O`zbekiston respublikasi oliy va o'rta

   Transport immobilizasiyasi-immobiliz-lotinchada qimirlatmaslik degani. 

Immobilizasiya tananing shikastlangan qismni qimirlatmaydigan      qilib 

qo'yishdir. 

  Immobilizasiya shikast yuz berganda sohada qimirlatmaslik holatini vujudga 

keltirib bu og'riq kamaytiradi va shu tariqa suyaklar va bo’g’imlar singanda shokka 

qarshi tadbir hisoblanadi, jarohat chekkasi siljishining oldini oladi va jarohat ichiga 

infeksiya tushishidan himoya qiladigan vosita hisoblanadi. Immobilizasiya suyak 

siniqlarini bir-biriga zich qilib ushlab turadi, bu keyingi xirurgik davolashni 

yengillashtiradi va singan suyakning tezroq bitishiga imkon beradi. Birinchi 

yordam ko'rsatishda to'g'ri immobilizasiya qilingan singan suyak shikastlangan 

kishini stasionarga immobilizasiya qilingan singan suyakka qaraganda tezroq 

bitadi. Singan suyakni immobilizasiyaa qilish asoratlar rivojlanishi suyak sinishi 

---

o'tkir chetlarini qon tomirlar, nervlar, muskullarni shikastlanishi xavfini 

kamaytiradi. Immobilizasiya suyaklar singanda, chiqqanda va bo’g'imlar 

jarohatlanganda yumshoq to'qimalar katta hajmda yaralanganda, kuyganda birinchi 

yordam ko'rsatishning asosiy usuli hisoblanadi, olinganida ham singan suyak 

o'rnidan qo'zg'alib ketmaydi. Bemor kasalxonaga keltirilgandan so'ng transport 

immobilizasiya doimiy immobilizasiya bilan almashtiriladi. Transport 

immobilizasiya ahamiyati katta qo'l oyoq shikastlanganda og'riqni kamaytiradi va 

travmatik shokka yo’l qo’yilmaydi. Qo'l oyoq shikastlangan uni 

taxtakachlanmasdan turib, bemorni transportga olish ya'ni juda qisqa masofaga 

eltish ham yaramaydi, aks holda singan suyak bilaklari o'rnidan qo'zg'alib, uning 

bitishiga to’siqlik qiladi. Suyak ochiq singanda va qo'l oyoqning ancha joyi 

jarohatlanganda esa infeksiya tarqaladi, singan suyak bilaklari qimirlab orqa tomir 

va nerv boshqa to'qimalarga shikast yetkazadi. Vaqtincha immobilizasiya uchun 

sim, faner, plastmassa va taxatakachlardan tayyorlangan shinalar qo'llaniladi. 

Shinalash transport immobilizasiyasining asosiy turi hisoblanadi. Birinchi yordam 

berishda bemor tayoq, yupqa taxta, zonlik va boshqa vositalar bilan 

immobilizasiya qilinadi. Xech bo’lmaganda shikastlangan qo'l ko'krak qafasiga 

shikastlangan oyoq sog'oyoqqa bog'lanadi, bint bo'lmasa sochiq. Immobilizasiya 

shinalar deb ataladigan maxsus predmetlardan foydalanib bajariladi. Bu predmetlar 

shikast yetgan tana qismiga bintlar, kamarlar, bog'ichlar bilan yopishtiriladi. 

quyidagi turlari farqlanadi: 

    1.Vaqtincha (transport) immobilizasiyasi. 

    2.Doimiy (davolash) immobilizasiyasi 

Doimiy immobilizasiyasini vrach yoki feldsher bajaradi, asosan shina gipsli 

bog'lamlar bilan 

immobilizasiya qilinadi. 

   Transport vaqtinchalik immobilizasiya suyak singanda va boshqa og’ir 

shikastlanishlarda birinchi yordam    ko'rsatishning eng muhim vositasi 

hisoblanadi. 

   Vaqtincha (transport) immobilizasiyasi o'z navbatida bo'linadi: 

    1.Improvizion shinalarga bularga qo'l ostidagi materiallar (yog’och, reykalar, 

karton, tayoqchalar va daraxt shoxlari) dan tayyorlanadi. 

   2. Tabel shinalari medisina sanoati tomonidan ishlab chiqariladi va ular medisina 

muassasalariga tarqatiladi.  

   Keyingi   paytlarda immobilizasiya uchun pnevmatik medisina shinalari 

ham ishlatilmoqda (rezina, plastmasa). 

  Transport immobilizasiyasi suyak singanda shikastlanish sodir bo'lgan joyning 

o’zida bajariladi, singan suyakni maxsus shina yoki taxtacha bilan mahkam 

bog'lanadi, shunda bemor transportda ro'molcha yoki paypoqdan foydalanish 

mumkin.