Oʻzbеkiston rеspublikаsi oliy vа oʻrtа mаxsus tа’lim vаzirligi

52-rasm. Ob’yektlarning topologiyasini yaratish 
Barcha ko‘rsatkichlar o‘zgartirilmagan bo‘lsa, asl xolicha qoldiriladi. 
Topologiyaga tegishli bo‘lgan barcha qatlamlar tanlanadi (53-rasm): 
53-raasm. Topologiyaga uchun qatlamlarni tanlash 
Shu tariqa ob‘yektlar bir tizimga keltiriladi. Yuzaga kelgan xatoliklar 
tekshiriladi.

---

208 
10.3. ArcMap da fazoviy ob’yektlar va topologiyani joylashtirish. 
Barcha kerakli ob‘yektlar qatlamlari ArcCatalogda yaratilib, keyin ular ArcMap ga 
olinadi (54-rasm). Buning uchun dastur oynasining yuqorisida turgan ArcMap 
bosiladi
. Keyin sichqoncha yordamida qatlamlar ArcMap ga o‘tkaziladi. 
54-rasm. ArcCatalogda yaratilgan sinflarni ArcMapga o’tkazish 
Qatlam nomi ostidagi belgini ikki marta ta‘kidlab, hosil bo'lgan qatlamlar 
uchun mos rang va belgilar o'rnatiladi. ArcMap hujjatlari yaratilgan shaxsiy 
papkada saqlanadi 
. 
Ma'lumotlarning to'g'ri ko'rsatilishi uchun har bir qatlamlar ma'lum bir 
koordinatalar tizimi asosida yaratiladi. Ma'lumotlarni kartada aks ettirishda har bir 
ob‘yekt ma‘lum proeksiya asosida tushiriladi. Dasturning yana bir imkoniyati bir 
koordinata tizimidan boshqa bir koordinata tizimiga o‘tishini avtomatik tarzda 
bajarishdir. Agarda ma‘lumotlarga koordinata tizimi kiritilmagan bo‘lsa, unda 
koordinata tizimini mustaqil ravishda kiritishga to‘g‘ri keladi. 
10.4. ArcMap-dasturiga rastrli tasvirni yuklash, fazoviy bog’lash, 
raqamlash usullari. 
a) 
ArcMap-dasturiga
masofadan olingan ma‘lumotlarni yuklash uchun 
Yandex
yoki 
Google Earth 
dasturlaridan foydalanish zarur, u yerdan o'simliklar olami, 

---

209 
gidrografiya, yo'llar hamda bino va inshootlar mavjud bo'lgan joyining tasvirini 
topib, tasvirni yuklab olish uchun (PrintScrn) tugmachasi bosiladi. 
Adobe 
Photoshop
dasturi yuklanib, darcha ochilgach, klaviaturadan 
Ctrl+N va Ctrl+V
bosiladi. 
Adobe Photoshop
dasturida tasvir qayta ishlanadi va yaratilgan shaxsiy 
papkada saqlab olinadi. Bu joy rasmlari bir nechta bo‘lishi mumkin. 
b) bundan tashqari, berilgan variantlar bo‘yicha viloyatlar kartalari olinadi va 
kerakli bo‘lgan viloyat tanlanadi. Bu ham shaxsiy papkada saqlanadi.