O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus

Achitqi suti.  Achitqi suti achitqi sanoatining yarim tayyor  mahsuloti hisoblanadi. Achitqi 
suti  tindirilganda  achitqi  hujayralari  qatlam  hosil  qilib  cho’kadigan  achitqining  suvli 
suspenziyasidan  iborat.  1  litr  achitqi  suspenziyasidagi  achitqilarning  konsentratsiyasi  75  % 
namlikdagi achitqilarga hisoblaganda 450 g dan  kam  bo’lmagan  miqdorni tashkil  qiladi.  Achitqi  
suti    tovar  achitqilarni  separatsiyalash  va  yuvish  bosqichida  olinadi.    Achitqi  suti    separatsiyalash  
stansiyasidan aralashtirgich  va  sovutgich bilan jihozlangan yig’gichlarga keladi.  Bu yig’gichlarda 
achitqi suti 4-5 °C haroratda  saqlanadi.  Sovutilmaganligi va anabiozga uchramaganligi uchun bu 
mahsulotda  achitqi  hujayralari  faolroq  bo’ladi.    U  novvoylik  korxonalarida  presslangan  achitqilar  
o’rnida ishlatiladi. 

---

 
13 
Achitqi  suti  korxonalarga  termoizolyatsiyali  maxsus  avtosisternalarda  yuboriladi.    Tashish  
vaqtida suspenziyaning harorati 3-10 °C chegarasida bo’lishi kerak. Tashish sig’imlari aralashtirish 
qurulmasi  va  achitqi  suspenziyasini  novvoylik  korxonasidagi  saqlash  sig’imlariga  yuborish  uchun 
nasos bilan jihozlangan bo’lishi kerak. 
Sig’imlar sutkasiga kamida bir marta yuvilishi va dizinfeksiyalanishi lozim. 
Novvoylik  korxonalarida  achitqi  suti  termoizolatsiyalangan  sig’imlarda  yoki  sovutgichli 
kameralarda  3-10  °C  haroratda  24  soatdan  ortiq  saqlanmasligi  kerak.  Standart  talablariga  ko’ra 
novvoylik korxonalariga  yuborilayotgan  achitqi suti achitqiga xos bo’lgan sarg’ish kulrang rangga 
va hidga ega, mog’orlash va begona hidlarsiz bo’lishi kerak. 
Achitqi sutidan ajratib olingan achitqilar 75 % dan yuqori bo’lmagan namlikka,  75 min dan 
katta bo’lmagan ko’tarish kuchiga ega bo’lishi, kislotaliligi 100 g achitqi uchun ishlab chiqarilgan  
kunida 120 dan, 10 °C gacha bo’lgan haroratda 72 soat saqlangandan so’ng 360 mg sirka kislotasi 
birligidan oshmasligi kerak. 
Achitqi  sutidan    presslangan  achitqilar    o’rnida    foydalanish,  achitqi  ishlab  chiqaruvchi 
korxonasida  suvsizlantirish,  shakl  berish  va  qadoqlash,  novvoylik  korxonalarida  qadoqdan 
bo’shatish va eritish jarayonlarining qisqarishi hisobiga iqtisodiy samaradorlikka  erishish imkonini 
beradi.    Shuning  bilan  birga  o’rash  qog’ozlari,  idish  tejaladi,  sanitarik-gigienik  sharoitlar 
yaxshilanadi.