O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi “yengil sanoat va to’qimachilik” fakulteti “tabiiy tolalar” kafedrasi

 
 
 
 
 
 

---

Assortiment va artikul tavsifi
 
 
Mitkal paхta tolali mato bo‘liб u polotno o'rilishi yordamida to‘qiladi. Ushbu 
mato byaz matosiga nisbatan ancha yupqa holda tayyorlanadi. Mitkal matosining 
iplari eshilgan yoki to‘g‘ri holatдa bo‘lishi mumkin, bu bilan mato isteъmol 
хossalari yaхshilanadi, yoqimli va mustahkam bo‘lip oqish hira rangda boladi. 
Mitkaldan tayyorlangan choyshaplar yuvishga chidamli bolip yuvish jarayonini 
yahshi o‘tkazadi bu bilan o‘zini tashqi ko‘rinishini uzoq muddat saqlab qoladi. 
Mitkal matosining strukturasi yupqava yetarlicha mustahkam iplarning kressimon 
holda to‘qilganidir. Ushbu mato byaz kabi alohida parvarishlarni talab etmaydi va 
kop sonli yuvishlarga chidamli. Byaz bilan bir hil tehnologik ko‘rsatkichlar 
bo‘yicha mitkal solishtirilganda bu mato ancha yupqa bo‘lip mustahkamligini 
yuqoriligi ko‘rsatadi. Mitkalni hozirda ham bundan 100 yil oldin tayyorlangani 
kabi ishlab chiqariladi. Mitkaldan tayyorlangan barcha pahtali matolar quyidagi 
foydali ko‘rsatkichlarga ega;
1. Gigraskopikligi- bu matoni namlikka chidamliligi.
2. oddiyligi va ekologiyaviyligi. 
3. O‘zidan havoni yahshi otkazuvchanligi.
4. Odam tanasiga yoqishi va botmasligida.
5. Havsizligi va gippoallerginligi.
Mitkalni bo‘yalmagan iplardan tayyorlanib undan undan so‘ng ishlov 
berilganidan keyin undan siteks, muslin va modopolan kabi materiallar 
tayyorlanadi. Bazi hollarda undan dormantin tayyorlanadi va mebillarni qoplashda 
ham foydalaniladi
.

 

 

---

STB -180 RUSUMLI TOQUV DASTGOHI TASNIFI
т/р 
Ko’rsatkichlar 
STBT-220 
1 
To’qimani tig’ bo’yicha eni, sm 
- bir polotnoda 
-ikki polotnoda 
-uch polotnoda 
220 
- 
- 
2 
Bosh valning aylanish soni, min-
1
260 
3 
Ip tashlagichlar soni, maks.
11 
4 
To’quv g’altagi o’lchami,
-gardishlar, 
oralig’i, mm 
1 polotnoda 
2 va 3 polotnoda 
-o’zak diametri 
-gardish diametri 
1890 
- 
150 
600, 800 
5 
Shodalar soni 
-ekstsentrikda 
-karetkada 
10 
14 
6 
Tanda kuzatish pribori reykasi soni 
6 
7 
Gabarit o’lchami, mm(ekstsentrikli) 
-uzunligi 
-kengligi 
-balandligi 
3500 
1875 
1400 
8 
Elektr yuritgich quvvati, kVt 
1,7 
9 
Og’irligi, kg 
2500 
STBT-220 avtomatik to`quv dastgohi mokisiz to`quv dastgohlari orasida keng 
imkoniyatliligi va takomillashtirilganligi bilan to`qimachilik sanoatining barcha 
sohalarida qo`llaniladi (jun, ipak, paxta va kanop sanoatida). STBT-220 avtomatik 
to`quv dastgohlarini qo`llash mokili to`quv dastgohlariga nisbatan, masalan, jun 
sanoatida jin o‟z unumdorligini 1,7-3,5 marta, ish unumdorligini 2-2,5 marta 
oshiradi. SHu bilan birgalikda, STBT-220 dastgohlarini ishlatishda puxtalik va 
uzoq muddat ishlashi ba`zi detallarda va uzellarda etarlicha bo`lib, ishlab 
chiqarilayotgan mato sifatining oshishiga va turib qolishlarning pasayishiga, 
ta`mirlash va texnik xizmat ko`rsatishga sarflanadigan vaqtning kamayishiga olib 

---

keladi. O`tkazilgan tajriba natijalari shuni ko`rsatdiki, STBT-220 dastgohida (80%) 
arqoq ipini o`tkazgichda ko`proq inkor sodir bo`ladi. Uni tiklashga ta`mirlashning 
88 % sarflanadi. Eng kam puxtalik arqoq ipini rangini o`zgartirish mexanizmi va 
arqoq ipini ip ushlagichi (qaytargich) ҳisoblanadi
.