O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxus ta’lim vazirligi

TAVSIYa ETILGAN MALAKAVIY BITIRUV IShLARINING TAXMINIY MAVZULARI

1. 
   Erqo'rg'on shahar xarobosining o'rganilish tarixi
   
2. 
   Ellin davrida O'rta Osiyo
   
3. 
   Buyuk ipak yo'lidagi qadimiy shaharlar
   
4. 
   Qadimgi Xoram yodgorliklari
   
5. 
   Ко'zaliqir-Xorazmning qadimiy yodgorliklaridan biri
   
6. 
   Qo'yqirilganqal'aning o'rganilishi
   
7. 
   Ko'ktepa-Qadimgi So'g'd shaharlaridan biri
   
8. 
   S.P. Tolstov tadqiqotlari
   
9. 
   M. Isomiddinov tadqiqotlari
   
10. 
    R. Sulaymonov tadqiqotlari
    
11. 
    Kushonlar davri Budda yodgorliklari
    
12. 
    Kushonlar davri shaharlari
    

GLOSSARIY

• 
  Avesto — zardushtiylik dinining muqaddas kitpbi, «qat'iy qonunlar deb tarjima qilinadi.
  
• 
  Agema ~ makedoniyalik Iskandarning maxsus otjliqlar qyshini.
  
• 
  Agni —( Hindistonda olov xudosi.
  
• 
  Agora — Afina shajgi yrtasidagi bozor. Unda kpnduz kuni Afinaliklar savdo — sotiq qilishgan, kechqurun esa yiFilib yangiliklardan xabarior bylishgan, turli masalalarda ba^s munozara yikritishgan. Agora xalq yiFinlari ytadigan sha^ar maydoni vazifasini кат ytagan. Shuning uchun Agora eng kyp odamlar typlanadigan jpy — Afinaning yu^agi ^isoblangan.
  
• 
  Azarxuna — otashparastlar topinadigan muqaddjas olov, yt.
  
• 
  Antik — lotin tilida «qadimgi».
  
• 
  Antropogonez (yunoncha «antropos»— odam, « — odamning kelib chiqishi va rivojlanish jarayoni fanda atalashi.
  
• 
  Antropologiya — insonning kelib chiqishi va ri antropologiya bilan shuFullangan olimlar — an
  
• 
  Antropologlar qadimda yashagan odamlarning suyaklariga qarab ulaming tashqi qiyofasini tiklaydilar, masalm teshiktosh Forildan topilgan 9 yoshli bolaning tashqi qiyofasini antropolog Gerasijnov qayta tiklagan.
  
• 
  Araks - qadimgi yunon rim manbalarida Amudaryoning nomi. Dks ^am deb atalgan
  
• 
  Arxeolitlar — (yunoncha «arxeos» —kadimgi «litos» —tosh) eng qadimgi tosh qurollari.
  
• 
  Arxeologiya (yunoncha «arxeos»—kadimgi, «logiya» — fan) — qadimivat tymsidagi fan, bu fan tarixni ashyoviy dalillar yordamida o’rganadi.
  
• 
  Arxeologiya yodgorliklari — arxeologik tadqiqotlar olib borilgan va madaniy yodgorliklar sifatida asrab qolingen qadimgi odamlar yashagan makonlar, uy—joy, sha^ar qoldiqlarl, mozor qyrronlar.
  
• 
  Axriman — zardushtiylik dinining zulmat, ochlik urush, ylim, guno^ va qabiliklar tangrisi.
  
• 
  Axuramazda — zardushtiylik dinining bosh tangrisi, yoruFlik, farovonlik, si$at — salomatlik, tinchlik va barcha ezguliklar xudosi.
  
• 
  Buddaviylik dini— mil. av. 7 — 6 asrlarda buddizm vujudga kelgan. Buddizmning asoschisi Sidxart^a Gautama, laqabi buddi— ma'rifatparvar, nurlangan. Muqaddas kitobi Tiripitaka— uch savat donolik. U bu dinni 40 y. tairib qilgan.
  
• 
  Gavmard — Zardushtiylar falsafasiga kyra, dastlabki yagona odam.
  
• 
  Gazbon — «Shajpioma»ga kyra Turon bilan Eronni ajratib turadigan chegara yeri.
  
• 
  Genezis» — rivojlan ning fanda atalishi. irojlanishi ^aqidagi ropologlar deb atalish)
  
• 
  Dalvarzintepa — Kushon dav—tining dastlabki poytaxti, Surx- yo vil.da Joylashgan. Kushon dav—tining madaniy yodgorligi. U yerdan jez idishlar, shamdon, oyna, sirga, ЬИакшик, munchpkiar topilgan. Budda ibodatxonalari koldiklari urganilgan. «Nous», fil suyagidan yasalgan shaxmat donasi xam topilgan. Com gishtdan mudofaa devori bulgan.
  
• 
  Zardushtiylik — bundan 3000 yilga yaqin Xorazmda vujudga kelgan dastlabki kitob ta'rifidagi dinlardan biri.
  
• 
  Zariasp — Baqtra sha^rining ikkinchi nomi. Yunon rim manbala rida shu nom bilan tilga olingan.
  
• 
  Ostadon (Ossuariy) — Zardushtiylikning dafn m irosimiga tegishli odam suyaklftri saqlanadigan sapol sandiqcha, tobut.
  
• 
  Otashgoh — muqaddas ychoq; ytxona,olovxona.
  
• 
  Otashkada— otashparastlar ibodatxonasi.
  
• 
  Poliyen — yunon tarixchisi mil. aw. 2 asrda yadhagan. 5Јarbiy ^iylalar asarida Shiroq jasorati gaqida ma'lumot beradi.
  
• 
  Politimet — Zarafshonning yunon, rim tarixchilajri asarlarida uchrovchi nomi.
  
• 
  Sugdiyona— Kashqadaryo va Zarafshon I daryolari xavza^ida joylashgan kadimiy ulkaning nomi.
  
• 
  Farna — Zardushtiylik dinida baxt va tole xudosi.
  
• 
  Chinvot — zardushtiylarda narigi dunyodagi qil kyprik 5Јaumo — muqaddas ichimlik.
  
• 
  Etnografiya (yunoncha «etnos» — xalq, «grafiya» — yozuv) — xaldlar tavsifi, xalqlarning kelib chiqishi, urf—odatlari, xjyjaligi va madaniya ini yrganuvchi fan.
  
• 
  Fulomov Ya. G— arxeolog, 1930—ylarda ilm — flanning karor topishlida jiddiy yutuklarga erishilgan, shuning natijasida vetishib chikkan, iliuiy yunalishlar va ilmiy maktablar asoschilaridan. Xorazmning sugoiish ishlariga xissa kushgan. «Xorazmning sugorilish tarixi» asari bor.
  
• 
  Nautaka ( Navtaka) - Qashqadaryo vohasining sharqida joylashgan qadimgi viloyat.