O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi z. M. Bobur nomidagi andijon davlat universiteti

 
 
 
 
 

---

 
97 
 
 
 
TESTLAR 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

---

 
98 
TEST SAVOLLARI 
 
№ 
Test savoli 
To‘g‘ri javob 
Muqobil javob 
Muqobil javob 
Muqobil javob 
1.   
«Mumtoz» so‘zi 
qanday ma’nolariga 
ega? 
*«Mumtoz» so‘zi 
(arabcha) lug‘atda 
tanlangan, saralangan 
yoki xos, maxsus 
ma’nolariga ega. 
Eng qadimgi 
ma’nosiga ega 
Eng qadimgi sara 
asar ma’nosiga ega 
Eng sara yangi 
asar ma’nosiga 
ega 
2.   
«Avesto»ni  
o‘rgangan 
ajdodlarimizni 
ko‘rsating? 
* Abu Rayhon Beruniy, 
Abu Jafar Tabariy, Abu 
Baxr Narshaxiy  
Ibn Sino, 
Beruniy 
Abu Rayhon 
Beruniy, al-
Xorazmiy 
at-Termiziy, 
Abu Baxr 
Narshaxiy 
3.   
«Avesto»ni  
o‘rgangan , u haqda 
tadqiqotolib borgan 
hozirgi davr o‘zbek 
olimlarini ko‘rsating? 
* A.Qayumov, 
H.Homidov, M.Ishoqov, 
N.Rahmonov 
L.Qayumov, 
M.Ishoqov, 
N.Rahmonov 
M.Ishoqov, 
N.Rahmonov 
H. Boltaboev 
H.Homidov, 
M.Ishoqov,  
B. Qosimov 
4.   
«Avesto» necha 
qismdan  iborat va 
ular qaysilar?  
*«Avesto» to‘rt qismdan 
iborat: Yasna  (“Diniy 
marosimlar”), Yasht 
(ma’no jihatdan Yasnaga 
yaqin), Visparad (“Barcha 
ilohlar haqidagi kitob”), 
Vendidod (“Yovuz 
ruhlarga qarshi qonunlar 
majmuasi”). 
«Avesto» uch 
qismdan iborat: 
Yasna  (“Diniy 
marosimlar”), 
Yasht (ma’no 
jihatdan Yasnaga 
yaqin), Visparad 
(“Barcha ilohlar 
haqidagi kitob”) 
«Avesto» ikki 
qismdan iborat: 
Yasna  (“Diniy 
marosimlar”), 
Vendidod (“Yovuz 
ruhlarga qarshi 
qonunlar 
majmuasi”). 
«Avesto» to‘rt 
qismdan 
iborat: Yasna  
(“Diniy 
marosimlar”), 
Yasht (ma’no 
jihatdan 
Yasnaga 
yaqin), 
Visparad 
(“Barcha 
ilohlar 
haqidagi 
kitob”), 
«Zand»  
 
5.   
«Avesto»da qaysi 
afsonaviy 
qahramonlar haqida 
ma’lumot keltirilgan? 
*Gatlar tarkibida 
Jamshid (Yima), 
Gershasp, Afrosiyob (Alp 
Erto‘nga) kabi afsonaviy 
qahramonlar hayoti 
lavhalari uchraydi.  
 
Yasnalar 
tarkibida 
Jamshid (Yima), 
Gershasp kabi 
afsonaviy 
qahramonlar 
hayoti lavhalari 
uchraydi.  
 
Vendidotar 
tarkibida  
Gershasp, 
Afrosiyob (Alp 
Erto‘nga) kabi 
afsonaviy 
qahramonlar hayoti 
lavhalari uchraydi.  
 
Zendlar 
tarkibida 
Jamshid 
(Yima),   
Afrosiyob 
(Alp Erto‘nga) 
kabi afsonaviy 
qahramonlar 
hayoti 
lavhalari 
uchraydi.  
 
6.   
«Avesto» xaqida 
qaysi chet el olimlar 
tadqiqotlar olib 
borganlar? 
*U haqda F.Nitsshe, 
F.Shpigel, A. Mayllet, 
V.Bartold, Ye.Bertels, 
Yan Ripka, 
O.Makovelskiy, 
I.Braginskiy v.b. xorijiy 
olimlarning tadqiqotlari 
mavjud. 
U haqda 
V.Bartold, 
Ye.Bertels, Yan 
Ripka, 
O.Makovelskiy, 
I.Braginskiy v.b. 
xorijiy 
olimlarning 
U haqda F.Nitsshe, 
F.Shpigel, A. 
Mayllet, 
I.Braginskiy v.b. 
xorijiy olimlarning 
tadqiqotlari 
mavjud. 
 
