O‟zbekiston respublikasi oliy va o‟rta

Xotira elementlari – triggerlar

Ikkita «VA-INKOR» yoki ikkita «YOKI-INKOR» elementlarini o‘zaro teskari aloqa sxemasi bo‘yicha ulash orqali xotira elementi - triggerni hosil qilish mumkin. Trigger - bir razryadli ikkilik axborot (“0”yoki‖1‖)ni saqlaydigan xotira elementi. Mantiqiy elementlardan farqli ravishda trigger ichki holatga - xotiraga ega.

Triggerlar ikkita chiqishga: 1) Q- to‘g‘ri chiqish. 2) ^Q -inkorli chiqishga ega.



4.2.1.-rasm. Trigger

Triggerlarning «1» holatiga to‘g‘ri chiqishdagi (Q) signalning yuqori holati

«1», inkorli chiqishidagi ( Q ) signalning past holati «0» to‘g‘ri keladi. Trigger qurilmasining kirishlari informatsion va yordamchi (boshqaruvchi) kirishlarga bo‘linadi. Informatsion kirishlaridagi signallar trigger holatini boshqaradi, yordamchi kirishlardagi signallar esa tirggerni talab qilingan holatga oldindan o‘rnatish uchun, ham da ularni sinxrosignal bilan ta‘minlash uchun hizmat qiladi. Trigger kirishlarining soni uning strukturasiga va boshqariladigan vazifalariga bog‘liq. Triggerning informatsion kirishlari S, R, J, K, D, T simvollari orqali belgilanishi qabul qilingan, boshqaruvchi kirishlar esa C, V simvollar bilan belgilanadi.
Triggerning sxematik belgisi 4.2.1-rasmda ko‘rsatilgan. Bu erda S, R- informatsion kirishlarni, Q va Q - chiqishlarni belgilaydi.
Triggerning mantiqiy elementlar asosidagi sxemasi 4.2.2-rasmda keltirilgan.






^{4.2.2- rasm} 4.2.3- rasm
Aytaylik trigger «0» holatda (Q=0, Q =1) va R, S kirishlarda nol signali berilgan bo‘lsin. Bunda triggerning holati o‘zgarishsiz qoladi. Xaqiqatdan ham Q chiqishdagi «1» signal birinchi YOKI elementining kirishiga ulangan. Ushbu element chiqishi R=0 ni e‘tiborga olgan holda «1» signalga ega bo‘ladi va ikkinchi element INKOR kirishiga ulangan, natijada bu elementning chiqishida va Q chiqishda avvalgidek «0» signal bo‘ladi. Ikkinchi INKOR elementining chiqishidan «0» signal uchinchi element YOKI kirishlaridan biriga ulangan, uning ikkinchi S kirishiga «0» signal beriladi natijada uchinchi element YOKI chiqishida ham «0» signal hosil bo‘ladi. Bu signal to‘rtinchi element INKOR chiqishida «1» signal hosil bo‘ladi. Natijada triggerning ―0‖ holati tasdiqlanadi (Q=0, Q =1).