О`zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi

Qo`yliq 
—  Toshkent  shahrining  chekkasidagi  joy.  Professor  H.  H.  Hasanov  Qo`yliqni 
«Quyilik»,  «pastlik»deb  izohlaydi.  YAna  shuni  aytish  kerakki,  DO`rmon  urug`ining  bir 
shoxobchasi  «qo`yli»  deb  atalgan  Qo`yli  Qo`yliq  bo`lib  ketgan  bo`lishi  mumkin.  Bundan 
tashqari,  Mo`g`ul  sarkardalaridan  birining  ismi  Qo`yliq  bo`lgan.  Mo`g`ul  sarkardalarining 
nomlari  O`rta  Osiyo  toponimiya-sida  anchagina  saqlanib  qolgan.  Bundan  tashqari,  o`sha 
sarkarda Qo`yliq Toshkentga ham kelgan.
 
Ohangaron
  daryosi  —  Sirdaryoning  o`ng  irmog`i.  Mo`g`ullar  kelmasdan  oldingi 
manbalarda  Iloq  daryosi  deb  atalgan.  Daryo  vodiysida  temirchilik  rivojlangani  uchun  daryoni 
Ohangaron, ya`ni «Temirchylar daryosi» deb ataganlar.
 
To`ytepa
  —  bu  nomning  negizida  to`y  ma`nosi  yotishi  munozara  qilinishi  mumkin. 
Turgan  gapki,  bu  nomning  to`y  (svad’ba),  to`yko`l  so`zlariga  dahli  yo`q  Dori  o`t  va  kulollar 
ishlatadigan  sopol  idishlar  yasash  uchun  ishlatadigan  loy  ham  to`y  deyiladi.  Sopol  yasaydigan 
tuproqni  «gil»  deb  izoxlashga  bir  qadar  asos  bor.  Ammo  Mahmud  Koshg`ariyning  asarida 
boshqacha izoh beriladi:
 
«To`y — askarlarning turar joyi. Xon to`yixon askargohi». SHunga asoslanib, To`ytepa — 
«qal`atepa», «qo`rg`ontepa», «lashkartepa» ma`nosida bo`lishi ham ehtimol.
 
Toshkent  shahrida  bir  qator  qadimgi  me`morchilik  obidalari  mavjud.  Bulardan  biri  — 
Abdulqosim shayx madrasasidir. Bu madrasa Abdulqosim eshon, Qoraxon eshon, Ma`dixon qozi 
madrasasi ham deb atalgan.. O`rta Osiyo me`morchiligi asosida XIX asrda o`sha davr an`analari 
bilan  qurilgan  tarixiy  yodgorlikdir.  O`ziga  tutashgan  masjid  va  hammom  bilan  birga  qadimgi 
Beshyog`och  dahasidagi  mahalla  guzarini  tashkil  qilgan.  Dastlab  madrasa  bir  qavatli  bo`lgan. 
1864  yili  hovli  qismida  ikkinchi  qavati  qurilgan.  Binoni  bezashda  asosiy  e`tibor  bosh  fasadga 
qaratilgan.  U  chorsi  pishiq  g`ishtdan  ikki  qavatli  qilib,  sharqqa  qaratib  qurilgan.  Bosh  fasadni 
bezash  maqsadida  uning  ikki  yoniga  bir  xil  ravoqlar  ishlangan.  Bosh  fasadning  o`rta  qismida 
madrasa devori sirtidan 1,82 m. bo`rttirib chiqarib, balandligi 16 m. li peshtoq ishlangan. Uning 
ikki yonida guldasta minora qad ko`tarib, ularning tepa qismida XVI — XVII asrga xos mezana 
bor.  Peshtoqning  old  va  yon  tomonlari  to  daxana  asosigacha  va  devorning  kungurador  qismi 
chorsi pishiq g`ishtdan tekis qilib ishlab chiqilgan, uning yuqori qismi esa sharafa hamda kitoba 
bilan  bezatilgan.  Ko`kaldosh  madrasasi  singari  bunda  ham  darvozadan  kiraverishdagi  chap 
tomonda  darsxona,  o`ngda  masjid,  to`rida  xonaqoh  «Mo`yi  muborak»  —  deb  ataladi.  Bu  bino 
madrasadan  ilgari  1820  yili  qurilgan.  Darsxona va  masjid  tomlari  o`zaro  kesishadigan  ravoqlar 
ustiga  gumbaz  qilib  qurilgan.  Hovlining  tarxi  —  chorsi  28X22  m.  Kompleksga  kirgan  masjid 
keyinchalik  buzilib  ketgan.  Madrasa  1983  yili  ta`mir  qilingan.  Uning  binosidan  qadimgi 
yodgorliklarni targ`ib qilish uyi sifatida foydalaniladi.