№
Turning nomi
1.
Agelastica alni Linnaeus
2.
Aphthona euphorbiae Schrnk
3.
Altica tamaricis Schrank
26
4.
Chalcoidea plumes Latr
5.
Chaetocnema concinna Marsham
6.
Chaetocnema hortensis Geoffr
7.
Chaetocnema breviuscula Fald
8.
Chaetocnema tibialis L
9.
Crioceris duodecimpunctata L.
10.
Chrysolina cerealis L.
11.
Chrysolina graminis Linnaeus
12.
Chrysolina aurichalcea Mannerheim)
13.
Chrysolina sturmi Westhoff
14.
Chrysomela cuprea Fabricius
15.
Chrysomela collaris Linnaeus
16.
Chrysomela. tremula Fabricius
17.
Chrysomela Populi Lin
18.
Cryptocephalus (A.) kerzhneri Lop
19.
Cryptocephalus (A.) karakalensis L. Medv.
20.
Cryptocephalus Medvedevi Lop
21.
Cryptocephalus (A.) dilectus Wse
22.
Cryptocephalus (A.) flexuosus Kryn
23.
Cryptocephalus (A.) pavlovskii Lop
24.
Cryptocephalus (A.) coronatus Suffr
25.
Cryptocephalus (А.) medvedevi Lop
26.
Cryptocephalus diadochus Lopatin
27.
Cryptocephalus (A.) arnoldii arnoldii L.Medv
28.
Cryptocephalus (A.) globulus Lop
29.
Cryptocephalus (A.) heydeni Wse
30.
Сryptocephalus sarafschanensis Sols
31.
Cryptocephalus (Asionus) sarafschanensis iliensis Wse
32.
Cryptocephalus populi Suffrian
33.
Dibolia cynoglossi Koch
34.
Entomoscelis adonidis Pallas
35.
Gastrophysa polygoni Brulie
36.
Gastrophysa viridula De Geer
37.
Galerucella luteola Muller
38.
Gonioctena decemnotata Marsham
39.
Haltica brevicollis Foudr
40.
Haltica breviuscula pamiranica Wse
41.
Haltica suvorovi Ogl
42.
Haltica deserticola Wse
43.
Labidostomis pallidipennis Gebl
44.
Leptinotarsa decemlineata Say
45.
Longitarsus lederi Weise
46.
L. lycopi Foudr
47.
L. curtus All
27
48.
L. atricillus Gyll
49.
L. nasturtii L
50.
L. parvulus Pk
51.
L.pellucidus Foudr
52.
Longitarsus longipennis Kutsch
53.
Longitarsus asperifoliarum P
54.
Longitarsus exoletus L
55.
Longitarsus exoletus var. rufulus Foudr
56.
Longitarsus nitens Koch
57.
Longitarsus fuscoaeneus Hedt
58.
Longitarsus fuscoaeneus Var
59.
Longitarsus niger Koch
60.
Longitarsus annchusae Payk
61.
Longitarsus echii Koch
62.
Longitarsus curtus All
63.
Longitarsus femoralis March
64.
Longitarsus luridus Kustch
65.
Longitarsus quadric pustulatus Fabr
66.
Longitarsus linnaei Duft
67.
Longitarsus violentus Wse
68.
Longitarsus suturalis March
69.
Longitarsus quadriguttatus Pontopp
70.
Luperus xothopoda Schronk
71.
Lochmaea capreae Linnaeus
72.
Mantura rustica L
73.
Oulema melanopus Linn
74.
Phyleotreta undulata Kuts,
75.
Phyleotreta atra F . var Goeze
76.
Phyleotreta nemorum L
77.
Phyleotreta praticola Wse
78.
Phyleotreta vittula Redt
79.
Phsylliodes cupreata Duft
80.
Phsylliodes.chrysocephalus.L
81.
Psylliodes attenuate Koch
82.
Psylliodes cupreata Duft
83.
Psylliodes Sophia Heik
84.
Psylliodes hyoscyomi L
85.
Psylliodes attenuate Koch
86.
Pachnephorus tesselatus L
87.
Plagiodera versicolora Laich
88.
Pyrrhalta luteola Mull.
28
Bargxo‘rlarni hayot shaklining xususiyatlariga ko‘ra 2 ta ekalogik guruhga
bo‘lish mumkin.
1.
Imago va lichinkalarining bir xil muhitda yashovchi va oziqa turi bir xil,
bo‘lgan turlar, qo‘ng‘izlar qishlaydi. Generatsiya soni doimiy yoki iqlim
sharoitlariga bog‘liq.(
Chrysomela populi
)
.[69]
2.
Lichinka va imagosi turli muhitlarda yashaydi va oziqlanadi. Lichinkasi
ham qishlashi mumkin.
Bargxo‘rlarning rivojlanish siklini 4 tipga bo‘lish mumkin:
1.Tip
.
Bir yillik
generatsiya, imago bosqichida qishlashadi.
1
a.
Imagosining yozgi diapauzasining yo‘qliqi bilan ajralib turadi. Bu kenga
tipga
Chrysomelinae, Alticinae, Cassidinae, Galerusae, Ctyptocephalenae
bargxo‗r qo‗ng‗izlar oilasi turlari kiradi.[55]
1
b
.
Imagosi yozgi diapauzaga ega. Lichinkalarning rivojlanishi yozning
boshida tugaydi. Yosh qo‘ng‘izlar yozning o‘rtasida issiq davrda qumga
ko‘milib oladi. Bu rivojlanish tipi chala cho‘l va cho‘l zonalarida yashovchi
turlar kiradi. Masalan;
Chrysolina
besseti
uchun xosdir.
