O’zbekistоn respublikasi оliy va o’rta maxsus ta`lim vazirligi

1–masala. C=const deb hisoblab, kislorodning bosim va hajmi o’zgarmagandagi hajmiy issiqlik sig’imini aniqlang.
Yechish: Ikki atomli gazlar uchun:
μCv=20,93 kj/ kmol∙k
μCp=29,31 kj/ kmol∙k
demak kislorod uchun

2–masala. Isssiqlik sig’imini temperaturaga chiziqli bog’lanmagan deb hisoblab, bosim o’zgarmas bo’lganda 200 – 800 ⁰S [kj/kg∙grad] oralig’ida havo uchun o’rtacha issiqlik sig’imi C_pm hisoblansin.
Yechish. O’rtacha issiqlik sig’imi formulasi ва formulalardan foydalanib:

Jadvaldan havo uchun quyidagini olamiz.

bulardan:

3–masala. Harorat bog’liqligiga e’tibor bermasdan kislorodning doimiy hajmdagi va doimiy bosimdagi massaviy issiqlik sig’imini aniqlang.
Javob: C_v=0,655 kj/kg∙K
C_p=0,916 kj/kg∙K
4–masala. Havoning issiqlik sig’imi haroratga bog’liq emas deb hisoblab uning doimiy bosimidagi va doimiy hajmdagi, massaviy va xajmiy issiqlik sig’imlarini aniqlang.
Javob:





Nazorat savollar.

1. 
   Issiqlik sig’imi deb nimaga aytiladi?
   
2. 
   Issiqlik sig’imini miqdori nimaga bog’lik?
   
3. 
   Issiqlik sig’imlarini turlari.
   
4. 
   Mayer tenglamasi.
   
5. 
   Gaz aralashmasi issiqlik sig’imi.
   
6. 
   O’rtacha va haqiqiy issiqlik sig’imlar.
   

4-AMALIY MASHG’ULOT
MAVZU: Termodinamikaning 1-qonuni
Тalabalarning ichki energiya, issiqlik, ish va termodinamikaning birinchi onuni bo’yicha bilimlarini mustahkamlash.
NAZARIY QISM
Тermodinamikaning birinchi onuni energiyaning salanish va aylanish onunini termodinamik tizimlarda sodir bo’ladigan issiqlik hodisalariga o’llash tufayli yuzaga kelgan. Energiyaning salanish onunining ma’nosi shundaki, energiya yo’olmaydi va yo’dan bor bo’lmaydi, lekin bir ko’rinishdan ikkinchi ko’rinishga o’tadi. Shuni ta’kidlash lozimki ma’lum midorli biror shakldagi energiya xuddi shu midorli bosha shakldagi energiya ko’rinishiga o’tadi. 1842 yil R.Mayer mexanik ishning issiqlikka ekvivalentliligini aniladi.
Тermodinamikaning birinchi onuni tizimga berilgan issiqlik midori bilan, shu tizim ichki energiyasining o’zgarishi va ma’lum iymatdagi ish bajarishni midor jihatdan bog’lab turadi.