O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta ta’lim vazirligi toshkent irrigatsiya va qishloq xo’jaligini mexanizatsiyalash muhandislari instituti

 
(5.7) 
 
 
 
   
  
 
 
 
  √ 
 
   
 
  
 
 
 
   
√
   
 
  
 
(5.8) 
 
 (5.4)…(5.8)  formulalardan  foydalanish  qiyin,  chunki 

(R)  qiymati 
no‟malum.  Ammo,  agar  oldindan  termopuxtalanish  chuqurligi      „

‟    berilgan 
bo‟lsa,  (5.7)  va  (5.8)  tenglamalardan  aniqlanadigan  F(R)  =  R.

(R)  kattalikni 
kiritish mumkin: 
 
      
   
 
 
 
  
 
 
 
   
 
 
 
 
 
(5.9) 
 
F(R)  va  

(R) funktsiyalarning grafiklari 5.1 rasmda keltirilgan. „A‟ va „Po 
kattaliklar ma‟lum bo‟lsa,  F(R) kattalikni aniqlab, va „

‟ ning har xil qiymatlarida 
grafikka (5.1 rasm) asoslanib, 

(R) aniqlash mumkin. 
Lazer  yordamida  ishlov  berilganda,  temperatura  lazer  oqimi  zichligiga  va 
ta‟sir vaqtiga bog‟liq (R >> 1) deb faraz qilsak, toblangan sohaning eni guyidagi 
ifodadan aniqlanadi: 
 
 
    
 
√    (
 
 
 
 
)
 
 
(5.10) 
 
bunda   Тm – yuzaning temperaturasi  (Т
n
 > T
m
 

 Tt). 

---

113 
 
 
5.1 rasm. To‟g‟irlovchi koeffitsoent γ(R) va funktsiya  F(R) larning qiymatlari. 
 
Lazerli  termopuxtalash  nostatsionar  jarauon,  ya‟ni  fazaviy  o‟zgarishlar 
qandaydir  temperatura  oraliqda  kechadi,  puxtalangan  strukturani  shakllanishi  esa 
qizdirish va sovutish tezliklarga bog‟liq.  
Qizdirish tezligini umumiy holda (5.1) ni differentsiallab, baholash mumkin: 
 
  
  
 
 
 
√
 
  
      ( 
 
 
   
)
 
(5.11) 
 
/bunda 

 - lazer ta‟sirining davomiyligi.   
Qizdirilgan  qatlam  chuqurligi  bo‟yicha  temperatura  gradientining 
taqsimlanishi quyidagicha ifodalanadi:\ 
 











