O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta ta’lim vazirligi toshkent irrigatsiya va qishloq xo’jaligini mexanizatsiyalash muhandislari instituti



Download 2,97 Mb.
Pdf ko'rish
bet94/122
Sana01.01.2022
Hajmi2,97 Mb.
#297994
1   ...   90   91   92   93   94   95   96   97   ...   122
Bog'liq
wzzVRtjXaqtawYSsjn36umLR9G9UQozSJRDSuvji

cM
t
АР
Т
0
0
0

 
    (5.16) 
             bunda  АР
0
  –  lazer  nurlanishning  yutilgan  quvvati;  t
0
  –  lazer  termik 
ishlashning to‟liq vaqti; М – detal massasi; с – solishtirma issiqlik sig‟imi. 


115 
 
 
Shubhasiz,  detal  massasi  kamayishi  bilan  lazerli  toblashning  erishish 
mumkin bo‟lgan  chuqurligi ham kamayadi. Agar detalning ohirgi T
0
 temperaturasi 
martensit  o‟zgarishi  boshlanadigan  temperature  T
m
  dan  katta  bo‟lsa,  detal 
martensitga umuman   toblanmaydi. 
 
Metall sirtini eritmasdan termopuxtalash uchun materialning termofizikaviy 
kattalik  Т
n
,  Т
t


  lardan  tashqari,  lazerli  jarayonining  parametrlarini    AP
0
  hamda  
temperaturaviy maydonni Т(Z, t) va toblanishi kerak bo‟lgan sohaning chuqurligini  
Z
t
.      Har  qanday  metallning  termofizikaviy  kattaliklari  ma‟lum,  qolgan  beshta  
parametrini  shunday  tanlash  kerakki,  ulardan  ikkitasi  mustaqil  bo‟lib,  qolgan 
uchtasining  qiymarlari  aniqlanadi.  Agar  ikkitadan  ko‟p  parametrlarni  belgilasak, 
termopuxtalash  rejimlari  optimal  bo‟lmay  qoladi  yoki  ularni  umuman  aniqlab 
bo‟lmaydi. 
 
Toblash chuqurligi maksimal bo‟lishi lazer nurining ta‟sir qilish vaqti  tз ga 
bog‟liq.  O‟z  navbatida  „tз‟  ning  qiymati  issiqlik  manbasining  samarali  quvvat 
zichligini 
 
 
 
  ni belgilab beradi.  Lazer nurining yuzaga nisbatan tezligini „V‟ni va 
uning  radiusini  aniqlash  uchun  lazerning  quvvatini  va  marerialning  yutish 
koeffitsiyentini  bilish  kerak.  Lazer  quvvatidan  yetarli  darajada  samarali 
foydalanish  uchun,  „R‟  parameter  birdan  katta  bo‟lishi  kerak.  Bu  shart  lazerning 
maksimal  quvvatiga   
 
 
   
 
ga  cheklov  qo‟yadi.    Har  qanday 
 
 
   
 
   
  yuzani 
eritmasdan toblash chuqurligini oshirib bo‟lmaydi.   
 
Puxtalash jarayonni ishonchli boshqarishning asosiy texnologik parametrlari 
–  bu  lazer  ta‟sirining  davomiyligi  va  yutilgan  quvvat  zichligi.  Yuqoridagi 
formulalardan  foydalanish  uslubiyatini    kulrang  СЧ 24  cho‟yanni  termopuxtalash 
uchun lazer manbasini tanlash ketma-ketligini ko‟rib chiqamiz. Toblash xonaning 
o‟lchamlari: puxtalash chuqurligi Z
t
 = 6⸱10
-4
 m, puxtalash zonasini eni l
t
 = 4,5⸱10
-3
 
m.  Materialning  parametrlari:  А  =  0,75;  Тп  =  1140
о
С;  Т  =  900
о
С; 

  =  5,0 
Vt/(m⸱
о
С); а = 1,3.10-5 m
2
/s. 
 
(5.5)  formuladan  issiqlik  manbasini  ishlash  vaqtini  aniqlaymiz  t
t
  =  0,49s, 
(5.7)  formuladan  lazer  oqimining  radiusini  aniqlaymiz  r
l
  =  2,9⸱10
-3
m.  Lazer  nuri 
tezligi V=0,12m/s. Bu holat uchun parametrlar quyidagicha bo‟ladi R = 1,3 , 

  = 
0,65.  (5.7) formulani o‟zgartirib lazerning quvvatini aniqlaymiz P
0
=1,6 kVt. 
Metallarga  har  xil  jadallikdagi  nur  oqimlarning  ta‟sirida  hosil  bo‟lgan 
issiqliq  hodisalari  tahlil  qilinganda  jadalliklar  diapazonini  bir  nechta  xarakterli  
sohalarga bo‟lish maqsadga muvofiqdir, ular 5.2 rasmda tascvirlangan. 
 
5.2 rasm. Materialni solishtirma chiqib ketishini nur oqimining zichligiga 
bog‟liqligi 


116 
 
Boshlang‟ich  qismi  „I‟  nuqtagacha  metal  sirtini  deyarli  buzilmasdan  erish 
temperaturagacha qizishiga to‟g‟ri keladi. Bu qismdagi temperaturani o‟zgarishini 
tegishli  chegaraviy  shartlarni  hisobga  olib,    issiqlik  o‟tkazuvchlik  tenglamasini 
yechib  aniqlash  mimkin.    Nur  oqimining  quvvat  zichligini  oshishi  jadal 
bug‟lanishga    olib  keladi.  „II‟  nuqta  metallning  buzilish  mexanizmida  nurlanish 
ta‟sir  qilayotgan  zonani  chiqib  ketayotgan  moddalar  bilan  himoya  qilib  
boshlanishiga,  ya‟ni  nurni  qaytarib  boshlashga  to‟g‟ri  keladi.  Egri  chiziqning  „II‟ 
nuqtadan  keyingi  sohasi  uzatiladigan    nurlanish  energiyadagi  chiqib  ketayotgan 
moddalarning ulushini oshishiga to‟g‟ri keladi.  
 

Download 2,97 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   90   91   92   93   94   95   96   97   ...   122




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish