Oʻzbеkiston rеspublikаsi oliy vа oʻrtа mаxsus tа’lim vаzirligi

boshqariladigan, 
Mozaikali 
ma‘lumotlari: 
boshqarilmaydigan.
Rastrli 
ma‘lumotlar 
yoki 
atributlar: 
boshqariladigan yoki 
boshqarilmaydigan 
Rastrli 
ma‘lumotlar 
to‘plash 
boshqariladigan, 
Mozaikali 
ma‘lumotlar: 
boshqarilmaydigan, 
Rastr 
ma‘lumotlar 
yoki 
atributlar:
 
boshqariladigan
Rastr ma‘lumotlarini 
to‘plash 
boshqariladigan 
Mozaikali 
ma‘lumotlar 
boshqarilmaydigan
Rastr 
atributlar: 
boshqariladigan yoki 
boshqarilmaydigan
Fayl tizimda saqlanadi Rastrli 
ma‘lumotlar 
bazasining boshqarish 
tizimi (RMBBT) da 
saqlanadi 
Ma‘lumotlar microsoftaccessda 
saqlanadi
Axborotlarni siqish 
lz77, jpeg, jpeg 2000 yoki hech 
qaysi
lz77, jpeg, jpeg 2000 yoki hech 
qaysi
lz77, jpeg, jpeg 2000 yoki hech 
qaysi
Piramidali 
qatlamlar 
Piramida 
tuzilishini 
qisman 
qo‘llab-
quvvatlash
Piramida 
tuzilishini 
qisman 
qo‘llab-
quvvatlash
Piramida 
tuzilishini 
to‘liq 
qo‘llab-
quvvatlash
Mozaika
Mozaikalarni 
yaratishda 
rastrli 
ma‘lumotlar bazasiga 
biriktirishga 
imkon 
beradi 
Mozaikalarni 
yaratishda 
rastrli 
ma‘lumotlar bazasiga 
biriktirishga 
imkon 
beradi 
Yangi 
mozaika 
yaratilganda 
to‘plangan 
ma‘lumotlarga 
qo‘shib boradi 
Yangilash 
Bosqichma-bosqich 
yangilash 
Bosqichma-bosqich 
yangilash 
_________ 
Foydalanuvchilar soni 
Yagona foydalanuvchi 
va ishchi guruh: bir 
necha o‘quvchi va 
bitta yozib boruvchi 
Ko‘plab 
foydalanuvchilar 
va 
ko‘plab 
yozib 
boruvchilar 
Yagona foydalanuvchi 
va ishchi guruh: bir 
necha o‘quvchi va 
ko‘plab yozuvchilar 
Geografik axborot tizimlarida ma‘lumotlarni piramidalar ko‘rinishida 
tasvirlash faqat ma‘lum o‘lchamlardagi axborotlarni ko‘rsata oladi, bu esa rastrli 
ma‘lumotlarni ifodalashni tezlashtirishi mumkin. Piramida qatlamlaridan 
foydalanganda ma‘lumotlarning past razrejeniyalisi (tasvirlarning tiniqlik darajasi) 
bir muncha tezroq yuklanadi. Yuqori razrejeniyadagi rasmlar yiriklashtirilganda 

---

200 
ulardagi ma‘lumotlar aniq ko‘rinadi; ishlash unumdorligi oldingiday saqlanib 
qolinadi; faqat monitordagi tasvir maydoni kichrayadi. Ma‘lumotlar bazasi serveri 
tasvirlarning eng mos variantini foydalanuvchiga tavsiya etuvchi ma‘lumotlardan 
foydalanish darajasiga qarab avtomatik tarzda tanlaydi. 
Piramidali qatlam bo‘lmasa, u holda rastrli ma‘lumotlarni diskdan o‘qish 
kerak hamda ularning hajmini kichraytirish lozim. Bunday holat tasvirni qayta 
ishlash deb nomlanadi va bu jarayon ArcGIS dasturini qayta ishga tushirish bilan 
amalga oshiriladi. Rastrli ma‘lumotlarni piramida qatlamlarida aks ettirish uchun 
bir marta tayanch nuqtalar orqali ro‘yxatga (transformatsiya) olinadi; ro‘yxatga 
olingandan keyin rastrli tasvirdan vektorli tasvirlarni hosil qilishda asos sifatida 
foydalaniladi. Rastrli tasvir ma‘lumotlari qanchalik katta bo‘lsa, mutaxassisdan 
piramidalarni qayta hosil qilishda shuncha ko‘p vaqt talab etadi. Lekin bu jarayon 
keyingi ishlarimizni tezlashtirishga imkon beradi.