O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta

 
 
 
 

---

8 - Mavzu:  Podsho Rossiyasining O’rta Osiyoga harbiy hujumining 
boshlanishi.  
 
                                                                                        2-soat 
O’rta Osiyo xonliklariga podsho Rossiyasining нujumi. Ko’qon xonligining tugatilishi. 
19-a.  urtalarida  mustamlakachi  ikki  yirik  imperiya,  ya’ni  Rossiya  va  Buyuk  Britaniyaning 
strategik  manfaatlari  Turkistonda  to’qnashdi.  Podsho  Rossiyasi  siyosatdonlari  Buyuk 
Britaniyaning  Turkiston  o’lkasi  Kaspiy  dengizining  sharqiy  tomonlarini  egallab  olishidan 
g’oyat  xavf  tug’dirayotgan  edi.  Ana  shunday  vaziyatda  O’rta  Osiyo  xonliklarini  Rossiya 
imperiyasi tomonidan bosib olinish xavfi tutildi. Podsho Rossiyasi o’zbek xonliklari to’grisida 
aniq  ma’lumotlar  to’plash  va  ularni  sinchiklab  o’rganishga  Pyotr  I  davrida  (18-a. 
boshlaridayok) jiddiy kirishgan edi. Buning uchun u Orol dengizi atroflari va Kaspiy dengizi 
qirgoklari,  ya’ni  Xiva  xonligi  нududiga,  keyinchalik  Buxoro  amirligi  va  Qo’qon  xonligiga 
turli  нarbiy  va  ilmiy  ekspeditsiyalar  (k.  Bekovich-CHerkasskiy  нarbiy  yurishi,  Perovskiy 
ekspeditsiyayei,  F.  YEfremov,  F.  Bsneveni  va  b.)  jo’natib,  xonliklardagi  mavjud  aнvolni 
jiddiy  o’rgangan.  Ekspeditsiya  va  ilmiy  guruнlarning  qatnashchilari,  sayyoнlar  va  olimlar 
niqobi  ostida  kuplab  josuslar,  ayg’oqchilar,  нarbiy  mutaxassislar  va  xufiyalar  Turkistonga 
jo’natilgan. Xullas, xonliklarni bosib olish uchun Rossiya imperiyasi katta miqyosda нarbiy-
siyosiy tayyorgarlik ko’ra boshlagan.