O'zbekiston respublikasi oliy va o'rta maxsus ta’lim vazirligi

// 
kekirdak; 8 - qalqonsimon bez.
www.ziyouz.com kutubxonasi

---

Fassiya orqa tomonda umurtqalarning qirrali o'siqlariga yopishib yo'nal- 
sa, ikkala yonboshida umurtqalarning ko'ndalang o'siqlariga to'siq orqali 
yopishadi, natijada bo'yin oldingi va orqa sohalarga ajraladi. Fassiya 
bo'yinning old tomonida qarama-qarshi fassiya bilan tutashib, bo'yinning 
o'rta chizig'ida oq chiziqni hosil qilishda qatnashadi. Fassiya o 'z yo'na- 
lishida kekirdakni qoplab jag ' osti bezini, to'sh-o'm rov-so'rg'ichsim on 
muskulni qin hosil qilib o'rab turadi.
3. 
Bo'yin xususiy fassiyasining chuqur varag'i
til osti suyagi bilan to'sh 
va o'm rov suyaklari oralig'ida joylashgan. Bu fassiya til osti suyagidan 
pastda joylashgan muskullar uchun qin hosil qiladi. Til ostida joylash­
gan muskullar va fassiya qisqarib, venada qon oqishini osonlashtiradi.
4. 
Bo'yin ichki fassiyasi
— ikki (pariyetal va visseral) varaqdan iborat 
bo'lib, pariyetal varag'i halqum, hiqildoq, qalqonsimon bez, kekirdak, 
qizilo'ngach va qon tomirlari ustidan o'rab o'tsa, visseral varag'i har bir 
a’zoni alohida o'rab (qin hosil qilib) joylashadi. Natijada pariyetal va 
visseral varaqlari kekirdak oldida bo'shliq hosil qiladi. Bu bo'shliq ko'ks 
oralig'i bilan qo'shilgan. Chunki bo'yin ichki fassiyasi pastda ko'ks ora- 
lig'iga davom etib, ko'krak fassiyasiga qo'shilib ketadi.
BOSH M USKULLARI
Bosh muskullari mimika va chaynov muskullaridan tuzilgan.
Mimika muskullari
Mimika muskullari boshqa muskullardan o'zining suyakdan boshla­
nib, teriga yopishishi bilan farqlanadi. Binobarin, mimika muskullari qis­
qarib, yuzda har xil o'zgarishlar (holatlar) ni vujudga keltiradi. Bundan 
tashqari, mimika muskullari so'zlash, chaynov jarayonida siqilish (sfink- 
terlar) yoki kengayish (dilatatorlar)ni ta’minlaydi.
E n s a - p e s h o n a m u s k u l i serbar va yupqa bo'lib, uning muskul 
qismi peshona va ensada joylashgan bo'lsa, fibroz plastinka (aponevroz) 
bo'lagi ikki muskul o'rtasida joylashib, kallaning tepa qismini qoplaydi. 
Ensa-peshona muskulining peshona muskul qismi qosh terisidan boshla­
nib, fibroz plastinkaga qo'shiladi. Qisqarganda qosh ko'tarilib, peshonada 
ajin paydo bo'ladi. Ensa muskul bo'lagi esa ensa suyagining g'adir-buduridan 
boshlanib, aponevrozga o'tib ketadi. Qisqarganda aponevrozni orqaga tortadi. 
Aponevroz tepada bosh terisiga mustahkam birlashgan bo'lsa, kalla suyagi­
ga yumshoq to'qim a orqali tutashadi. Shuning uchun kalla aponevrozi 
osongina harakatlanuvchi bo'ladi. Kalla aponevrozi ikki yonbosh tomondan 
qninn atrnfiHa invlachaan o>iHingi, tepa, orqa) quloq muskullari bilan ta- 
ranglashgan.
T a k a b b u r l i k m u s k u l i peshona suyagining burun qismidan bosh­
lanib, ikki qosh o'rtasidagi teriga yopishadi.
www.ziyouz.com kutubxonasi

---