O‘zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta‘lim vazirligi

Mening ham hozir uyda kutadigan hech kimim yo’q
(N.Aminov).//
There is nobody in the house to wait for me.
Lekin o’zimning 
yotgan joyim dushmanga bilinib qolar edi.
(P.Qodirov).//
But the place I was 
hiding myself would be known to the enemy.
Ha, boyvachchalarning ko’ngil 
ochadigan joylari ko’payib qolgan 
(I.Sulton)
.//
Yeah, the rich men found more 
places 
to 
make 
merry.
Xayolining kirmagan ko’chasi qolmadi
(Y.Sulaymon).//
There was nothing left for him to think about.
 
Albatta, asosiy predikatsiyaning sub‟ektini ifodalovchi bo‟lakning egalik 
qo‟shimchasi bilan va shunga mos holatda ikkinchi darajali predikatsiya sub‟ekt 
bo‟lagining qaratqich kelishigi shaklida kelgan holati ayni bo‟laklar mazkur 
shakllarsiz shakllangan holatdan muayyan uslubiy maqsadga ko‟ra farqlanadi. Bu 
uslubiy maqsad esa umumlashtirish va aniqlashtirishdan iborat, ya‟ni mazkur 
shakllar 
ishtirok etganda, predikatlar mantiqiy jihatdan ta‟kidlanadi, 
aniqlashtiriladi, aksincha holatda esa umumlashtirish ustun turadi. Qiyoslang: 
The 
places for the rich men to make merry 
- 
Boyvachchalar ko’ngil ochadigan 
joylar. 
The places for the rich to make merry 
- Boyvachchalarning ko’ngil 
ochadigan joylari. 

---

87 
Ko‟p hollarda sifatdosh o‟ram aniqlab kelishi lozim bo‟lgan bo‟lak tushib 
qoladi. 
Zero 
“aniqlovchi+aniqlanmish” 
munosabatidagi 
birikmada 
aniqlanmishning tushishi, boshqa turli tillarda bo‟lgani kabi o‟zbek tilida ham juda 
keng tarqalgan hodisalardan biridir. Buning natijasida sifatdosh o‟ram butunisicha 
otlashadi. Shunga ko‟ra aniqlanayotgan bo‟lakdagi egalik qo‟shimchasi ham 
o‟ramdagi sifatdoshdan iborat predikativ bo‟lakka o‟tadi. Masalan