O′zbekiston respublikasi oliy va o′rta maxsus ta′lim vazirligi

II.2 “Mantiqsiz tasvirlar” metodikasi.

Ushbu metodika yordamida bolaning atrofdagi borliq hamda ushbu moddiy dunyodagi bir qancha obyektlarning orasida o’zaro bog’lanishlar va munosabatlar haqida elementar obrazli tasavvurlari: hayvonlar bilan, ularning hayotiy

ko’rinishlari bilan, tabiat bilan baholanadi. Ushbu metodika yordamida bolaning mantiqiy mulohazasi va o’z fikrini grammatik jihatdan to’g’ri ifodalay olishi aniqlanadi. Metodikani tashkil qilish jarayoni quyidagicha olib boriladi:

Rasmda tasvirlangan ko’rinishlar bolaga tavsiya qilinadi, unda hayvonlar bilan bir qancha “mantiqsiz” hodisalar mavjud. Bolaga rasmni ko’rsatish jarayonida unga quyidagi ma’noda ko’rsatma beriladi: ”Diqqat bilan ushbu rasmdagi tasvirlarni ko’rib chiq va bizga shuni ayt-chi, rasmda hamma narsa o’z joyida chizilganmi va ushbu obyektlar to’g’ri tasvirlanganmi? Agar sen qaydidir obyektni o’z joyida tasvirlangan emas deb hisoblasang, nima uchun shunday bo’lishini tushuntirib ber va sen bizga aslida qanday bo’lishi kerakligini aytib ber?” Ko’rsatmaning ikkala qismi ham ketma-ketlik bilan bajariladi. Birinchi navbatda bola xatolarni aytib, rasmlarda ko’rsatib beradi, so’ngra haqiqatda qanday bo’lishi lozimligini izohlaydi. Rasmlarni ko’rish va bajarishni topshirish vaqti chegaralangan, ya’ni 3daqiqa vaqt beriladi. Bu vaqt mobaynida bola iloji boricha mantiqsiz voqelikni ko’proq topishi va haqiqatdan qanday bo’lishi kerakligini tushuntirib berishi kerak.
Natijalarni baholash:
10ball-agar bola berilgan 3daqiqa mobaynida rasmdagi hamma mantiqsiz tasvirlarni aniqlab hamda tushuntirib bera olishga ulgursa va haqiqatdan qanday bo’lishini sharhlab bera olsa ushbu baho qo’yiladi;
8-9ball – bola hamma mantiqsiz tasvirlarni aniqlab va belgilab chiqsa, ammo birdan uchtasiga tasvirni haqiqatdan qanday bo’lishini sharxlab bera olmasa qo’yiladi;
6-7ball – bola hamma mantiqsiz tasvirlarni aniqlab va belgilab chiqsa, ammo 3-4tagacha tasvirni haqiqatdan qanday bo’lishini sharxlab bera olmasa qo’yiladi;