Oʻzbеkiston rеspublikаsi oliy vа oʻrtа mаxsus tа’lim vаzirligi

29-rasm.
Chiziqli 
(a,b,в) 
va 
polygonal 
(г,
д
,e) 
ob‘yektlarini
rasterizatsiyalash[24,-b.113]. 

---

128 
Rasterizatsiya jarayonida har bir to‘r ko‘ziga (yacheykaga) nuqtaning 
atributi (kodi)ga mos ravishda qiymat belgilanadi. Nuqtasi bo‘lmagan 
yacheykalarga qora va oq fonga mos bo‘lgan 0 va 255 qiymatlari belgailanadi
(ba‘zi bir dasturlar paketida ―ma‘lumotlar yo‘q‖ degan maxsus indeks kiritilgan). 
Agarda yacheykada bir nechta nuqtalar tushgan bo‘lsa ularga birinchi qayta 
ishlashga tushgan nuqtaning qiymati belgilanadi. Yacheykaning kichikroq 
o‘lchamidan foydalanilganda bunday holatlar soni kamayib, rastrali informatsiya 
hajmi ko‘payadi. Chiziqlar rasterizatsiyalanganda uni kesib o‘tgan chiziqqa mos 
qiymat belgilanadi, poligonlar holatida esa har bir yacheykaga uning markaziga 
mos kelgan poligon atributi belgilanadi. 
Rastra-vektorli almashtirish yoki vektorizatsiyalash skanerlangan tasvirdan 
ob‘yektni ― ajratib olish‖ uchun qo‘llaniladi. Shuning uchun ma‘lumotlar 
bazasining vektorli qatlamlarida modellashtirish natijasida qurilgan sirtlarni 
almashtirish uchun ham vektorizatsiyadan foydalaniladi.
Vektorizatsiyada yacheykalarning biror qiymatli uzluksiz guruhlari birlashib 
poligonlar tashkil etadi. Chiziqning vektorli varianti yo‘lini ob‘yekt sifatida 
tasvirlagan to‘g‘ri chiziq kesmalarini tutashtiruvchi qator nuqtalar sifatida ifoda 
etiladi, rasrali variant esa shu holat rastraning tutash unsurlari termasi shaklida 
namoyon bo‘ladi. Vektorizatsiya jarayonidagi asosiy operatsiya har bir piksel 
atrofini kuzatish yo‘li bilan chiziqlar va ularning ingichkalashuvini kuzatib borish. 
Poligonlarning chegarasini rastra yacheykalari chegarasidan o‘tkazadi, nuqta va 
chiziqlar uchun yacheykalar markazi ko‘rsatiladi. ―Ma‘lumotlar yo‘q ‖ indeksi 
bilan belgilangan yacheykalardan vektorli ob‘yektlar yaratilmaydi. 
Vektorizatsiya ikki yo‘l bilan amalga oshiriladi: digitayzer yordamida yoki 
skanerlangan tasvirni vektorizatsiyalash orqali. Ikkala usul ham o‘z afzalliklari va 
kamchiliklariga ega [17,-b.23]. 

---

129 
1.
Mavjud xaritadan digitayzer yoki grafikali planshet yordamida chizish.
