O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta ta’lim vazirligi Toshkent davlat iqtisodiyot universiteti “xalqaro turizm” fakulteti “xizmatlar sohasi” yo’nalishi fan: Moliya va kredit Oraliq taqdimot bo’yicha taqdimot taqdimot mavzusi

Kredit munosabatlarining zaruriy elementlari

Kredit tarkibi
Kredit sub’ekti
Kreditor
Qarz oluvchi
Kredit ob’ekti
Qarzga berilgan qiymat yo’nalishi
1-jadval

Kreditning harakat bosqichlari

• - Kreditning berilishi;
• – Kreditni qarz oluvchi tomonidan uning vaqtinchalik ehtiyojlarini qondirish uchun olinishi;
• – Kreditning ishlatilishi;
• – Qarz oluvchi xo’jaligida olingan qiymatning aylanishi tugallanishini resurslarning aylanishidan chiqarilishi;
• – Kreditni qaytarish;
• – Kreditning qaytib kelishi, foiz bilan.

•  

Korxonalarning bozor iqtisodiyoti sharoitida ish yuritishida ishlab chiqarish jarayonining uzluksizligini ta’minlash, korxonaning asosiy va aylanma fondlarining doiraviy aylanishining to’xtab qolishiga yo’l qo’ymaslik, korxonalarni moliyaviy resurslar bilan ta’minlash, korxonalar tomonidan tovar mahsulotini sotganda sotilgan tovar uchun to’lov summasini olish obyektiv va subyektiv sabablar tufayli kechiktirilgan holda kreditning zarurligi kelib chiqadi.

• Korxonalarning bozor iqtisodiyoti sharoitida ish yuritishida ishlab chiqarish jarayonining uzluksizligini ta’minlash, korxonaning asosiy va aylanma fondlarining doiraviy aylanishining to’xtab qolishiga yo’l qo’ymaslik, korxonalarni moliyaviy resurslar bilan ta’minlash, korxonalar tomonidan tovar mahsulotini sotganda sotilgan tovar uchun to’lov summasini olish obyektiv va subyektiv sabablar tufayli kechiktirilgan holda kreditning zarurligi kelib chiqadi.

2. Kreditning funksiyalari
Har qanday iqtisоdiy katеgоriya o’zining funktsiyalariga ega bo’lgani kabi krеdit ham o’zining bir qatоr funktsiyalariga ega.
Ijtimоiy-iqtisоdiy tizimda krеditning o’rni va rоli u bajarayotgan funktsiyalari bilan aniqlanadi. Krеditning funktsiyasi – bu krеditning iqtisоdiyotda faоliyatining muayyan ravishda namоyon bo’lishidir.
Krеditning funktsiyalari quyidagilardan ibоrat:
1.Qarzga bеriluvchi qiymatni vaqtincha fоydalanishga bеrish funktsiyasi.
2.Qayta taqsimlash funktsiyasi.
3.Muоmala xarajatlarini tеjash funktsiyasi.
4.Kapital to’planishining jadallashuvi va kоntsеntratsiyalashuvi funktsiyasi.
5.Muоmalaga to’lоv vоsitalarini chiqarish funktsiyasi.