U haqda 
F.Nitsshe, 
F.Shpigel, A. 
Mayllet, 
V.Bartold, 
Ye.Bertels  
v.b. xorijiy 
olimlarning 

---

 
99 
 
tadqiqotlari 
mavjud. 
 
tadqiqotlari 
mavjud. 
 
7.   
“Xuastuanift” qaysi 
diniy oqimni targ‘ib 
qiladi? 
*Moniylikni  
Zardushtiylikni 
Masihiylikni 
Buddaviylikni 
8.   
“Xuastuanift” bilan 
“Avesto” o‘rtasidagi 
aloqadorlik qaysi 
obrazlarda namoyon 
bo‘ladi? 
*Xo‘rmuzd  
Shmnu 
Obrazlar yo‘q 
 Axriman va 
Xo‘rmuzd 
9.   
Kul tigin va Bilga 
xoqon yodnomalari 
qaysi janrga mansub?   
*Yig‘i janriga 
 
 
Romanik 
dostonlarga  
 
Tarixiy roman 
janriga; 
Qahramonlik 
dostonlari. 
10.   
Enisey yodnomalari 
qaysi janrga mansub?  
*Tarixiy qahramonlik 
dostonlari janriga  
Romanik 
dostonlarga  
Yig‘i janriga  
Roman janriga 
11.   
Kultigin bitiktoshi 
qachon , kimning 
sharafiga o‘rnatilgan?  
*Kultigin bitiktoshi 732 y. 
Turk xoqonligi(551–
745)ning  lashkarboshisi 
sharafiga o‘rnatilgan. 
Kultigin 
bitiktoshi 735y. 
Eltarish  hoqon 
(551–745)ning  
lashkarboshisi 
sharafiga 
o‘rnatilgan.  
Kultigin bitiktoshi 
738 y. Tabg‘ach 
xoqoni(551–
745)ning  
lashkarboshisi 
sharafiga 
o‘rnatilgan.  
Kultigin 
bitiktoshi 740 
y. O‘g‘uz 
xoqonligi(551
–745)ning  
lashkarboshisi 
sharafiga 
o‘rnatilgan.  
12.   
Bitiktoshlar qachon  
topilib,  kim 
tomonidan o‘qilgan 
va ilmiy muomalaga 
kiritilgan. 
*Bitiktoshlar XIX asr 
oxirlarida topilib,  
U.Tomsen tomonidan 
o‘qilgan va ilmiy 
muomalaga kiritilgan.  
Bitiktoshlar XX 
asr oxirlarida 
topilib,  Radlov 
tomonidan 
o‘qilgan va ilmiy 
muomalaga 
kiritilgan.  
Bitiktoshlar XI1 
asr oxirlarida 
topilib,  S.Malov 
tomonidan o‘qilgan 
va ilmiy 
muomalaga 
kiritilgan.  
Bitiktoshlar 
XVIII asr 
oxirlarida 
topilib,  
I.Stebleva 
tomonidan 
o‘qilgan va 
ilmiy 
muomalaga 
kiritilgan.  
13.   
Toshbitiklardan 
boshqa runiy 
yozuvida qog‘ozga 
bitilgan qadimgi 
manbani toping? 
*Toshbitiklardan boshqa 
runiy yozuvida qog‘ozga 
bitilgan qadimgi manba 
«Irq bitigi» 
(«Ta’birnoma») 
Kultigin 
bitiktoshi 
To‘nyuquq 
bitiktoshi 
Bilga hoqon 
bitigi 
14.   
Qaysi asarda ilk turk 
yozma nasrining 
belgilarini ko‘rish 
mumkin? 
*«Irq bitigi» 
(«Ta’birnoma»)da 
Kultigin 
bitiktoshi 
To‘nyuquq 
bitiktoshi 
Bilga hoqon 
bitigi 
15.   
Qadimgi turkiy 
yodgorliklarda 
mifologiyaning qaysi 
turi yetakchilik 
qiladi? 
*Totemistik 
Etiologik  
Mifologiya yo‘q  
Kosmogonik    
16.   
“Qutadg‘u bilig”ning 
Vena nusxasi qaysi 
yozuvda bitilgan?  
*Eski uyg‘ur-turk 
yozuvida 
Avesto yozuvida 
 
 
 
Arab yozuvida 
Urxun 
yozuvida 
17.   
“O‘g‘uznoma” 
dostoni 
shakllanishiga qaysi 
diniy oqimning ta’siri 
bor?  
*Buddaviylikning 
    
Iudaizmning  
Islomning 
 
 
 
 
Zardushtiylikn
ing  
 
 
 
