О`zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi

Zarautsoy  qo`riqxonasi 
—  Termizdan  yuz  kilometr  narida  KO`hitog`  oralig`ida 
Zarautsoy nomli manzarali joy bor. Er osti suvlari, yomg`ir va shamol natijasida qoyalarda juda 
ko`p  shalolalar,  g`orlar  paydo  bo`lgan.  1932  yilda  ovchi  va  o`lkashunos  I.  F.  Lomaev  tog`li 
qishloq  aholisidan  zaraut  —  kamar  nomi  bilan  mashhur  bo`lgan  «Qizil  suratli  g`orlar» 
to`g`risidagi afsonani eshitib qoladi va bu sirli rasmlar hiqidagi ma`lumotni Surxondaryo viloyati 
o`lkashunoslik  muzeyiga  ma`lum  qiladi.  Toshlarga  tushirilgan  rasmlar  olimlar  e`tiborini  o`ziga 
tortadi. Arxeologlar va rassomlar barcha g`orlarni o`rganishadi. Tekshirishlar natijasida toshlarga 
solingan 200 dan ortiq rasm aniqlandi. Lekin ulardan faqat o`ttiztasigina yaxshi saqlanib qolgan 
bo`lib, ibtidoiy jamiyat kishilari ovchilik bilan shug`ullanganliklaridan dalolat beradi.
 
Zarautsoy  toshlaridagi  rasmlarning  nusxasi  olingan  bo`lib,  ular  viloyat  o`lkashunoslik 
muzeyi fondida saqlanmoqda. Zarautsoydagi rasmlar tosh davriga, ya`ni paleolit, mezolit, neolit 
davrlariga  mansubdir.  Ba`zi  rasmlar  mezolit  davrining  oxirlarida  yaratilgan  bo`lsa,  ba`zilari 
milodimizdan  oldingi