Oʻzbekiston respublikasi oliy va oʻrta

Maqsadlar – bu mehnat jamoasi erishishga intiladigan ohirgi ahvol yoki istalgan natija.

Mehnat qismlari tashkilot hisoblanishi uchun quyidagi talablarga javob berishi kerak:

1. 
   Ikki kishidan ortiq ishchilar bo‘lgan guruh bo‘lishi shart.
   
2. 
   Guruhning kamida bitta foydali maqsadi bo‘lishi kerak.
   
3. 
   Maqsadga erishish uchun birgalikda va qattiyat bilan ishlaydigan guruh a’zolari bo‘lishi kerak.
   

Tashkilotda hech bo‘lmaganda bitta umumiy maqsad bo‘ladi, unga mehnat jamoasining barcha a’zolari erishishga harakat qiladilar. Tashkilotlar, bir necha o‘zaro bog‘langan maqsadlarga bo‘lgan tashkilotlar murakkab deyiladi. Rejalashtirilgan maqsadlar real va bajariladigan bo‘lishi kerak. Rejalashtirish jarayonida tashkilot boshqarmasi maqsadlarni ishlab chiwaradi va a’zolarga ma’lum qiladi. Bu jarayonda tashkilotning barcha a’zolari ishtirok etadi.
O‘zaro maqsadlarni belgilash kelishuvi tashkilot a’zolariga yordam beradi, har biri nimaga ishlailishini biladi.
Tashkilot tuzilmasi – bu boshqaruv darajalarini va o‘zaro funksional soxalarining mantiqiy munosabatlari, ular maqsadga oson yo‘l bilan erishish ko‘rinishida tuzilgan.
Vazifa – bu berilgan ish yoki uning qismi (operatsiya, jarayon), u oldindan belgilangan usul va vaqtda bajarilishi shart.
Texnologik nuqtai nazardan vazifalar ishchilarga emas, lavozimlarga topshiriladi. Tashkilot tuzilmasiga mos kelgan holda har bir lavozimga qator vazifalar yuklangan, ular maqsadga erishish uchun xizmat qiladilar.

4-rasm. Tashkilotning maqsadli jarayoni

Lavozimlarni o‘zaro aloqasi, tuzilmalari va maqsadlari.
Texnologik bazis – ishlab chiqarishning texnologik jarayonlar birligi.
Tashkilot faoliyati texnologiyalar ko‘rinishda shakllanadi va o‘z ichiga uchta jarayonni qamrab oladi:

1. 
   Tashqi muhitdan xom – ashyo va resurslar olinishi.
   
2. 
   Xom – ashyolarni mahsulotga aylanishi.
   
3. 
   Mahsulotni tashqi muhitga uzatilishi.
   

Texnologiyalar vazifalarini maqsadlar bilab bog‘lab mehnatlar taqsimlanishi, gorizontal va vertical boshqaruv hajmini bog‘lash vazifasini ado etadi.