ertalabki gimnastika - maktabda har kuni darslar boshlanguncha o‘tkaziladigan
o‘tkaziladigan mashqlar o‘quvchilar organizimini chiniqtirishga ham yordam
Tanaffuslar bolalarning dam olishlari va navbatdagi darsga juda samarali
tayyorlana olishlari uchun foydalanilishi zarur. Tanaffuslardagi o‘yinlarni
13
uyushgan xolda o‘tkazish tadbirlarga quyidagi talablar qo‘yiladi: Ular
bolalarning yosh xususiyatlariga mos bo‘lishi va bolalarni juda toliqtirmasligi
xam kuchli qo‘zg‘atmasligi kerak.
Maktabdagi sinfdan tashqari ishlardan biri ommaviy jismoniy madaniyat va
sport ishidir. Sinfdan tashqari ishning vazifalari quyidagilardan iborat: Maktab
oldida turgan o‘quv-tarbiya vazifalarini hal etishga yordam berish;
O‘quvchilar sog‘ligini mustahkamlashga, organizmni chiniqtirishga, ularning
xar tomonlama jismoniy rivojlanishiga yordam berish; O‘quvchilarning
jismoniy madaniyat darslarida olgan bilimlari, malaka va ko‘nikmalarini
chuqurlashtirish hamda kengaytirish;
Maktab
o‘quvchilarida
tashkilotchi
malakalarini
tarbiyalash
va
rivojlantirish; O‘quvchilarni yaxshi dam olishlarini tashkil etish; o‘quvchilarda
jismoniy tarbiya va sport bilan muntazam shug‘ullanishga ishtiyoq uyg‘otish.
Sinfdan tashqari ishlarga o‘quvchilarni yoppasiga jalb qilish uchun
mashg‘ulotlarni tashkil etish va o‘tkazishning xilma-xil shakllaridan foydalanish
lozim. Bunda ularning yoshi, sog‘ligi va jismoniy tayyorgarligi hisobga olinadi.
O‘quvchilar bilan amaliy ish olib borish uchun to‘garaklar tuziladi. Birinchi
navbatda butun yil davomida ishlaydigan umumiy jismoniy tayyorgarlik
to‘garaklari tashkil etiladi. Umumiy jismoniy tayyorgarlik to‘garagiga iloji
boricha ko‘proq o‘quvchilarni, shu jumladan, jismoniy rivojlanishda bir oz
oqsayotgan bolalarni ham jalb etish lozim.
Sport to‘garaklarining rahbarlari muayyan sport turining mashg‘ulotlarini
o‘tkazish uslubiyatini, bolalar bilan olib boriladigan mashg‘ulotlarning o‘ziga
xosligini yaxshi bilishlari kerak.
Sayrlar, ekskursiyalar, yurishlar. Sayrlar, ekskursiyalar va yurishlar katta
ta’lim va tarbiya ahamiyatga molik. Chunki bu jarayonda bolalar tabiat, jonajon
o‘lka va uning diqqatga sazovor joylari bilan tanishadilar. Bu tadbirlar beradi,
organizmni chiniqtiradi va bolalar sog‘ligini mustahkamlaydi hamda yurish-
turish, o‘z-o‘ziga xizmat qilish, joyni mo‘ljalga olish ko‘nikmalarini egallashga
14
imkon yaratadi. Shuningdek, ular bolalar jamoasini qaror toptirish va
mustahkamlashda, do‘stlik, o‘rtoqlik hissini tarbiyalashda bebaho rol o‘ynaydi.
O‘yinlar. Ko‘ngil ochishlar. O‘quvchilar bilan olib boriladigan sinfdan
tashqari ishning eng oddiy va ommaviy, shakli o‘yin hamda ko‘ngil
ochishlardir. O‘yinlar o‘quvchilarning kichik guruhlari bilan ham, ikki-uchta
sinf o‘quvchilarining katta guruhlari bilan ham uyushtiriladi. Guruh qanchalik
katta bo‘lsa, o‘yin tashkilotchilari va o‘yinboshi o‘quvchilar unga shunchalik
yaxshi tayyorlangan bo‘lishlari kerak. O‘yinlar bolalarning darsdan tashqari
paytdagi sevimli mashg‘uloti sifatida faqat maxsus "O‘yin soatlari" da emas,
shuningdek, tanaffuslarda, bayramlarda, sayrlarda, ekskursiyalarda ham
o‘tkaziladi.
Sport musobaqalari. Sport musobaqalari maktabdagi jismoniy tarbiyaga oid
sinfdan tashqari ishning eng qiziqarli shakllaridan biridir. Ular o‘quvchilarni
uyda va jismoniy madaniyat jamoalaridagi doimiy jismoniy mashg‘ulotlarga jalb
etishga yordam beradi, o‘quvchilarning jismoniy tayyorgarligini oshiradi,
bolalar jamoasini mustahkamlaydi. Musobaqalar, sinfdan tashqari ishning
boshqa turlari qatori, maktabning umumiy yillik ish rejasiga kiritiladi. O‘quv
yilining boshida musobaqalarni o‘tkazish muddati, qoidalari va dasturlari aniq
belgilab olinadi. Bu muddatlarni hisobga olgan holda musobaqalarga oldindan
tayyorgarlik ko‘riladi. Har bir musobaqa muayyan nizomga muvofiq o‘tkaziladi.
Nizomda musobaqaning maqsadi va vazifalari, vaqti va o‘tkazilish joyi,
qatnashuvchilar, dasturi, o‘tkazilish sharti va hisobga olish, eng yaxshi
ishtirokchilarni va komandalarni mukofotlash tartibi, arizalar shakli va ularni
taqdim etish muddati ko‘rsatiladi.
Do'stlaringiz bilan baham: 
