‘aluvchan fazalar orasida tarqalishiga asoslangan. Bu usullar yordamida murakkab aralashmalar tarkibidagi ayrim moddalami ajratib olish mumkin bo‘lib, farmatsevtik tahlilda ularning qo‘llanilish imkoniyatlari keng.

Xromatografik usullardan quyidagi maqsadlarda foydalanish mumkin:

1. 
   Tabiiy xomashyolardan biologik birikmalarni ajratib olish.
   
2. 
   Murakkab dori vositalari tarkibidagi ayrim komponentlarni ajratish va tahlil qilish.
   
3. 
   Dori moddalarning chinligini aniqlash.
   
4. 
   Dori moddalar tarkibidagi yot aralashmalarni aniqlash.
   
5. 
   Dori moddalarini saqlash jarayonida borishi mumkin bo‘lgan o‘zgarishlami o‘rganish.
   
6. 
   Dori moddalarning miqdoriy tahlilini bajarish va h.k.
   

Xromatografik usullar jarayonning mexanizmiga ko‘ra quyidagicha tasniflanadi:

1. 
   Ion almashinish xromatografiyasi.
   
2. 
   Adsorbsion xromatografiya.
   
3. 
   Cho‘ktirish xromatografiyasi.
   
4. 
   Taqsimlanish xromatografiyasi.
   
5. 
   Oksidlanish-qaytarilish xromatografiyasi va h.k.
   

Jarayonning shakliga ko‘ra xromatografik usullar quyidagilarga bo‘linadi:

1. 
   Kolonkali xromatografiya.
   
2. 
   Kapillar xromatografiya.
   
3. 
   Tekislik xromatografiyasi.
   

1. 
   yupqa qatlam xromatografiyasi.
   
2. 
   qog‘oz xromatografiyasi.
   

Shuningdek, tahlil qilinayotgan moddaning agregat holatiga qarab, gaz, gaz- suyuqlik, suyuqlik, yuqori samarali suyuqlik xromatografiyasi usullari mavjud.
Xromatografik usullarni tasniflashning boshqa turlari ham bor (sorbentning mahkamlangan va mahkamlanmagan qatlamida boradigan xro- matografiya, yuqoriga yo‘nalgan yoki pastga yo‘nalgan, qo‘zg‘aluvchan qatlam xromatografiyasi va boshqalar).