O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta ta’lim vazirligi nizomiy nomidagi toshkent davlat pedagogik universiteti jahon sivilizatsiya tarixi (Metodik qo’llanma) (To’ldirilgan 2-nashr) история мировой цивилизации

Shri-Lanka
(Seylon) 
o’rmonli tog'lik hududlardan 
iboratdir. Janubiy Osiyoning hozirgi 
aholisining katta qismi asosiy yevropoid irqiga mansubdir. Faqat yarim orolnig 
janubiy qismi va Shri-Lankaning aholisi irqiy belgilariga qarab (badani, sochining 
qora rangi va boshqalar) avstroloidlarga yaqin turadi. Shimoliy sharqning qator 
qabiialari janubiy mongoloid irqiga mansubdir.
Shimolda Hind-Yevropa tillari - hind, bengal va boshqalar, janubda dravid - 
masalan, tamil tillarida s o’zlashadilar. Dekan va shimoliy sharqiy Hindistonning 
qator tillari 
Janubiy -Sharqiy Osiyo, Tibetda va Xitoyda tibet-birma va mund
tillari bilan
yaqin turadi. 
Shri-Lanka 
aholisining ko’pchilik qismi hind-yevropa - 
singal tilida ozchilik qismi dravid -tamil tilida so'zlashadi.
Ma’lumki, hind-yevropa tillarida so’zlashuvchi oriylar Hindistonga er.aw. II 
ming yillikda kirib kelganlar. Singallar materikdan Shri-Lankada er.aw. I ming 
yillikda paydo bo’lganlar.
Janubiy Osiyning qadimgi tarixi quyidagi davrlarga bo’linadi:
1. Eng qadimgi hind sivilizasiyasi. Taxminan er. aw . XXIH-XVIII asrlar 
bilan belgilanadi. (ilk shaharlar, davlatlaming paydo bo’lishi)
2. Er. avv. II ming yillikning ikkinchi yarmida oriylamingpaydo bo’lishi. Er. 
aw . II ming yillikning oxiridan er.aw. VII asrgacha 
«Veda» davri. 
Bu davrda 
yaratilgan muqaddas kitoblar 
«vedalar» nomi bilan mashhur.
- 193-

---

3. «Budda davri». Er. avv. VI-III asrlar. Budda dinining paydo bo’lishi va 
tarqalishi davri. Bu davrda 
iqtisodiyotning 
yuqori taraqqiyoti, shaharlami 
shakllanishi-yirik davlatlar Mauriylar, Umum Hind davlatining tashkil topishi.
4. Er. aw . II asrdan eramizning V asrigacha. 
«Klassik davr» 
janubiy Osiyo 
mamlakatlarining iqtisqdiyoti va madaniyatini gullab-yashnagan davri.