Oʻzbеkiston rеspublikаsi oliy vа oʻrtа mаxsus tа’lim vаzirligi

27-rasm. 
Fazoviy informatsiyalarning konseptual modellari [25,-b.18].
 
- ob‘yektning orientatsiyalangan modeli (A); 
- chiziqlar va tugun nuqtalar yoki to‘r ko‘rinishidagi modellar (B);
- geografik maydon ko‘rinishidagi modellar (C). 
Bu modellar geotizimlarni tadqiq etish va geografik informatsiyani
vizuallashtirishda qullaniladigan geografik modellar bilan yahshi chiqishadi
[ 24,-b.18-20]. 
Ob‘yektnig – orientatsiyalangan modeli voqeylikni modellash uchun
juda mos keladi va hodisani individualligini ko‘rsatadi. Ob‘yektning shakli
va o‘lchamlari ularning tematik interpretatsiyasi va qabul qilingan masshtab
bilan belgilanadi. Ob‘yektlarning chegaralari ularni semantic tavsiflarining
almashuvini belgilaydi , ammo o‘rnini aniqqlashda muammo paydo bo‘lishi
mumkun . 
A 
B 
C 

---

122 
To‘r shaklidagi modellar transport, suv oqimlarini taqdim etish va
o‘rganish hamda ularni optimallashtirishda qo‘l keladi.Model fazoviy
ob‘yektlar va jarayonlarni geometric o‘zaro bog‘langan to‘rlar shaklida
ko‘rsatadi va ularning tahlili uchun topologik aloqalar yanada aniqroq
tasvirlanishi talab etiladi . 
Geografik maydonlar modeli mavjud va uzluksiz geografik
taqsimotlarni tadqiq etish va ko‘rsatish uchun qullaniladi. Darhaqiqat,
ba‘zi-bir geografik ma‘lumotlar uzluksiz o‘zgarib boradi (yer yuzasining
balandligi, havoning bosimi, harorati). Bunday modellar yaxlit tutash tarzda 
tarqalgan ob‘yektlar va hodisalarni taqdim etish imkoniyatini beradi. Lekin, ular 
olingan 
o‘lchovlarning 
diskreptligi 
va 
semantik 
ko‘rsatkichlarini 
interpolyatsiyalash usulini tanlashga bog‘liq bo‘ladi. 
O‘zgaruvchanlikning uzluksizligini ko‘rsatish uchun har xil usullardan 
foydalaniladi. Masalan: 

alohida nuqtalarda o‘lchangan parametrlarni interpolyatsiyalash; 

profil chiziqlari va izochiziqlarni chizish; 

to‘r shaklidagi raqamli modellarni qurish. 
Xulosa qilib aytadigan bo‘lsak, fazoviy informftsiyalarning konseptual 
modellarini tanlash ob‘yekning tasnifi bilan bog‘liq. Masalan, transport masalasi 
bilan bo‘gliq tabiiy resurslarni ifodalash uchun har xil modellarga murojaat 
qilinadi.