Kiryalash (chuzish)
- bunda tayyorlama, uning ko´ndalang kesmidan
kichik bo´lgan filer teshigidan tortib o´tkaziladi (6.7-rasm). Bu usulda turli
diametrdagi chiviqlar, simlar, quvurlar va profilli boshqa shakldagi maxsulotlar
olinadi.
Bu usul prokatlash y´li bilan tayyorlab bo´lmaydigan ingichka simlar
taxminan 0,1 dan 10mm gacha, quvurlari esa 0,5-150mm gacha olinadi.
Kiryalash kuchining qiymati tayyorlama materialiga, o´lchamlariga
deformattsiyalash darajasiga va boshqa omillarga bog`liq. Kiriyalash cho´zish
kuchi qiymati quydagi formula bilan aniqlanadi
)
(
кг
Н
F
к
Р
в
=
bu yerda
k
-kriyalash koeffitsienti (masalan, po´latni kriyalash uchun
k
=
0,5-0,7);
F
-kriya teshigining ko´ndalang kesim yuzasi, mm
2
;
в
-
materialning cho´zilishga ko´rsatgan vaqti qarshiligi, Pa.
Amalda kriyalash kuchini kamaytirish uchun kirya ko´zining tayyorlama
bilan tegish yuzasi mineral may bilan tayyorlanadi.
Tayyorlamani kriyalash mashinalariga kiryalash stamlari deyiladi.
Kiryalash stani ishchi gruxga bo´linadi, zanjirli va barabanli. Zanjirli kirya (6.7-
rasm) diametri
150 mm
.ga ega bo´lgan turli uzunlikdagi metall givislar, turli
profilli maxsulotlar, turubalar tayyorlanadi.
Kiryalash tezligi po´latlardan kalta chiviqlar (5-8 m) tayyorlashda 0,03-
0,65 m/s uzun chiviqlar tayyorlashda 1,5-2 m/s bo´ladi.
Barabanli kiryalash stoklari diametri 0,002-10 mm.gacha simlar, kichik kesimli
turli profilli maxsulotlar tayyorlanadi.
145
6.7-rasm. Zanjirli kirya sxemasi
Kiryalash ish qismi yuqori qattiqlikka ega bo´lgan asbobsozlik
materialidan tayyorlanadi.
Bu materiallar korriziyaga bardosh bo´lib ishlatish jarayonida metal keramik
qattiq qotishmalar
VK8, T15K6
va asbobsozlik po´latlar
U7, U12, ShX15, X12M
va boshqa material ishlatiladi.
6.8-rasmda oboymaga o´rnatilgan kiryaning bo´ylama kesimi keltirilgan
Kirya-asbob xarakterli 4 ta zonadan iborat.
I.
zona (
A
uchastka). Bu zona tayyorlamaning kirya ko´ziga kirish konusi
(
) deyiladi. Uchi o´tkirlangan tayyorlama bu konus orqali kiryaga kiritiladi.
Bunda kirya
C
0
60
40
−
=
oralig`i olinadi.
II.
zona (
B
uchastka). Bu zona ish konusi (
) deyiladi. Tayyorlama bu
zonada
plastik
deformattsiyaga
beriladi.
Bu
zonaning
uzunligi
.
)
7
,
0
5
,
0
(
max
d
−
=
Konus burchagi
)
(
tayyorlama qattiqligiga, ishqalanish kuchiga qarab
belgilanadi.
III zona (V uchastka). Tayyorlama bu zonada kalibrlanib, aniq shakil va
o´lchamli yuzasi tekis maxsulotga aylanadi. Zonaning eni V=(0,3-1,0)d
R
.
IV zona (
G
uchastka). Bu zona chiqish konusi (
) deyiladi. Bu zona
kiryalab olinuvchi maxsulot sirtini tirnalish dars ketishdan saqlaydi. Zona
burchagi
C
0
90
60
−
=
.
6.8-rasm. oboymaga o´rnatilgan kiryaning bo´ylama kesimi
Kirya oboymaga o´rnatiladi. Oboyma qovushqoq xamda puxtaroq
konstruktsion po´latlardan tayyorlanadi va ular konustruktsiyasiga ko´ra yaxlit,
yig`ma va rolikli bo´ladi. 6.9- rasmda quvurlarni kiryalash sxemalari keltirilgan.
146
Ishlash opravkalarda va opravkasiz bajariladi. Agar quvur devori qalinligini
kichraytirish, uzun opravkada (6.9
a
-rasm) quvurning tashqi diametri va
qalinligini kichraytirish zarur bo´lsa, qo´zg`almas va qo´zg`aluvchi opravkada
(6.9
b
va
v
- rasm) va diametrinigina kichraytirish zarur bo´lsa, opravkasiz
ishlov beriladi (6.9
g
- rasm).
6.9-rasm. Quvurlarni kiryalash sxemalari
Do'stlaringiz bilan baham: |