Oʻzbеkiston rеspublikаsi oliy vа oʻrtа mаxsus tа’lim vаzirligi

( Harvard Laboratory for 
Computer Graphics & Spatial Analysis)
olimlari katta hissa qo‘shdilar. Mazkur 
laboratoriyani 1960-yillarning o‘rtalarida Govard Fisher (Howard Fisher) tashkil 
qildi. Bundan asosiy maqsad kompyuter xaritalashtirishining ko‘p funksiyali 
dasturiy vositalarini yaratish edi. Mazkur tadqiqotlar 1980-yillar boshlariga qadar
GAT larning algoritmik takomillashuvida muhim qadam bo‘ldi. [36-37].

---

14 
Garvard laboratoriyasining dasturiy ta‘minoti keng tarqaldi va ulardan 
ko‘pgina GAT – ilovalar yaratishda foydalanildi. Shu laboratoriya ilmiy xodimi 
Dana Tomlin (Dana Tomlin)
tomonidan kartografik algebra asoslari ishlab 
chiqildi va rastrli dasturiy vositalarning oilasi 
Map Analysis Package - MAP, 
PMAP, aMAP ishlab chiqildi
.[31.44.45]. 
Internet tarmog‘i orqali erkin foydalanilayotgan OSU-MAP dasturi Garvard 
laboratoriyasida yetishib chiqqan mutaxassislar tomonidan Ogayo shtati 
Universitetida yaratilgan.
Garvard laboratoriyasida kompyuter xaritalashtirish bo‘yicha olib borilgan 
ishlar natijasida ma‘lumotlarning kartografik modellari,tadqiqotlarning kartografik 
usullari va ma‘lumotlarni kartografik ifodalash kabilar zamonaviy geoaxborot 
tizimlarining asosi sifatida shakllandi.
2.
 
Davlatlar tashabbus ko’rsatgan davr 
1960-yillar oxirida AQSh da 
aholini ro‘yxatga olish
da
GAT asosidagi uslubiyatni ishlab chiqishga kirishildi. 
Maqsad ro‘yhatga olish anketalaridagi aholi manzillari va geografik 
koordinatalarni moslashtirish negizida Milliy ro‘yxatga olish zonalari va hududiy 
uchastkalar bo‘yicha elektron kartalar yaratish edi.
 
Buning uchun kartografik 
ma‘lumotlar maxsus DIME (Dual Independent Map Encoding) formati ishlab 
chiqildi. Mazkur formatga ko‘ra AQSh barcha aholi punktlarini alohida 
segmentlarga ajratishga imkon beruvchi chorrahalarning to‘g‘ri burchakli 
koordinatalari kiritildi.
Kartografik ma‘lumotlarni qayta ishlash va ifodalash algoritmlari Kanada 
GAT i Garvard laboratoriyasi ishlab chiquvchilaridan olingan bo‘lib, ular asosida 
POLYVRT 
dasturi ishlab chiqilgan. Mazkur dastur turar joy manzilgohlari va 
ko‘chalar grafik segmentlarini ifodalovchi koordinatalarni konvertatsiya qilishni 
amalga oshiradi.
Shu tarzda ob‘yektlar orasidagi fazoviy munosabatlar matematik usulda 
ifodalangan geografik axborotni boshqarishda birinchi marta