O’zbekistоn respublikasi оliy va o’rta maxsus ta`lim vazirligi

yordamchi  burchak  (

1
)
  deyiladi.  Kesuvchi  qirralarning  asosiy 
tekislikka tushirilgan proektsiyalari orasidagi burchak keskich uchining burchagi 
(

) bo’ladi. Plandagi bu burchaklarning yig’indisi 180
0
 ga teng, ya’ni 
 

=

1
=

+180
0 
 
 
Keskichning uchi orqa asosiy tekislikka parallel Holda o’tkazilgan chiziq 
bilan asosiy kesuvchi qirraning 
qiyalik burchagi 

 deyiladi.  
Keskichlaring  vazifasiga  ko’ra  ular  kuyidagi  asosiy  turlarga  bo’linadi
 
(11.3-rasm): 
 
a)  o’tuvchi  keskich  (a)  tashqi  tsilindrik  va  konusli  yuzalarni  xomaki  va 
tozalab yo’nish uchun ishlatiladi; 
 
b)  kesib  tushiruvchi  keskich  (g,  d)  zagotovka  yoki  detallarni  kesib 
tushirish uchun ishlatiladi; 
 
v)  asosiy  plandagi  burchagi  90
0
  ga  teng  bo’lgan  chapaqay  (v)  o’tuvchi 
keskichlar; ular tashqi yuzani bir vaqtda kesib ishlash uchun ishlatiladi; 
 
g)  Galtelь  keskichlari  (e)  galtellar  (pogonali  valning  bir  diametrdan 
ikkinchi diametrga o’tish joylari) yo’nish uchun ishlatiladi; 
 
d) rezьba keskichlari (z, i), sirtqi (z) va ichki (i) rezьbalar qirqish uchun 
ishlatiladi. 
Torets yo’nish keskichi (v) bo’ylama va ko’ndalang yo’nishda ishlatiladi. 
bu keskichlardan toretslarni yo’nishda foydalaniladi. 
 
J)  Yo’nib  kengaytirish  keskichi  (k,l)  mavjud  teshiklarni  kengaytirishda 
ishlatiladi.  bu  keskichda  yo’nib  kengaytirish  bilan  birga  toretslarni 
ko’ndalangiga kesish Ham mumkin. 
 
z)  Fason  keskichlar  (j)  ko’ndalang  surish  yo’li  bilan  shakldor  yuzalar 
yo’nish  uchun  ishlatiladi,  bunda  keskich  kesuvchi  qismining  profili  detalning 
yo’niladigan shakldor yuzasi profiliga mos keladi. 
 
 

---

171