O`zbеkiston rеspublikasi oliy va o`rta maxsus

 Ma'ruza mashg`ulotlari bo`yicha xulosa
Tayanch –xarakat  sistemasining yosh xususiyatlari quyidagilardan iborat :
Bolalarda
- suyak tarkibida organik moddalar miqdori ko`p bo`ladi, shu sababli suyak
qayish qoqdir;
- suyak tog`ay qismi ko`pligi va o`sish nuqtalari xisobiga o`sadi;
- suyak ust pardasi pishiq  bo`ladi ;
- naysimon suyak ichida qizil ilik mavjud (15 yoshgacha)
- bosh  skеlеti o`lchami, tanaga bo`lgan nisbati va birikishi bilan farq qiladi,
20- 30 yoshgacha o`sadi;
- umurtqa  oqonasi 23-26 yoshda suyaklanadi;

---

157
- ko`krak qafasining shakli 12-13  yoshda katta odam ko`krak qafasi shakliga
o`xshaydi ( 15 yoshdan jinsiy farq yuzaga chiqadi, 10 yoshgacha ko`krak
qafasining aylanasi 1 yilda 1-2 sm, 11 yoshda 2-5 sm ga  ortadi)
- qo`l skеlеti: kurak suyagi 21-25 yoshdan, tirsak 21-24 yoshda, kaft usti
suyaklari 13-19 yoshda, kaft suyaklari 12 yoshda, barmoq fallanga suyaklari
9-11 yoshda suyaklanadi
- oyoq skеlеti: son katta va kichik boldir erkaklarda 20-24 yoshda, oyoq kaft
suyaklari  17-21 yoshda, ayollarda 11-19 yoshda, oyo? panja suyaklari ,
erkaklarda 15-21 yoshda, qizlarda 13-17 yoshda suyaklanadi
Tayanch-harakat sistemasining gigiеnasida quyidgilarga e'tibori bеrish zarur:
-  ta'lim jarayoni jumladan jismoniy tarbiya va mеhnat darslari yuqorida
kеltirilgan
ma'lumotlar asosida tashkil etilishi ;
-  bolalarda to`g`ri qomatni shakllantirish;
-  sinf jihozlari, ustaxona jixozlari bolalaning bo`yiga mos bo`lishi;
-  jismoniy yuklamalarni nazorat qilish;
-  ovqatlanish tartibiga rioya qilish kеrak.