O‟zbekiston respublikasi oliy va o‟rta maxsus ta‟lim vazirligi

I.P.Podlasiy tasnifi bo„yicha: 
 
Tarbiya  va  ijtimoiy  tizimlarning  aloqadorligi:  aniq  tarixiy  sharoitlardagi  tarbiya  xarakteri 
jamiyatning ehtiyojlari, iqtisodiy, milliy-madaniy o‗ziga xosliklari bilan aniqlanadi. 
Ta‘lim  va  tarbiya  orasidagi:  bu  jarayonlarning  o‗zaro  bog‗liqligini,  ularning 
ko‗ptomonlama o‗zaro ta‘sirini, birligini belgilab beruvchi aloqadorlik. 
Tarbiya  va  faoliyatning  aloqadorligi:  tarbiyalash  -  faoliyatning  turli  turlariga 
tarbiyalanuvchilarni jalb etish demakdir. 
Tarbiya  va  shaxs  faolligining  aloqadorligi:  agar  uning  ob‘ekti(shaxs)  bir  paytning  o‗zida 
subyekti sifatida aks etsa, tarbiya muvafaqqiyatli amalga oshadi, ya‘ni shaxs o‗zining faol xulq- 
atvorini, shaxsiy erkinligini, mustaqilligini, faoliyatdagi ehtiyojini namoyon etadi. 
Tarbiya va muloqotning aloqadorligi: tarbiya jarayoni har doim odamlar - o‗qituvchilar va 
ta‘lim oluvchilarning o‗zaro harakatida kechadi. 
Bola  tarbiyasi  muvafaqqiyati  to‗g‗ridan-to‗g‗ri  shaxslararo  aloqalarning  intensivligi  va 
boyligiga bog‗liq bo‗ladi. 
Pedagogik  jarayonning  dinamik  qonuniyati  -  ta‘lim  oluvchining  keyingi  barcha 
muvafaqqiyatlarining qimmati uning dastlabki bosqichlardagi muvafaqqiyatiga bog‗liq bo‗ladi. 

---

54 
 
Pedagogik  jarayonda  shaxsning  rivojlanishi  qonuniyati  -  shaxs  rivoji  darajasi  va  sur‘ati: 
irsiyat;  tarbiya  va  ta‘lim  muhiti;  pedagogik  ta‘sir  etish  usul  va  vositalarining  qo‗llanishiga 
bog‗liq bo‗ladi. 
O‗quv-tarbiya  jarayonini  boshqarish  qonuniyati  -  pedagogik  ta‘sirning  samaradorligi: 
ta‘lim  oluvchilar  va  pedagoglar  orasidagi  qayta  aloqalarning  intensivligi;  ta‘lim  oluvchilarga 
ko‗rsatiladigan  korrektsiyali  ta‘sirlarning  asoslanganligi  hamda  xarakteri,  qimmatiga  bog‗liq 
bo‗ladi. 
Pedagogik  jarayonda  hissiyot,  mantiqiylik  va  amaliyotning  birligi  qonuniyati  -  o‗quv-
tarbiya  jarayonining  samaradorligi:  hissiy  idrokning  sifati  va  intensivligi;  idrok  etilganning 
mantiqiy anglanishi; anglanganning amaliy qo‗llanilishiga bog‗liq bo‗ladi. 
Tashqi(pedagogik)  va  ichki(bilish)  faoliyatning  birligi  qonuniyati  pedagogik  jarayonning 
samaradorligi:  pedagogik  faoliyatning  sifati;  tarbiyalanuvchilarning  shaxsiy  o‗quv-tarbiyaviy 
faoliyatining sifatini shart qilib qo‗yadi.