2.Tip
.Generatsiyasi bir yillik lichinka bosqichida qishlaydi.
Chysolina,
Cryptocehalus
urug‘i turlari mansub bu tipga. Qishlab chiqqan lichinkalar
rivojlanishi yozning boshida tugatadi. Yosh qo‘ng‘izlar eng issiq payti
diapauzaga o‘tar payti yozning oxirida juftlashib, tuxum qo‘yadi. Lichinkalari
oziqlanadi va qishlashga ketadi. Qo‘ng‘izlar ham qishlashi mumkin.
3.Tip
.
Generatsiyasi bir yillik, tuxum bosqichida qishlaydi. Bunga juda kam
turlar kiradi. Masalan:
Galeruca tanaceti, chrysolina aurichalcea, Pyrrhalta
viburni
turlari kiradi. Lichinkalari yozning birinchi yarmida rivojlanadi.
Qo‘ng‘izlar yozning o‘rtasidan kuzgacha, tuxum qo‘yganlari nobud bo‘ladi.
4.Tip.
Generatsiyasi 2 yillik lichinkasi qishlaydi.
Clytrinae
shu tipga kiradi.
Qo‘ngizlar bahorda yoki yozning boshida g‘umbakdan chiqqach tuxum qo‘yadi
va nobud bo‘ladi. Lichinkalari xazon to‘shamalari ostida, chumoli uyalarida
(Clytra)
rivojlanadi. Lichinka o‘zining yashaydigan joyida: xazon
29
to‘shalmalarida (ko‘pchilik turlar) , chumoli uyasida(
clytra
) yoki o‘simliklar
ildizi (
Labiolastomis
) da rivojlanadi[48,49].
Bargxo‘rlar rivojlanish sikli, hayot tarziga binoan 4-fenologik guruhga
bo‘linadi.[34]
I.Erta bahorgi fenologik guruppa;Bu guruhga kiruvchi bargxo‘rlar qishlov
joyidan havo harorati
5°С yoki 10°C(Aprelning oxiri 25 maygacha) bo‘lganda
yer yuziga chiqadi.Qo‘ng‘izlar o‘simlik o‘z vegetatsiyasini tugatguncha
rivojlanadi.Bu guruhga asosan dendrobiont bargxo‘rlar (
Chrysomela, Lochmea,
Ceropidodera
) urug‘ining turlari kiradi.
II.Kech bahorgi fenologik guruh; Bu guruh qo‘ng‘izlar temperatura 12-15°C
(25 maydan 13 iyulgacha) bo‘lganda paydo bo‘ladi va rivojlanadi. Bu guruhning
ko‘pchilik xortobiontlar (
Donacia, Crioceris, Cryptocephalus, Chrysolina,
Cassida
) kiradi.
III.Yozgi fenologik guruh; Bu guruhning ko‘pchiligi lichinka bosqichida
qishlaydi.Yosh qo‘ng‘izlar iyunning o‘rtalarida paydo bo‘ladi. Bu guruhga
(
Donacia dentala, D.spargami, D.tomeniosa, Galeruca tanaced, Pallasiola
absinlhii
) turlarini misol qilib keltirish mumkun.
IV.Kuzgi fenologik guruh. Qo‘ng‘izlari yozning ikkinchi yarmida
rivojlanadi.Tuxumi holda qishlaydi.
Longitarsus luridus
bu guruhga yaqqol
misol bo‘la oladi.[34]
Biotopda tarqalishi, yashash sharoitiga moslashish xususiyatiga ko‘ra 3-
guruhga bo‘linadi.
1.Stenobiontlar- Faqat bir tur ozuqa o‘simligi bilan chegaralanuvchi, tor
doira ozuqa spektriga ega 2 yoki bir biotopda yashovchi turlar.Bunday turlarga
:
Longitarsus
annchusae,Cryptocephalus
undulatus,Donacia
aquatica,
D.marginata, Cryptocephalus elongates, Chrysolina sturmi, Entomoscelis
adonidis. E. suturalis, Longitarsus languidus, Donacia marginata, D.
semicuprea, D. tomentosa , D. versicolorea, D. vulgaris
ni misol qilib keltirish
mumukin.[38]
30
2.Oligobiontlar- 2 ta yoki bir nechta bir biriga yaqin tipdagi biotoplarda
uchrovchi turlar.Bu guruhga:
Melosoma popul , Chrysomela tremula,
Chrysomela collaris, Phyleotreta nemorum, Psylliodes cupreata, Chaetocnema
breviuscula, Cryptocephalus turangae , Cryptocephalus (A.) kokanda, Luperus
xothopoda, Longitarsus nasturati
kiradi.
3.Evribiontlar- turli biotoplarda yashovchi turlar. Keng ozuqa spektriga
ega. Ularning turli oila o‘simliklar bilan trofik jihatdan bog‘langan. Bu
guruhga kiruvchi turlarga:
Leptinotarsa decimlineata, Gastrophysa polygoni,
Phyleotreta undulata, Phyleotreta atra, Phyllotreta vittula, Chaetocnema
tibialis, Oulema melanopus, Chrysolina polita, Haltica suvorovi, Longitarsus
pellucidus, Galerucella luteola
mos keladi.
[18,47,66,72]
Do'stlaringiz bilan baham: |