O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus

UO‘K 004 (075) KBK 32.973.202—018.2ya722


ISBN 978-9943-03-014-5 © M.M.Kamilov, M.Z.Babamuhamedova

© Orig.maket «G‘afur G‘ulom nomidagi nashriyot-matbaa ijodiy uyi», 2013 © «Sano-standart» nashriyoti, 2013.



MUQADDIMA


Texnika fanlarining asosiy vazifasi turli jarayonlarni mexanizatsiyalash va avtomatlashtirish metod va vositalarni yaratishdir. O‘z xususiyatlariga ko‘ra, ma’lumotlar bilan bajarila- digan ishlarni avtomatlashtirish boshqa jarayonlarni avtomatlash- tirishdan tubdan farq qiladi. Bu sinf masalalari bilan ishlash uchun maxsus qurilmalardan foydalaniladi. Ma’lumotlarga avtomatlashgan ishlov berishga mo‘ljallangan maxsus qurilmalar — hisoblash texnikasidir.

Bir ish sohasiga xizmat ko‘rsatishga mo‘ljallangan va o‘zaro aloqada bo‘lgan qurilma dasturlar majmuasi hisoblash tizimi deb ataladi. Hisoblash tizimining markaziy qurilmasi kompyuterdir.

Kompyuter, bu — ma’lumotlarni yaratish, saqlash, ishlov berishni avtomatlashtirish va ularni transportirovka qilishga mo‘ljallangan elektron asbob (qurilma yoki mashina) hisoblanadi.

Hisoblash tizimining tarkibi ikki qismdan iborat: apparat va dasturiy ta’minot. Bunday bo‘linish muhim ahamiyatga ega, chunki biror bir masalani ham apparat vositalari, ham dasturiy vositalar yordamida yechish mumkin. Odatda apparat yechimlar dasturiy yechimlarga nisbatan qimmatga tushadi, lekin dasturiy yechimlarni amalga oshirish mutaxassislardan ma’lum malaka va bilimni talab qiladi. Shuning uchun ham biz bu qo‘llanmada o‘quvchilarga kompyuter va avtomatlashtirilgan tizimlar dasturiy ta’minoti haqida asosiy ma’lumotlarni havola qilmoqdamiz.