 
18.   
Mahmud  Koshg‘ariy 
asarini  ilmiy  asosda 
tadqiq 
etish 
qachondan 
*Mahmud 
Koshg‘ariy 
asarini 
ilmiy 
asosda 
tadqiq  etish,  asosan,  XX 
asr 
boshlariga 
to‘g‘ri 
Mahmud 
Koshg‘ariy 
asarini ilmiy 
asosda tadqiq 
Mahmud 
Koshg‘ariy asarini 
ilmiy asosda tadqiq 
etish, asosan, XX 
Mahmud 
Koshg‘ariy 
asarini ilmiy 
asosda tadqiq 

---

 
100 
boshlangan?  
 
keladi.  
 
etish X1X asr 
boshlariga to‘g‘ri 
keladi.  
asr oxirlariga 
to‘g‘ri keladi.  
etish, asosan, 
X1X asr 
oxirlariga 
to‘g‘ri keladi.  
19.   
“Devonu 
lug‘otit 
turk”  kim  tomonidan 
topilgan? 
*“Devonu  lug‘otit  turk”  
1914  yilda  kitobsevar  Ali 
Amiriy 
tomonidan 
topilgan. 
“Devonu lug‘otit 
turk”  1912 yilda 
kitobsevar Ali 
Amiriy 
tomonidan 
topilgan. 
“Devonu lug‘otit 
turk”  1919 yilda 
Fitrat tomonidan 
topilgan. 
“Devonu 
lug‘otit turk”  
1916 yilda 
Fitrat 
tomonidan 
topilgan. 
20.   
Sayfi Saroyi Misrda 
nechta shoir she’riga 
javob aytgan?  
*6 ta 
4 ta   
2 ta  
 
 
 
 
 
 
 
 
 
8 ta  
 
 
 
 
 
 
 
 
21.   
Husayn Boyqaroning 
adabiy merosini 
ko‘rsating 
*“Risola”, “Devon”  
“Risolai 
muammo”, 
“Baxrul - hido” 
“Mufradot”, “Sittai 
zaruriya” 
“Risolai tir 
andoxtan”, 
“Munojot” 
22.   
Qaysi shoirning 
“Devon”ida faqat 
ramali musammani 
mahzuf vaznida 
yozilgan g‘azallar 
uchraydi? 
*Husayn Boyqaro 
Alisher Navoiy 
Atoyi 
Shayboniyxon 
23.   
«Kutadg`u 
bilig» 
dostonining 
arab 
yozuvida ko‘chirilgan 
nusxasini aniqlang: 
*«Kohira» 
va 
«Namangan»  
«Xirot» 
yoki 
«Vena»  
«Kohira» 
«Namangan»   
24.   
«Kutadg`u 
bilig» 
dostonining 
uygur 
yozuvida ko‘chirilgan 
nusxasini aniklang: 
*«Xirot» yoki «Vena»  
«Koxira» 
«Namangan»  
«Koxira» 
va 
«Namangan» 
25.   
Qozon 
universisteti 
talabasi 
Valizoda 
Muhammad 
Xoji 
Eshon 
 
Lolaresh 
uyida    bir  qo‘lyozma  
asar saqlanishi haqida  
ma’lumot beradi. Bu: 
*«Qutadgu 
bilig» 
dostonining  «Namangan» 
nusxasi. 
«Xibatul 
-
xaqoyiq»  
dostonning  
nusxasi.  
«Muhabbatnoma» 
dostonining 
nusxasi. 
«Qutadg`u 
bilig»ning  
«Xirot» 
nusxasi 
26.   
«Qutadg`u 
bilig» 
dostonining    o‘zbek  
tilida    ilk    tanqidiy  
nashri kachon va kim  
tomonidan    amalga 
oshirilgan: 
*1971    yilda  Qayum  
Karimov 
1970 
yilda 
Qayum  Karimov 
1971 
 
yilda 
Qozoqboy  
Mahmudov  
1972    yilda  
Aziz Qayumov   
27.   
Yusuf  Xos  Xojibning  
«Qutadg`u 
bilig» 
dostoni 
bo‘yicha  
doktorlik 
dissertatsiyasini  
yoklagan 
olimni 
belgilang.  
*X.Boltaboev   
B.To‘xliev   
N.Jumaxo‘jaev   
A.Qayumov 
28.   
«Qutadg`u bilig» 
dostonidagi ushbu  
bayt  bilan    
boshlanuvchi bob  
mazmuniga ko‘ra  
*Xamd    
Na’t    
Madhiya    
Kitobning  
yozilishi  
sababi 

---

 
101 
qaysi  an’anaviy  
kismga  tegishli:  
Ukush o‘gdi birla 
tuman ming sano